De nationale staat en Europa

Twee keer de natiestaat in één week. Is het nou gedaan met de nationale soevereiniteit in Europa of is de nationale staat juist bezig aan een revival? Dinsdag 12 maart discussieerden Martin Bosma, René Cuperus en Youri Albrecht in de Balie in Amsterdam naar aanleiding van de Nederlandse vertaling van de klassieke lezing van Ernest Renan (1823-1892 - Wat is een natie?). Donderdag 14 maart debatteerden daar Thierry Baudet en Thijs Kleinpaste over het thema van de nationale soevereiniteit (Europa vs Europa). De laatste krachtmeting was het meest interessant. Lag dat misschien aan het jeugdige elan van beide sprekers?

“Iedereen heeft zijn favoriete Renan-citaat”, werd er dinsdag 12 maart in de discussie opgemerkt. En zo
was het ook. Bosma, Cuperus en Albrecht citeerden alle drie naar hartenlust uit de lezing van Renan om hun eigen visie te onderbouwen. Heel erg duidelijk werden die visies overigens niet. Ze waren in ieder geval nauwelijks gericht op de toekomst. In de vragenronde roerden zich daarover Frits Bolkenstein en Joost Niemöller. De laatste vond het debat ronduit teleurstellend en te politiek correct. Volgens hem is een natiestaat gebaseerd op etniciteit en superioriteit.

Het actuele aan de tekst van Renan is, dat hij een natie niet opvat als een statische en gesloten gemeenschap. Hij verabsoluteert het begrip natie niet, maar ziet het als een (tijdelijk) construct. Een natie is geen onveranderlijk gegeven maar een product van de geschiedenis. Ze wordt niet bepaald door zogenaamde natuurlijke grenzen noch door godsdienst en volgens Renan al helemaal niet door linguïstische, etnische of zelfs raciale criteria. Hoewel hij in zijn tekst De Frans-Duitse oorlog van 1870 niet noemt, vormde de annexatie door Duitsland van Elzas-Lotharingen wel een aanleiding voor het formuleren van zijn antwoord op de vraag: wat is een natie? Het conflict had hem in ieder geval duidelijk gemaakt, dat er geen objectieve criteria bestaan. Hij kiest dan ook voor een subjectivistisch standpunt, dat de natie opvat als een primair politieke gemeenschap die op de vrijwillige participatie van burgers berust. Niet een gemeenschap op louter rationele gronden, niet alleen maar een ‘Zollverein’, maar ook een verband met ‘een ziel, een spiritueel principe’. Er is een gedeelde cultuur, een gemeenschappelijk geschiedenis van strijd en opoffering, het verlangen om dat gemeenschappelijke leven voort te zetten, en de bereidheid om te vergeten. Zonder dit laatste zou het onmogelijk zijn geweest moderne naties te vormen uit groepen en stamverbanden die elkaar in een ver of minder ver verleden zo bloedig bestreden hebben. Zijn ideaal is een pluriform Europa van vrije naties die elkaar in evenwicht houden. Een soort van Europese Statenbond.

Onder leiding van een wat onhandige discussieleider, die de drie heren een plaats had toebedeeld rechts (Bosma), links (Albrecht) en in het midden (Cuperus - zijn rechts en links onderhand niet verouderde begrippen?) stortten de drie sprekers zich gretig op het gedachtegoed van Renan. De formulering ervan is abstract genoeg om er eigen ideeën in weerspiegeld te zien.

Bosma (PVV) hekelde vooral het zwart maken van nationalistische gevoelens door ‘ex-hippies’ en ‘de linkse kerk’ en hij benadrukte dat er door de immigratie helemaal geen sprake meer is van een gedeelde geschiedenis. In hoeverre maken immigranten deel uit van “het grote verhaal dat Nederland is’, vroeg hij zich af. Die vraag kwam nogal haaks te staan op zijn opmerking dat Zuid-Afrika, waar het ANC volgens hem apartheid en racisme propageert, geen natie is. En wat Europa betreft: alle partijen zijn eurofiel; alleen het volk begrijpt hoe het belazerd wordt. Daar bracht Albrecht (journalist en directeur van de Balie) tegenin dat hij graag een debat wilde, geen patijpolitieke retoriek. Met Renan in de hand kun je volgens hem beargumenteren, dat Europa ook een natie is of kan zijn, al gaf hij grif toe dat het format Europa (nog) niet goed in elkaar zit en dat er een democratisch tekort is.

