Christelijke nederigheid?

Christelijke nederigheid?

Ik ben er zelf een tijdje een geweest, nou ja, op papier dan want toen de dominee (of een van zijn schaapjes dat weet ik niet meer zo precies) mij belde met de vraag of ik nog bij zijn kerk ingeschreven wilde blijven, heb ik vriendelijk bedankt, me er lichtelijk over verbazend dat de kerk mijn woonadres had achterhaald. Ik had ze nooit een adreswijziging gestuurd; voorzover ik wist, was ik van geen enkele club lid. Zo'n telefoontje was al bijna te opdringerig naar mijn smaak maar goed eentje moet kunnen. Dat was nog wel grappig.

Een christen kan ik mezelf dus niet noemen, maar ik weet verduveld goed wanneer iets gepast is of niet. Ongezouten kritiek leveren kan voor de betrokkene onaangenaam zijn maar is op zijn tijd wel zeker gepast. Nee, ik heb geen talent voor religie. Reeds op de lagere school, een tamelijk strenge Groen van Prinsterer (met uitzondering van de jonge juffrouw Van G.), plaatste ik de verhalen over Jonas in de walvis, de Ark van Noah, Jezus die op het water liep, en al die andere surrealistische verhalen samen met de sprookjes van Grimm in dezelfde categorie. Mijn genre is het niet. Ik was immuun voor al deze ongeloofwaardige flauwekul die mij niet in vervoering bracht zoals later wel de Grote Literatuur. Hoe symbolisch ze ook bedoeld waren en hoe keihard de onderwijzers ook hun best deden, de fabels en legendes kregen geen vat op mij, maar ik kan niet zeggen dat ik er last van had, sterker nog ik ben blij dat ik de meeste bijbelverhalen ken, en christenen hebben me, behalve dat ene telefoontje dat ik ze al lang vergeven heb, met rust gelaten. En zo hoort het natuurlijk ook.

Toch wel tot mijn ontsteltenis is daar de laatste jaren verandering in gekomen. Sinds er een ongezond islamdebat in Nederland gevoerd wordt, laten christenen, althans een onevenredig groot deel van hen, vaker en steeds luider van zich horen. Daar is niets op tegen maar het valt me ineens op hoe griezelig ook gematigde christenen kunnen denken en argumenteren. Kon dat in Nederland, nog niet eens zo lang geleden, geen kwaad meer, nu ben ik daar niet zo zeker van.

Een voorbeeld. In het weekblad Opinio van 25 april - 1 mei jl. staat het artikel 'Nederigheid, ook jegens moslims' dat geschreven is door drie vooraanstaande CDA'ers, Jeroen Alting von Geusau, Paul van Geest en Rob Goring. Wat beweert dit christelijke trio? Een tweetal zaken, maar ik licht er een uit die ik het meest onlogisch vind. Het gaat hier immers niet meer om de categorie fabels die je langs je af kunt laten glijden maar om maatschappelijke adviezen waar zij, politici, zich voor inzetten.

De drie CDA'ers beweren dat "de geschiedenis leert dat het christelijk-sociale denken als opmaat tot het democratische bewustzijn bij christenen een langdurig proces was." Of dit waar is, laat ik in het midden, daar gaat het me niet om (historici kunnen zich hier desgewenst over buigen) maar wel om het volgende, ze vervolgen namelijk met "Men kan dus niet verwachten dat moslims in het Westen zich direct de democratische waarden eigen maken."

Dit is onbegrijpelijk. Omdat christenen er in het verleden lang over (zouden) hebben gedaan een democratisch bewustzijn te bereiken, moeten we moslims anno nu in Nederland ook de tijd geven?! Vijf minuten? Eén generatie? Twee generaties? Drie, ....? Deze ongeloofwaardig stelling had ik niet van geïntegreerde christenzielen verwacht, maar ik ben vooral diep, diep teleurgesteld in mijn christelijke medemens die met deze logica aangeeft dat ze, om een andere religie van kritiek te vrijwaren, bereid is de westerse beschaving een tijdje opzij te zetten. Want daar komt het wel op neer. (Ik vraag me trouwens af, maar dit geheel terzijde, of dit barmhartige tijdloze uitstel alleen geldt voor gelovigen, lees moslims, of dat ook andere groepen immigranten die evenmin gewend zijn in een democratie te leven er gebruik van mogen maken.)

