Sharon Dijksma, onze hoop in bange dagen

Sharon Dijksma, onze hoop in bange dagen
(staatssecretaris tegen koranlessen op de openbare school)

Ze maakte in 1994 als ‘het jongste Kamerlid ooit’ haar opwachting aan het Binnenhof. In de nadagen van het tweede paarse kabinet-Kok fungeerde Sharon Dijksma als fractiesecretaris van de PvdA.

Dijksma heette in de wandelgangen de ‘chief whip’ van fractieleider Ad Melkert. Hierbij moet u niet denken aan de liefhebberijen, die in het roddelcircuit aan de arme Melkert werden toegeschreven. De term ‘chief whip’ komt uit het Britse Lagerhuis. Deze functionaris hanteert daar figuurlijk de zweep om de fractiediscipline te handhaven. Hij of zij moet er voor zorgen dat de fractieleden aanwezig zijn bij cruciale stemmingen en zich daarbij aan de partijlijn houden.

In 2001 stelde Dijksma zich kandidaat voor het voorzitterschap van de PvdA. Als exponent van de partijtop moest zij het echter afleggen tegen de politicoloog Ruud Koole, die op de steun kon rekenen van de partijbasis. De als ambitieus beschreven Dijksma werd begin 2007 voor haar politieke ijver beloond met een post als staatssecretaris voor onderwijs in het vierde kabinet-Balkenende.

Wie had gedacht dat deze Sharon Dijksma zou uitgroeien tot onze hoop in bange dagen? Toen de PvdA als derde confessionele partij - ‘een soort islamitisch CDA’ in de woorden van journalist Yoeri Albrecht - toetrad tot Balkenende-IV, werd de atheïst Ronald Plasterk alom beschouwd als de atheïstische waakhond, die moest voorkomen dat het kabinet zich op sleeptouw zou laten nemen door de ChristenUnie.

Niet Plasterk, maar Dijksma ontpopt zich nu als de bewindspersoon die het meest op de bres staat voor de vrijzinnigheid. De staatssecretaris heeft weinig consideratie met het islamitische bijzonder onderwijs. Ze kwam (samen met CDA-collega Marja van Bijsterveldt) met een schokkend rapport over het kwalitatief slechte onderwijs en de fraude in deze sector. Volgens dit rapport maakt 86 procent van de schoolbesturen zich schuldig aan financieel wanbeheer. Zo gebruikten ze subsidies voor het organiseren van reisjes naar Mekka.

Dijksma heeft de afgelopen maanden aangifte gedaan tegen bestuurders van islamitische basisscholen in Heerlen, Almere en Helmond en tegen de Rotterdamse scholengemeenschap Ibn Ghaldoun. De koepelorganisatie ISBO heeft inmiddels gezegd dat er voorlopig beter geen nieuwe islamitische scholen kunnen worden opgericht gezien het matige onderwijs en het gebrek aan capabele bestuurders.

Eerder al stopte Dijksma de subsidies voor De dag van het respect, een politiek correcte stichting die na de moord op Theo van Gogh werd opgericht. In een lesboekje voor scholieren werd verteld dat de film Fitna van Geert Wilders net als Adolf Hitlers boek Mein Kampf gebaseerd is op ‘eenzijdige denkbeelden’. Directeur Corinne Bierman verkondigde daarmee niet meer of minder dan de in haar kring heersende opvattingen. Deze vorm van demonisering vond echter geen enkele genade bij Dijksma, die de omstreden passage in het respectboekje ‘onacceptabel’ noemde.

Zeer opmerkelijk is het jongste nieuws over de staatssecretaris van onderwijs. Dijksma ligt dwars bij het voorstel van de coalitiepartijen CDA, PvdA en ChristenUnie om 5 miljoen extra uit te trekken voor godsdienstlessen op openbare scholen. Dit voorstel is bedoeld als ruggesteun voor de plannen van de lokale PvdA-politicus Ahmed Marcouch om koranlessen in te voeren op de openbare basisschool. Zoals weinig bekend heeft partijleider Wouter Bos hier geen bezwaren tegen. Het binnenhalen van de moskee op de openbare school schijnt tegenwoordig juist heel progressief te zijn.

Autochtone ouders zullen weinig last hebben van koranlessen in het openbaar onderwijs. Zij kiezen gewoon een andere school voor hun kind. Bovendien, als hun kind niet meedoet aan de islamlessen, zullen ze daar niet op worden aangesproken. Anders ligt dat bij kinderen van Turkse, Marokkaanse of Afghaanse ouders, die niet gediend zijn van invloeden van de moskee op school. Als zij hun kind weghouden van de koranles (die zal worden gegeven door afgestudeerden van de imamopleiding), zullen ze worden uitgemaakt voor ‘slechte moslims’. Met andere woorden: dankzij het voorstel van Marcouch krijgen de orthodoxe gelovigen een nieuw sociaal drukmiddel om de niet-orthodoxen lastig te vallen. Het is vooral hierom dat vrijzinnigen binnen de PvdA, zoals Marcel Duyvestijn, ‘helemaal klaar’ zijn met Marcouch.

'Een bericht waarvan je schrikt', noemt Parool-columnist Theodor Holman het nieuws over de godsdienstlessen: "En ook nog islamonderwijs. Op een openbare school! Wel ja! Vooral nadat Marcouch op 22 november op een onzinnige, pijnlijke ratjetoelezing had gehouden, waarna iedereen politiek correct knikte, omdat we o zo bang zijn een allochtoon te kwetsen."

Dijksma is gelukkig fel tegen. Zij is uitgegroeid tot de lieveling van de ‘liefdevolle leden’ rond cineast Eddy Terstall en Duyvestijn. Natuurlijk zal Dijksma onder grote druk komen te staan. Vanuit de christelijke coalitiepartners, die godsdienstonderwijs op de openbare school helemaal zien zitten, maar ook vanuit de eigen partij.

Daarom ben ik benieuwd of Sharon Dijksma haar vrijzinnige rug recht houdt. Wouter Bos kan haar toch moeilijk laten vallen. Stel je voor dat de PvdA een staatssecretaris laat struikelen omdat ze koranlessen op de openbare school wil tegenhouden. Dat lijkt me een vorm van politieke zelfmoord voor Wouter Bos.

Carel Brendel

Carel Brendel is auteur van Het verraad van links (Uitg. Aspekt)