Cuperus (PvdA – Wiardi Beckman Stichting) bewandelde een derde weg (vergelijkbaar met die van Paul Scheffer). Hij noemde de lezing van Renan heel modern, omdat deze vragen oproept die zich op dit moment opdringen. Op welke manier willen we ons in de Europese Unie en de post-migratiesamenleving tot elkaar verhouden? En hoe groot is de wil tot samen leven nog in een geїndividualiseerde samenleving? Hij verwees daarbij naar Vlaanderen, Schotland, Catalonië, waarin hij een tendens ziet naar een zekere afzondering. Volgens hen zijn overtuigde natiestaten, met migranten die volop kiezen voor het land van vestiging, onontbeerlijk voor een sterk Europa. De kwestie Yunus speelde toen nog niet.

Youri Albrecht leidde het debat tussen Thierry Baudet en Thijs Kleinpaste. De structurering daarvan was beter dan twee avonden eerder. Wellicht werkt een debat tussen twee sprekers ook beter dan tussen drie. Het wordt er alleen maar scherper van. Kleinpaste (24) en Baudet (29) zijn bovendien jong en legden misschien daardoor meer nadruk op een mogelijk andere toekomst.

Baudet (De aanval op de natiestaat) relativeerde zijn eigen standpunten meer dan hij in zijn columns in de NRC deed, in zoverre dat hij het deficit van de nationale staat in de toekomst niet voor onmogelijk houdt. Hij wil ook niet perse aan de nationale staat Nederland vasthouden. Maar hij acht het verdwijnen van nationale staten niet waarschijnlijk. In ieder geval kan een democratie alleen gestoeld zijn op nationale soevereiniteit. Een democratische federale staat Europa is niet mogelijk. Absolute voorwaarden daarvoor zouden homogeniteit en een gemeenschappelijke symboliek zijn. En die zijn er in Europa niet. Er is steeds meer een kloof tussen een kosmopolitische elite en een grote groep van lager opgeleiden. Er ontstaan allerlei elkaar overlappende jurisdicties. Er is in Europa niet één centrale plek (een parlement) waar de echte beslissingen worden genomen. En dat betekent volgens Baudet een terugkeer naar de Middeleeuwen. Hij begreep het boek (Nederland als vervlogen droom) van Thijs Kleinpaste niet. Het was hem niet duidelijk waar zijn opponent nu eigenlijk heen wilde.

Dat was mij op grond van Kleinpastes breed opgezette essay (236 pagina’s) ook niet helder. Hij probeert daarin zijn positie ten opzichte van de nationale staat en Europa te bepalen aan de hand van eigen ervaringen (de beginzin luidt: “Ik ben een kind van Pim Fortuyn”), en allerlei geschriften, waaronder ook romans en filmverhalen. In de discussie in de Balie kwam zijn standpunt beter uit de verf. Hij is minder eurofiel dan zijn partij D’66, en noemt zichzelf een euroscepticus. Waar Baudet een geleidelijke ontmanteling van de huidige EU voorstaat, acht Kleinpaste (in de geest van Cameron) samenwerking in Europees verband nodig maar alleen op beperkte schaal mogelijk. Op het gebied van de interne markt, immigratie, milieu, voedsel wel maar niet als het gaat over culturele zaken als homohuwelijk, euthanasie e.d. Nationalisme is voor hem een dode godsdienst (zoals alle ideologieën) en hij is een voorstander van organisaties in kleinere verbanden, van regio’s waarin nog wel een zekere vorm van solidariteit en opoffering voorkomt.

