‘Mrs Slocombe, are you free?’ - Bij de dood van Frank Thornton (1921-2013)

De naam Frank Thornton zal bij velen wellicht niet bekend zijn, maar er zijn weinig mensen van mijn generatie die geen herinneringen hebben aan Captain Peacock uit Are you being served?, ‘floorwalker’ op de afdeling die de ladies' en menswear departments van warenhuis Grace Brothers verenigt. De acteur overleed deze week op 92-jarige leeftijd.

‘Are you free Mr Grainger?’ De rol van de snobistische en o zo doorzichtige Captain Peacock was Thornton op het lijf geschreven. Geen ander kon zo mooi de in feite volstrekt overbodige positie van floorwalker neerzetten (‘Wat doet u dan zoal?’ vroeg een klant eens zeer terecht, waarop Captain Peacock zowaar even met de mond vol tanden stond). Eeuwig ‘gedistingeerd’ (zijn eigen woorden), maar met een ranzig ondertoontje, viel de omhooggevallen Peacock in vrijwel elke aflevering door de mand; was het niet Mr Rumbold die hem verbood een bowler hat te dragen omdat dit voorrecht alleen was weggelegd voor het higher management, dan was het wel Miss Brahms of een van de volborstige assistentes van Mr Rumbold die hem terechtwezen. En laten we de nodige sneer van Mrs Slocombe niet vergeten (‘Captain Peacock! – What is the reason of this proximity?’)

Bij de Britten zal Frank Thornton ook voortleven als het personage Truly uit de comedyserie Last of the summer wine, razend populair in het Verenigd Koninkrijk, maar voor zover mij bekend heeft het in Nederland helaas nooit aangeslagen. Dat ligt wel anders bij Are you being served?

Terugkijkend krijg ik het idee dat de herhalingen van de bekende Britse sitcoms begonnen in de jaren ’90 en dat de populariteit van deze series daarna alleen nog maar is gegroeid. Natuurlijk, Are you being served? was al een televisiekraker toen de TROS de serie midden jaren ‘70 uitzond als Wordt u al geholpen?, in mijn herinnering was het altijd zo rond tien uur op de zaterdagavond, de kleintjes moesten natuurlijk wel op bed liggen want die wilden we niet confronteren met het zoveelste avontuur van het poesje van Mrs Slocombe. Maar de serie lijkt nooit zo vaak op tv geweest als de laatste decennia, met dank aan het immer groeiende aantal zenders. En dan hebben we natuurlijk ook nog de succesvolle DVD reeks.

Are you being served? is onderdeel geworden van een soort ‘comedy nostalgia’ televisie. Zowel hier als in Australië heb ik vele afleveringen tot meer dan tien keer gezien op tv-zenders die speciaal gecreëerd lijken om te appeleren aan het jeugdsentiment van mensen van mijn generatie. Dad’s Army, ‘Allo ‘Allo! (beide series evenals Are you being served? creaties van het legendarische duo Jeremy Lloyd en David Croft) , George and Mildred, Fawlty Towers en Keeping up Appearances. Geef mij een biertje en een zak chips en ik ben uren zoet, al kan ik vrijwel iedere aflevering dromen. Het zou me niet verbazen als we nog eens een zender krijgen waarbij deze series gewoon doorlopend worden vertoond. Het gekke is namelijk dat je de DVDs in de kast kunt hebben, maar toch de tv weer aanzet als je weet dat een aflevering op tv komt. Wat eraan ten grondslag ligt? Een soort onderdrukt verlangen je lach te delen met veel onzichtbare anderen? Het feit dat je de serie vroeger ook alleen maar zag op de ‘echte’ tv? Ik heb eerlijk gezegd geen idee.

De hoofdfiguren uit Are you being served? zijn ons de afgelopen jaren in rap tempo ontvallen. Het begon met John Inman (Mr Humphries) in 2007, in 2009 overleden vlak na elkaar Wendy Richard (Miss Brahms) en Mollie Sugden (Mrs Slocombe) en afgelopen jaar overleed Trevor Bannister (Mr Lucas). En vrijwel ieder overlijden zorgt voor een opwelling van de weemoed naar die vertrouwde, overzichtelijke en warme jaren ’70.

Met het afscheid van Frank Thornton is Nicholas Smith (Mr Rumbold) de enige nog levende acteur van de hoofdcast van Are you being served? Smith is anders dan velen denken een heel stuk jonger dan Frank Thornton. Als bijna 80-jarige mag hij nu in zijn eentje het nostalgie-stokje van Are you being served? tot het einde toe dragen. De serie zelf zal in de vele reruns ongetwijfeld nog lange tijd meegaan.

3 opmerkingen: