Big Brother beveelt: doe het licht uit!

Big Brother beveelt: doe het licht uit!

Door Carel Brendel

Enver Varisli is een enthousiast medewerker van het Meldpunt Moslimdiscriminatie, dat op 6 oktober 2005 is opgericht door het Amsterdamse stadsdeel De Baarsjes. “Wij geven bijvoorbeeld gastcolleges op scholen”, vertelt hij aan verslaggever Frank van Hoorn van Elsevier (Amsterdam: Bericht uit De Baarsjes, 2 december 2006). “Wat wij vaak horen van allochtone jongeren is: iedereen discrimineert, zelfs politici op televisie, dus wat voor zin heeft het om discriminatie te melden? Ik heb niet de indruk dat ze snel komen klagen.”

Verderop zegt Varisli: “Wij zien alleen het topje van de ijsberg. Als iemand een klacht komt indienen, vraag ik altijd: heb je vaker te maken gehad met discriminatie? Het antwoord is altijd ja.” Aan het woord in deze reportage komen verder projectleider Jaap Teeuwissen van het meldpunt, Sinem Sisli, beleidsmedewerkster welzijn van het stadsdeel en Arco Verburg (PvdA), voorzitter van het stadsdeel De Baarsjes.

Voor zover bekend heeft De Baarsjes nooit een sommatie naar Elsevier gestuurd omdat door dit artikel de privacy van medewerker Enver Varisli is geschonden.

Het is niet de eerste keer dat Varisli naar buiten treedt. Op 29 januari 2003 publiceert Trouw een ingezonden brief, waarin hij protesteert tegen uitlatingen van het VVD-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali. “Ook al stelt zij dat ze de mensen die de islam aanhangen niet achterlijk vindt, dan nog kan dat haar beledigingen op geen enkele manier rechtvaardigen. Het komt op hetzelfde neer, de islam een achterlijk geloof noemen of de moslims achterlijk noemen.” Enver Varisli en Stadsdeel De Baarsjes tolereren deze aanslag op de privacy, want de brief is nog steeds te vinden in het elektronische archief van Trouw.

Varisli heeft dus geen probleem om eind 2006 naar buiten te treden als medewerker van het Meldpunt Moslimdiscriminatie. Aan één activiteit wil hij echter niet meer worden herinnerd. Begin 2006 doet hij een poging om de site van de cartoonist Gregorius Nekschot uit de lucht te halen. Hij schrijft op 10 februari 2006 een brandmail naar de internetprovider van Nekschot: “De genoemde website bevat naar onze mening een aantal discriminerende, beledigende en tot haat aanzettende afbeeldingen die mogelijk strafbaar zijn volgens art. 137 lid c t/m e Wetboek van Strafrecht.”

Over de goede smaak en het beledigende karakter van de cartoons van Gregorius Nekschot valt natuurlijk te twisten. Nederland kent (nog steeds) een ruime mate van artistieke vrijheid en hetzelfde geldt voor de vrijheid van meningsuiting. Het lijkt me dat in ons land niet een meldpunt discriminatie maar de rechter moet uitmaken of prenten wel of niet door de beugel kunnen.

Nekschot neemt artistiek wraak op de poging hem het zwijgen op te leggen. Hij plaatst een spotprent met onder meer de volgende tekst. “Deze cartoon is gecensureerd door dhr. Enver Varisli. Meldpunt Moslimdiscrimatie.” Daarop volgt een adres en telefoonnummer van een kantoortje van de stadsdeelraad op het Mercatorplein.

De strijd tussen Varisli en Gregorius Nekschot blijft niet onopgemerkt. Andere websites, zoals Frontaal Naakt en Hoeiboei schrijven er over. Dat laatste is tegen de zin van Enver Varisli en Stadsdeel De Baarsjes. Op 31 januari 2008 krijgt Hoeiboei opeens een oekaze van Weblog Support, de beheerder van de site web-log. Daarin wordt gelast om binnen 24 uur de naam van Varisli van de site te halen.