Baudet ziet de nationale staat bedreigd door Europese grootschaligheid, Kleinpaste ziet nationale solidariteit vervluchtigen in een samenleving waarin het individuele belang het collectieve is gaan overheersen. Waar Baudet het tij zou willen keren (als dat niet lukt, ga ik naar Brazilië, grapte hij), constateert Kleinpaste dat de tendens van individualisering niet te keren valt. Hij acht het steeds moeilijker vanuit de nooit meer oorloggedachte een geheel verenigd Europa te scheppen, naarmate die oorlog langer geleden is. Daarop laten we ons volgens hem niet meer mobiliseren, we zijn vooral bezig met ons individuele belang. Alleen op lokaal niveau is nog een burgerschapsideaal mogelijk. De staat heb je nodig voor bijvoorbeeld snelwegen, de EU voor de interne markt, maar alleen op lager niveau bestaat nog de bereidheid om voor elkaar in de bres te springen.

Aan het eind van de avond waren er complimenten over en weer. Albrecht had goede woorden over voor beide sprekers: eloquent, erudiet, fel maar wel beschaafd. Kleinpaste gaf de eer aan Baudet in Nederland een belangrijk debat losgemaakt te hebben. En Baudet was iets meer gaan begrijpen van Kleinpastes analyse van de disbalans tussen collectief en individu.

Behalve Baudet en Kleinpaste zijn er momenteel meer twintigers die zich in Nederland doen gelden en grond proberen los te woelen, zoals Rutger Bregman, Johan Fretz en Siewert van Lienden. Waar de 30- en 40 - plussers in o.a. Geen Stijl afrekenen met de babyboomgeneratie, zetten zij zich – vaak los van de bestaande politieke partijen - af tegen de postbabyboomers, de gezapige modelburgers van Paars, een belangrijke bron voor het populisme van vandaag. Hopelijk laten ze in de nabije toekomst meer van zich horen, niet alleen als individu maar ook als een soort van collectieve denktank. Donderdag 12 maart was een heel klein begin in die richting. De perikelen op Cyprus speelden toen nog niet.

10 opmerkingen:

  1. EEG/EU en de NATIE

    (In enigszins ander vorm heb ik dit artikel recent in delen op een ander weblog gepubliceerd. Het kreeg geen enkele aandacht. Misschien is het vanwege urgentie, relevantie en actualiteit geoorloofd mijn stuk in aangepaste vorm op Hoeiboei aan te bieden. Ik dank u)

    I De EEG/EU is een Project om de integratie van Europese naties langs economisch pad te bereiken. En inderdaad is de EU uitgegroeid tot een reuzenconcern met de allure van een ordinaire supermarkt. Nooit hadden zoveel Europeanen het zo goed!

    Noem dit integratie, mag je geloven dat het project geslaagd is. Want wat kunnen Europese burgers zich méér wensen? Nog vollere winkelwagentjes? Dat kan, de EU staat niet stil, maar eerst even die bank-/geldcrisis overwinnen.

    Maar ook weten we dat de mens van brood alleen niet leeft en dat hij naar aanzien, veiligheid en andere zaken streeft die de Economie hem niet kan bieden. Bedenken we tevens dat weg en doel zelden samenvallen, is ook dit een aanwijzing dat de Economie de eenheid van Europa niet bezegelt en dat ook niet kan. Waarbij zich het feit voegt, door de Makers van de EU nooit helemaal verzwegen, dat hun een hogere eenheid dan een economische voor ogen stond, een politieke. En politiek is geen economie.* Dat ervan te willen maken funest.

    Wij zijn eruit. De EU wil (toch) een politieke eenheid vormen. Glansloos, zonder glorie. In dit kader ijveren haar ‘Strebers’ naar opheffing van de Europese natie-staten en hanteren ze Marxistisch geïmpregneerd daartoe als wapen de Economie; en worden eronder bedolven. Het Europese publiek voelt dat en mort, zijn doorvoede leiders sussen het bedrieglijk, hun banenmachine staat op het spel. Zij handelen en spreken als nietswaardigen.

