Linda
Er moet - zoals men mij vaak verteld heeft - in de jaren zestig een seksuele revolutie hebben plaatsgevonden. Dat kan best waar zijn. Aan mij is die revolutie zwijgend voorbij gegaan. De echte seksuele revolutie immers barstte los in de jaren twintig.
Tot die tijd droegen de vrouwen lang haar, opgestoken in een knoet, ook wel geheten knot of dot of toet of wrong. Ze droegen lange rokken en zwarte kousen. Ze maakten zich niet op en als ze dat wel deden, werden ze wulps of hoerig genoemd. Ze rookten niet en ze reden geen auto. Ze werkten niet, althans niet in de maatschappij; in het huishouden werkten ze zich te pletter. Ze hielden zich gedeisd.
Jongetjes mochten op hun vijftiende een lange broek gaan dragen. Meisjes mochten op hun zestiende in de lange jurk. 'Wanneer mag ik ook zo'n toet in m'n nek, net als Linda?' vroeg ik. 'Als je zestien bent,' zei m'n moeder. 'Dat duurt dus nog wel een paar jaar. En Linda's toet is geen toet maar een wrong.'
Linda was een fabrikantsdochter uit Middelburg die een mateloze bewondering had opgevat voor m'n vader. Ze wilde zelfs privé-catechisatielessen bij hem nemen. Hij stond dat toe en iedere woensdagmiddag stond ze op de stoep. Een rok tot aan de enkels, een strenge blouse met ceintuur om een smal middel, een doosje bonbons voor m'n moeder en een goudblonde wrong in haar nek.
Ze zat in mijn vaders studeerkamer tegenover hem en kreeg les in Romeinen 13. Ik mocht hun thee brengen met Mariakaakjes en keek benijdend naar de wrong en de lange rok.
'Ze meent het oprecht,' zei m'n vader 's avonds als ze weg was. 'Dat geloof ik ook,' zei m'n moeder sarcastisch. 'Ik begrijp alleen niet waarom ze helemaal uit Middelburg moet komen om catechisatieles te krijgen. Zijn er in Middelburg dan geen dominees.'
'In mij heeft ze nu eenmaal vertrouwen,' zei m'n vader bescheiden.
De lessen werden opgeschort tijdens het zomerseizoen van 1925 of misschien '26, omdat Linda een paar maanden in Engeland zat.
Maar na een schriftelijke afspraak stond ze op een zonnige september-woensdag weer bij ons op de stoep.
Mijn moeder deed open en barstte meteen in lachen uit. 'Neem me niet kwalijk Linda,' zei ze. 'Ik lach je niet uit. Het is alleen... tja, je bent zo veranderd.'
Dat was zo. Ze had wel weer een doosje bonbons bij zich maar waar was de wrong? Weg wrong. Kortgeknipte goudblonde haartjes. Een mouwloos jurkje zonder taille, heel kort, tot boven haar knieën en daaronder vleeskleurige kousen.
Toen ik een halfuur later daar binnenkwam met de thee en de kaakjes, was hij bezig haar het Boek Job uit te leggen. Zijn stem klonk ietwat haperend en toen ik de thee voor hem neerzette keek hij beschaamd en schuldig op. Tegenover hem zat Linda, de vleeskleurige benen over elkaar geslagen. Prachtige oogverblindende benen. Ik liet hen alleen en ging naar beneden.
'Wat doen ze?' vroeg m'n moeder.
'Niks. Gewoon. Ze hebben het over Job.'
Ze schaterde.
Er werd de hele week niet over Linda gesproken, maar de woensdag daarop zei m'n vader: 'Ik voel me niet zo goed, ik weet niet wat het is... Ik heb het een beetje benauwd. Wil je tegen Linda zeggen dat ik onwel ben?'
'Dat zal ik zeggen,' zei m'n moeder en toen Linda naar binnen wilde stappen zei ze: 'Jammer, Linda. Dominee is niet goed. Hij heeft het benauwd. Hij is ziek.'
'Maar ik zag hem nu net lopen,' zei Linda. 'Buiten. Hij holde naar de kerk.'
'Daar heb je 't,' zei m'n moeder. 'Als hij het benauwd heeft holt hij altijd naar de kerk.'
Kort daarna brak de echte seksuele revolutie uit. Vrouwen en meisjes knipten hun haren af. Ze gingen korte rokken dragen, ze leerden chaufferen, ze rookten als ketters. De radio kwam, ook in ons dorp en daarmee brak een heel nieuw tijdperk aan. De hele boze buitenwereld kwam naar binnen. Jazz, charleston, operettes, socialistische redevoeringen, feministische praatjes. De boerendochters trokken hun klederdracht uit en droegen rokjes tot boven de knie met daaronder vleeskleurige kousen. En dat laatste schokte de ouderen in ons dorp het meest. Die onbeschaamde vleselijke benen.
Het was alsof de duivel in een walm van zwavel- en salpeterstand het dorp binnenstoof en met zijn bokkepoten de foxtrot danste op het kerkplantsoen.
Linda kwam niet meer. Ik dacht nog vaak aan de wrong die mij beloofd was, maar die voorgoed verdwenen was nog voor ik zestien werd.
Annie M.G. Schmidt
Uit: Wat ik nog weet - Annie M.G. Schmidt
Singel Pockets
Eerste druk, 1992
Uitgeverijen Singel 262
Amsterdam, Antwerpen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten