Zeer geachte heer Van de Ven,

Amsterdam, 7 februari 2008

Zeer geachte heer Van de Ven,

Het is maar goed dat onze correspondentie stopt, want u valt wel erg in herhaling. Over de kwestie dat een vrouw die oorlogsbuit is geen kant meer uit kan, blijft u vreemde en verwarrende mededelingen doen. Ik ga er maar van uit dat het niet uw bedoeling is de wat labielere geesten onder uw aanhang op te hitsen, maar echt vertrouwen doe ik het niet.

De vervelende dingen die u overkomen omdat u moslim geworden bent, treffen ook mij als verkeerd. Zo hoort het niet. Anderzijds, u bent niet onthoofd, en menige moslim die christen is geworden zou graag met u ruilen. Vergeleken bij wat iemand die in de islamitische wereld van godsdienst verandert kan overkomen, laten we eerlijk zijn, is uw leed - hoe verkeerd ook naar de hoge Nederlandse normen die u gelukkig nog hanteert - echt te verwaarlozen. Klein ongemak, meer niet. U weet dat heel goed.

Het spijt mij dat mijn analyse van uw bekeringsverhaal zo volslagen verkeerd is gevallen, en kennelijk ook niet helder genoeg geformuleerd was. Het laatste wat ik beoogde was uw moeder te beledigen, of zelfs maar haar te vergelijken met uw tante. Maar ik denk en blijf denken dat uw verhaal aanknopingspunten bevat om te betogen dat u met uw bekering indruk op de vriend van uw tante heeft willen maken. Maar wees eens eerlijk, wat doet het ertoe? Het eindresultaat is dat u bent gaan zien dat er maar één God is, en dat Mohammed zijn gezant is. Eind goed al goed.

U schrijft me met nadruk dat u het voeren van deze correspondentie vanaf het begin als voor u vernederend hebt ervaren. Dat verbaast me hogelijk. Ik moet ervan uitgaan dat u dit meent. Het verklaart misschien inderdaad wel enkele van uw reacties. Het spijt me dat ik over het hoofd heb gezien dat u het uitwisselen van deze brieven als vernederend zou kunnen beschouwen. We zijn het niet eens, dat wisten we van tevoren allebei. In mijn woordenboek is het corresponderen met iemand met wie je het oneens bent niet vernederend. Als ik geweten had dat u het voeren van deze correspondentie (waar u zelf om gevraagd heeft) als een vernedering beschouwde, zou ik er natuurlijk nooit aan begonnen zijn. Waarom zou ik u willen vernederen? Mensen willen vernederen is echt een heel slechte eigenschap.

Ik vind het jammer dat uw laatste brief niet ergens een element van verzoening of handreiking bevat. Nee, u maakt zich vreselijk kwaad over koloniale blanke mannen onder tropenhelmen, en ik ben het met u eens: geen voorbeelden om na te volgen. Maar hoe zit het ook weer in Darfur, dezer dagen? En wat de Israëli's doen, is dat echt zo buitensporig? Valt dat niet onder zelfverdediging? Of bent u van mening dat Israël gewoon dient te verdwijnen en niet het recht heeft zichzelf te verdedigen? U schildert de internationale verwikkelingen wel met erg brede streken, ik denk dat een wat fijner kwastje beter is en een wat helderder beeld oplevert.

Ik vind het jammer dat uw laatste brief niet ergens een element van verzoening of handreiking bevat. Nee, wat u over mijn vriend en gewezen chauffeur Fathi schrijft, is weer een en al venijn. Herlees uw eigen tekst nu toch eens rustig. Waar komen die afkeer en die haat jegens mensen die u nooit iets gedaan hebben toch vandaan?

Ik vind het jammer dat uw laatste brief niet ergens een element van verzoening of handreiking bevat. U beschuldigt me er opnieuw van dat ik de overgeleverde islamitische teksten over Mohammed niet eerlijk gebruikt heb, kortom, mijn laatste twee boeken zet u bij het oud vuil. Ik vind dat niet aardig van u, en heb bovendien van moslims die evenveel of meer recht van spreken hebben, andere reacties gehad. Ik denk dat u zich gewoon vergist, maar ach, ik ben natuurlijk belanghebbende.

Ik vind het jammer dat uw laatste brief niet ergens een element van verzoening of handreiking bevat, en ja, ik ben het wel met u eens dat een mens ook moet kunnen haten, anders ga je eraan onderdoor. Maar een mens moet ook kunnen liefhebben. En een beetje mild kunnen zijn. Niet alle fouten komen voort uit slechtheid. De meeste fouten komen voort uit sukkeligheid.

Ik vind het jammer dat uw laatste brief niet ergens een element van verzoening of handreiking bevat. Zit hem dat in de islam, of in u?

Als altijd met vriendelijke groet,

Hans Jansen

Uit: Bombrieven - Hans Jansen en Abdul-Jabbar van de Ve
Uitgeverij Van Praa
Amsterdam, 2008
www.uvp.nl