    Als historisch natie-staten definitorisch de sub-delen en erfgenamen van Imperia zijn, kun je de EU als een streven naar restauratie zien. De EU als neo-Imperium. Dit kan, is politiek en in orde, maar hoe? Herstel van het Romeinse Rijk? Geen gek model. Per slot van rekening komen we er cultureel vandaan. Verlaten wij dan spoorslags dat ordinaire Brussel voor Rome, kiezen we democratisch een Rex, en scheppen we een indrukwekkend Europees leger. Mao, ook een complete communist, heeft nog zó geleerd dat politieke macht uit de loop van het geweer komt (Mao, Rode Boekje, stelling 85, pag. 42).

    II De moderne NATIE laat zich als volgt omschrijven.
    Is Is een Islamstaat en B een staat van Buddhisten, met beide landen aan elkaar grenzend, wat best zou kunnen, heerst er tussen deze Staten hoofdzakelijk geen andere overeenkomst dan hun commune Janusgrens. Als voorts de staatsideologie van Is 1) niet voorschrijft de mensen en het land van B als object van verovering te beschouwen, omdat zij ongelovigen zouden zijn of barbaren of omdat zij er de verkeerde sociale structuur op na houden, doch 2) in tegendeel positief de leer uitdraagt dat de mensen aan de overzijde van de grens andere mensen zijn omdat zij van een ander land zijn en met recht op dat land en (3) de staatsideologie van B wat betreft de verhouding tot Staat Is dezelfde is, herkennen wij onder genoemde voorwaarden nationalisme als gewaardeerd systeem.
    Waar het in nationalisme op aankomt, zijn de grenzen en het - wederzijdse! - respect ervoor. Binnen haar fines is de natie vrij te doen wat zij wil, een millimeter erbuiten niet, wat normatief en kunstmatig is. Vooral het laatste aspect stoort mensen. Ze zijn bekwaam om van een streep op een voetbalveld getrokken te kunnen vertellen welk verschillend spelgedrag aan deze of gene zijde ervan vereist is. Maar aan hun besmuikt gedrag is te merken dat ze geen waarde aan zo’n teken hechten als je ze vertelt dat het een nationale grens voorstelt. Dan hebben ze niets te meer te zeggen en vinden ze ‘m ineens ‘kunstmatig’ = niet bindend.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Als natie, nationalisme, natiestaat echt actueel zouden zijn, dan zou de PVV niet PVV heten.
    De PVV gaat over vrijheid. Niet over staatsinrichting, of vorming van een gemeenschap. Vrijheid dus.

    De allereerste vraag die gesteld dient te worden is of de vorming van een natie zonder vrijheid of betrokkenheid/instemming van burgers wel als natie of gemeenschap kan worden betiteld.

    De toestand is nu zo dat, buiten medeweten van de bevolking, de natiestaten (gemeenschappen) opgeheven dreigen te worden, ten faveure van de Superstaat EUSSR. We hebben nu:
    1 Een grondwet dat niet de onze is.
    2 Een parlement dat geen parlement heten mag.
    3 Een President die nooit kandidaat is geweest bij een verkiezing.
    4 Een oorspronkelijke bevolking dat zich als een mak schaap naar de slachtbank leiden laat.
    5 En een nieuwe bevolking dat voor blijvende verdeeldheid zorgt.


    Gaan wij nu uitvoerig lullen over natie(staat) of gaan we onze vrijheid beschermen ?
    Gaan we nu kletsen over een door een politiek elite aangepraat probleem of maken wij ons bezorgd over het verlies van onze soevereiniteit ?
    Zijn we de dieren uit een animal farm of vrije geesten ?

    Ondanks dat, op één na, alle politieke partijen nationalistisch zijn (nationalistisme in de zin van : Een grotere rol voor vadertje staat) is het grootste probleem behoud van vrijheid,veiligheid en privaat eigendom. Niet de natie, de staat wordt bedreigd in zijn bestaan, maar het individu !
    Niet de vorm van gemeenschap staat onder druk, maar het gelegenheid van het individu om een gemeenschap te kunnen vormen (of in staat te zijn om dit te doen), staat ten zeerste onder druk.

    Met Cyprus heeft de EUSSR, en dus de islam, weer terrein gewonnen !