Komt er een speciale gedoogtijd voor moslims die zich de democratische waarden nog niet eigen hebben gemaakt? Laten we moslims nog even doorgaan met het discrimineren binnen de eigen groep maar ook daarbuiten en bij het uitzoeken van een huwelijkspartner? Nogal wat gematigde en fundamentalistische moslims streven ernaar zoveel mogelijk regels van de sharia, de islamitische wet, hier in te voeren. Laten we ze lekker streven en helpen we ze er een handje bij terwijl het bewezen is dat die rare sharia op nogal wat essentiele punten in strijd is met de seculiere democratie? Staan we toe dat religieuze kleding wederom gedragen wordt op plaatsen waar we besloten hadden dat dat niet zo'n goed idee is; nonnen voor de klas accepteren we niet meer maar ingepakte moslimjuffrouwen zijn welkom? Voeren we beetje bij beetje de seksescheiding in omdat mannelijke moslims het niet kunnen verdragen en daarom niet toestaan dat meisjes en jongens samen zwemmen? Knijpen we bij eerwraak een oogje toe omdat je zo'n vader, broer, neef, of ander mannelijk moslimlid hier niet direct op kan aanspreken? Te pijnlijk? Laten we het na om een comité voor geloofsafvalligheid te steunen omdat dat onderwerp nog zo gevoelig ligt? Omdat moslimzielen tijd nodig hebben om grapjes of spotprenten over Allah en de profeet te kunnen waarderen, scherpen we, om te voorkomen dat er toch 'ongelukjes' plaatsvinden, de wet op de godslastering aan? Want moslims hebben recht op volledige vrijheid van godsdienst en een moslimziel onnodig grieven in zijn heilige en dierbare geloof valt daar niet onder. Is dat de christelijke nederigheid jegens moslims die deze CDA-politici voorstaan?

Maar wacht eens, aan het eind van het artikel lees ik dat er wel respect voor de Nederlandse rechtsstaat en de joods-christelijke waarden en normen wordt verwacht. Hoe valt dat te rijmen met de oproep moslims tijd te gunnen om zich de democratische waarden eigen te maken omdat ze recht hebben op volledige vrijheid van hun godsdienst? Dat is toch in flagrante tegenspraak met elkaar? Moet ik aannemen dat deze drie CDA-christenen niet weten dat we al sinds enkele jaren aan den lijve ondervinden wat de gevolgen van dit 'nederige christelijke' denken zijn? Dagelijks vinden de in de vorige alinea genoemde praktijken - waardoor ik even niet meer zo trots ben op de invulling van onze democratie - immers al plaats. En niet alleen of zozeer door de eerste generatie moslims maar juist de tweede en de derde generaties kiezen er steeds openlijker en agressiever voor geen extra tijd nodig te hebben, als wel oneindige uitstel en een eigen gedoogbeleid. Ik vertel toch niets nieuws? Maar dat de drie christenen openlijk pleiten om dit normaal te vinden en met onzinnige excuses komen (de kruistochten worden er weer eens bij gehaald om de nazaten van de daders een schuld aan te praten ten aanzien van de nazaten van de slachtoffers van een historisch feit van eeuwen geleden) om nog meer tijd uit te trekken voor dit aanpassingsproces dat toch echt zal moeten plaatsvinden wil het hier geen zooitje worden, is ronduit een kwalijke zaak. Het is een aanval op onze beschaving want wat zal daar na al dat nederig wachten nog van over blijven of voor in de plaats zijn gekomen?

Het voorstel van het christelijke trio getuigt niet van nederigheid jegens moslims - dat maken ze mij niet wijs - maar van neerbuigendheid. Behandelen christenen op deze manier de nieuwkomers als volwaardige burgers? Doen ze daarmee de democratische moslims (mensen als mijn Egyptische snackbarhouder, Nahed Selim, en al die anderen, en vergeet de meisje niet die gedwongen worden zich te bedekken) een plezier? Dacht het niet. Ze laten hen juist doormodderen met hun beschavingsfobie en ze vallen de moslims die daar geen last van hebben openlijk af. Terwijl de oplossing zo eenvoudig is: vriendelijk en duidelijk blijven uitleggen en herhalen hoe onze democratische wetten en regels werken en dat die voor ons allen (pluriforme burgers) gelden. Dit kunnen we prima af zonder het woord religie te laten vallen. Of is dat soms te veel moeite voor deze christenen, die daarom de gemakkelijke weg kiezen en een uitzondering bepleiten voor een veeleisende groep moslims?

Jarenlang heb je niet eens in de gaten dat ze bestaan en plakt niemand een ander een etiket op waarop staat christen, atheïst, jood of wat dan ook - het zijn bij wijze van spreken je vrienden - maar nu een grote groep veeleisende moslims zich hier gevestigd heeft, is er iets in de nederige christenzielen wakker geworden, hun meedogenloze talent voor religie zullen we maar zeggen en nu liften deze christenen schaamteloos met Allah en diens profeet mee. Alsof ze niet beter weten. Op deze manier is er weinig reden trots op het christendom te zijn.

Christenen staan niet bekend om hun ruimte voor gedoogbeleid: tippelzones en coffeeshops moeten weg of sluiten, koopzondagen zijn een schending van de zondagsrust. Toch moet het CDA met dit voorstel voordeel kunnen behalen. Als gedoogbeleid als motivatie dan afvalt dan blijft er nog maar één reden over en dat is het streven van het CDA naar meer ruimte voor religie. En ja, dat is onze gemeenschappelijke ruimte. De boodschap van de drie CDA-politici is helder, als het aan hen ligt moeten we met z'n allen aan meer religie wennen.

Straks komt de tijd terug dat ik me niet eens meer bij een kerk kan laten uitschrijven. Gelukkig heb ik dat ooit al gedaan .

Annelies van der Veer

Reacties Christelijke nederigheid?