Niet Oordelen?

In de wachtruimte bij de fysio vang ik een privé-gesprekje tussen twee vrouwen op van wie de kinderen jaren geleden het ouderlijk huis hebben verlaten. 't Gaat over een van die kinderen die zo te horen kampt met huwelijkse problemen. Het heeft me nauwelijks geboeid totdat de op een kruk leunende moeder-de-vrouw met 'n bijna triomfantelijke nadruk aan 't einde van het lijdensverhaal uitbrengt: "Ik probeer niet te oordelen. Ik luister alleen. Dat is het beste!"

Niet oordelen, hoe beroerd de situatie ook is, ik vind 't typisch ruggengraatloze post-moderne nietsdoenerij.

Je volwassen, net gescheiden dochter van 45 loopt een getrouwde, veel oudere man achterna die net
zo veel van haar houdt als zij van hem maar die desondanks de laatste stap niet zet, niet kán zetten, zodat de drie jonge kids van dochterlief lijden onder een labiele moeder en jij op je vijfenzeventigste telkens mag opdraven als 't haar allemaal iets te veel wordt. Steeds vaker. 

Maar je uit geen waarde-oordeel. Niet over de gecreëerde cliché-situatie. Niet over je dochter die, jij kunt het weten, als meisje wellicht te weinig aandacht kreeg, niet over die getrouwde man die z'n vrouw bedriegt en niet over het lot van je kleinkinderen, die er qua moederlijke aandacht, hoe verrassend, op hun beurt bekaaid vanaf komen. Om de een of andere reden lijkt dat je 't beste.

Het valt moeilijk te bevatten dat onze maatschappij zo beschaafd is geworden zonder te oordelen, zonder te zeggen dat het zo niet langer kan. Sinds wanneer toch wordt niet-oordelen in alle situaties als een deugd gezien? Meebuigen tot 't barst...

Zeker, je mening voor je houden, heeft zo z'n 'voordelen': 't is wel zo makkelijk. Je bent er wel, je luistert maar je zegt niet waar het op staat. Als het je beter lijkt je wanhopige dochter om wie je zoveel zorgen hebt er niet op te wijzen dat haar prioriteiten toch allereerst bij haar drie kinderen liggen en niet bij haarzelf of bij die getrouwde, al even wanhopige man, door wie dochter zichzelf is kwijt geraakt, dan, ja dan, blijf je gevraagd worden en meer oma-tijd opvullen dan je lief is en je oude lijf aankan. Je wordt in ieder geval niet als meedogenloos of ongenuanceerd gelabeld maar wie schopt er dan enige realiteitszin in je dochter? De psychiater? Jeugdzorg? En wat meer is, wat hebben je kleinkinderen aan het zogenaamde beschaafde niet-oordelen?

Wat rechtvaardigt een gefrustreerde jeugd van onschuldige kinderen?

"Ja," herhaalt de-vrouw-met-de-kruk, "ik oordeel niet, maar ik ben blij dat ik er even met je over kan praten, want er is verder niemand met wie ik het erover kan hebben."