    BeantwoordenVerwijderen
  3. De (Duitse) staat als speculant:
    http://www.pnn.de/brandenburg-berlin/736220/

    Zoiets gebeurt gelukkig in Nederland niet...?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. "Der aus Panik vor einem verfrühten Euro-Crash gezimmerte Deal zwischen Brüssel und Zypern markiert das Ende des klassischen Bank-Wesens, wie man es bisher kannte. Die Troika hat den vollen Zugriff auf jedes einzelne Bank-Konto – und macht im Krisenfall davon knallhart Gebrauch.

    Nur scheinbar ist nämlich der Wegfall der Zwangs-Abgabe ein Erfolg. Die Euro-Retter haben davon vorerst die Finger gelassen, weil es sonst am Montag zu einem Bank-Run in ganz Europa gekommen wäre.

    Der Schuldenschnitt ist in Wahrheit viel härter. Denn die Troika aus von niemandem gewählten Funktionären von EU, IWF und EZB hat nunmehr amtlich festgestellt: Bank-Guthaben von über 100.000 Euro sind vogelfrei. Auf sie kann nach Belieben, ohne Vorwarnung und ohne Rechtssicherheit über Nacht zugegriffen werden. Die Grenze von 100.000 Euro ist absolut willkürlich.

    Nur Leute, die annehmen, dass ihr Gehalt und ihre Rente auf ewig sicher sind, werden dem schleimigen Gerechtigkeits-Gefasel von Schäuble & Co. aufsitzen, dass 100.000 Euro automatisch Reichtum bedeuten. Jede ausbezahlte Lebensversicherung, Abfertigung, angesparte Gelder, Erbschaften können diesen Betrag schnell übersteigen. Die Lehre für jeden Bürger in der Euro-Zone ist eine Umwertung aller bisherigen Werte: Nur Geld, das man nicht auf der Bank hat, ist sicher.

    Die kalte Enteignung in Zypern wird vor allem die Wirtschaft treffen und muss jedem Unternehmer den kalten Schweiß auf die Stirn treiben. Die vielzitierten russischen Oligarchen sind nicht diejenigen, die es wirklich trifft. Sie haben in der Regel komplexe Firmengeflechte, mit denen sie Vermögen hin- und herschieben können, und zwar von einer Steuer-Oase zur nächsten.

    Für einen mittelständischen Unternehmer dagegen ist das Bank-Konto in der Regel der Ort, wo er seine Liquidität verwaltet.

    Der DIHK sagte den Deutschen Wirtschafts Nachrichten: „Die Auswirkungen werden vornehmlich die zypriotischen Unternehmen spüren. Ihnen fehlen Finanzmittel. Gerade kleine Unternehmen, die in der Regel schwächer mit Liquidität ausgestattet sind und derzeit große Probleme bei der Kreditvergabe haben, werden betroffen sein. Hierauf sollte bei der geforderten Beteiligung Zyperns geachtet werden.“

    Hierauf wurde mitnichten geachtet. Man kann annehmen, dass alle die Bürokraten, die nie in der Wirtschaft gearbeitet haben, keine Ahnung haben, welche Folgen eine solche Entscheidung hat: Eine Firma mit 40 Mitarbeitern hat monatliche Lohnkosten und Sozialabgaben, die die plakativen 100.000 Euro bereits übersteigen. Von der bei den Banken liegenden Liquidität werden die Gehälter ausgezahlt.

    Ein Haircut von 40 Prozent kann das Todesurteil für eine Firma bedeuten. Denn Firmen dürfen, anders als Staaten und offizielle Körperschaften (hier) nicht mit ihrer Liquidität spekulieren. Ein Geschäftsführer, der das tut, macht sich strafbar. Zugleich bekommen die meisten Unternehmen für das Geld, das sie notwendigerweise bei der Bank herumliegen lassen müssen, keine Zinsen für das Geld. Kredite sind für die meisten Unternehmen ohnehin unerreichbar."
    enz,enz
    www.deutsche-mittelstands-nachrichten.de/2013/03/51153/

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. GegarandeerD tot 100.000 euri's. Dit is geen goed bericht voor vermogenden, maar ook zeker niet voor het betalingsverkeer van midden- en kleinbedrijf. Bedenk daarnaast ook wat toekomstige wetgeving waardoor het internationaal kapitaalverkeer van en naar de EUSSR aan banden wordt gelegd en men weet tot wat voor gevolgen de 'redding' van Cyprus allemaal toe kan leiden...