Een anonieme functionaris van web-log (onderdeel van Ilse.nl) beveelt als volgt: “We hebben een klacht gekregen van stadsdeel de baarsjes over je weblog. Er worden op een tweetal plaatsen persoonsgegevens van ‘Enver Varisli’ gepubliceerd. Nu daar expliciet bezwaar tegen is gemaakt, is dit in strijd met de relevante privacywetgeving… We willen je daarom vragen binnen 24 uur van de volgende twee pagina’s de zaken die in strijd zijn met de wetgeving te verwijderen. Als je hieraan geen gehoor geeft, dan zijn we verplicht je weblog tijdelijk voor publieke toegang te sluiten.”

Met andere woorden: Het stadsdeel van Arco Verburg (PvdA) beveelt en Weblog Support voert uit, zonder te onderzoeken of de klacht gegrond is. Hoeiboei vraagt om bedenktijd om de kwestie uit te zoeken en verweert zich met het argument dat er geen adres of andere privé-gegevens van Varisli op de site zijn gezet. Maakt niet uit, blaft de beheerder van web-log. “Ons eerste verzoek was helder en de termijn is ruim genoeg. Van uitstel kan dan ook geen sprake zijn. Het is verder dan ook geen punt van discussie en de termijn blijft hoe dan ook gelden.” De combinatie van voor- en achternaam is al een persoonsgegeven, aldus de onbekende toezichthouder aan de knoppen van web-log.

Het verweer dat Varisli namens een meldpunt discriminatie een poging tot censuur heeft gedaan, wordt eveneens verworpen door de anonieme censor. De naam Varisli moet weg, want hij is geen volksvertegenwoordiger of directeur van een bekend en groot bedrijf. “Als een publicatie gedetailleerd het privéleven blootlegt van een onbekende persoon, wiens gedragingen niet van invloed zijn op het functioneren van de maatschappij, valt een algemeen belang niet snel te construeren.”

De redenering doet een beetje denken aan de zaak Vodafone versus Peter Breedveld. Breedveld had op Frontaal Naakt de naam van een medewerkster vermeld in een stukje waarin hij zich beklaagde over de slechte service van het telefoonbedrijf. De rechter bepaalde uiteindelijk dat Breedveld alle recht had Vodafone de mantel uit te vegen, maar gaf hem op één punt ongelijk: hij had de naam van de medewerkster niet mogen noemen.

Varisli is echter geen anonieme medewerkster van een groot bedrijf, maar bekleedt (of bekleedde) een publieke functie bij een door de overheid opgericht Meldpunt Moslimdiscriminatie, en trad ook als zodanig in de publiciteit. Zijn gedragingen, een poging om censuur te plegen op internet, zijn wel degelijk van invloed op het functioneren van de maatschappij. Het gaat hier dus niet om een gedetailleerde beschrijving van zijn privéleven.

De beheerder van web-log treedt autoritair en onbeschoft op tegen Hoeiboei. Nog relevanter is echter de vraag: wie draagt bij het stadsdeel De Baarsjes (PvdA: 8 van de 17 zetels, 3 van de 4 bestuurders) de politieke verantwoordelijkheid voor deze merkwaardige poging om een dwarse website uit de lucht te halen. De vraag is des te klemmender omdat het in dit geval om een website gaat die kritische geluiden laat horen tegen de gevestigde politiek. Big Brother aan De Baarsjes, maak uw naam bekend en vertel ons waarom u een politiek onwelgevallige site monddood wil maken.

PS De naam Meldpunt Moslimdiscriminatie is een beetje dubbelzinnig. Houdt deze instantie zich bezig met discriminatie van moslims of discriminatie door moslims?

Carel Brendel

Carel Brendel is auteur van Het verraad van links (Uitg. Aspekt)

Lees ook:

GeenStijl

De lange arm van de PvdA

Web-log.nl dreigt Hoeiboei de mond te snoeren

PvdA-stadsdeel wil kritisch weblog monddood maken