    Dit alles gerealiseerd door wetgeving waar de bevolking geen weet van heeft. Einde democratische (natie) rechtstaat.
    Maar we zijn er nog niet. Eerste station Luxemburg, daarna wellicht Frankrijk.
    Klein voorvalletje: www.youtube.com/watch?v=qgJ7ePuGtf0&feature=player_embedded&feature=player_embedded

    Newspeak bij P+W: Voorzichtige spaarder = smerige speculant = aandeelhouder bank.
    Dat is de nieuwe norm en dus toekomstige wetgeving.
    Bent u 100.000 + dan bent u medeveroorzaker bankcrash, een gokker dus.
    Maakt niet uit of u een bedrijf bent wat 100.000 euri's klaar heeft staan om het personnel uit te betalen.
    Of tijdelijk weggezet vanwege verkoop/koop huis.
    Of gewoon voorzichtig spaarpotje oude dag of tijdelijke fin. buffer.
    In alle gevallen bent u verantwoordelijk voor de val van de bank.

    De bank waarvan de boekhouding niet klopt. (Hallo toezichthouder ! Dag, geslaagde stresstest!)

    De boekhouding waarvan de regels niet kloppen.
    De regels omdat de wet ze zo voorschrijft.
    De wet vanwege politiek belang.
    Natie ? Democratie ?
    De staat !

    BeantwoordenVerwijderen
  7. www.youtube.com/watch?v=G8ECxcRsmDg

    BeantwoordenVerwijderen
  8. www.youtube.com/watch?v=rH1FaLdABFM&feature=fvwp&NR=1


    www.youtube.com/watch?v=rroUhMyshmU

    www.youtube.com/watch?v=66jpPCIzza8

    www.youtube.com/watch?v=G4AUUYFeB9c

    www.youtube.com/watch?v=vH0kHoWdK3M

    www.youtube.com/watch?v=cuoepBsv3ZE

    www.youtube.com/watch?v=Rls8H6MktrA

    BeantwoordenVerwijderen
  9. (...)
    Modern politics is an expression of the foolish cat fight between factions of people to decide who gets to wield the weapon of government and impose their ideology on the rest of us. At least, that’s what it almost always devolves into. The great illusion of the system, though, is that ANY group of average people ever actually wields any power. The truth is, big governments are always operated by very small and exclusive clubs of root beneficiaries out of the sight of the population.

    The smaller this dominant group becomes, the more corrupt and criminal the government generally is. A government reaches a state of despotism whenever its functions are twisted for the sake of an elite few to the detriment of the common man, and when it ignores the natural inborn rights of the individual for the sake of some fabricated collective . If one were to closely examine the birth of every iron-fisted oligarchy throughout history, they would find a cyclical pattern of centralization; the removal of checks and balances, the removal of legitimate public involvement in the political process, a dependent and infantized citizenry, and the rise of a “bureaucratic class” which regards itself as superior and born to lead. All steps taking place within Western societies today.

    Unfortunately, the masses tend to view big government as an inevitability of life; as a natural extension of culture. Rarely if ever do they ask what tangible purpose it serves. Are they really getting what they want out of their government? Or, is the government taking what it wants from them?
    enz, enz...

    www.alt-market.com/articles/1417-big-government-an-unnecessary-evil-that-should-be-abolished

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Nog vóórdat de cyprioten niet meer bij hun 300€ konden komen had de politieke elite al hun slag thuis.
    Zo kon de president van Cyprus in alle rust zijn vermogen, 21 miljoen, veilig stellen.
    Als ze slim waren geweest, en wie twijffelt daaraan, hadden ze hun mogelijk toekomstig alternatief voor de EU, de Russen, ook gewaarschuwd.

    www.zerohedge.com/news/2013-04-01/list-released-132-names-who-pulled-cyprus-deposits-ahead-confiscation-day

    BeantwoordenVerwijderen