Toch druk ik mij ongelukkig en gebrekkig uit

(..) Verder weet ik vrijwel niets. Moraal? Ja, die is er wel, en die moet je wel laten gelden in je omgang met anderen, maar die heeft geen betekenis op het gebied van de religie of de kunst: die zijn beide a-moreel. Onsterfelijkheid, eeuwigheid? Ik ontken die begrippen niet, maar ze liggen buiten ons leven. Wij zijn onsterfelijk en eeuwig, maar we hebben daar in ons leven weinig aan, behalve dat je het wat kalmer aan kunt doen dan iemand die denkt dat hij echt bestaat en daarom ook echt moet sterven.

Toch druk ik mij ongelukkig en gebrekkig uit. Religie is iets zeer persoonlijks, al zoekt het uiting in iets
volstrekt onpersoonlijks. De weg van de mens voert van de ene onvrijheid in de andere. De mens behoeft vrijheid, om de reis te kunnen maken van het adres van de vorige meester naar dat van de volgende. Vrijheid dus als middel om tot nieuwe onderworpenheid te geraken. Een kind worstelt om vrijheid, ontworstelt zich aan de ouders, en onderwerpt zich daarop weer aan de nieuwe gebondenheid: aan beroep, huwelijk, nieuwgekozen geloof of politieke idee. Vrijheid als doel is niet iets verwerpelijks of onzedelijks, maar iets even ondenkbaars als het perpetuum mobile. Nog afgezien van het feit, dat de vrijheid die 'links' tegenwoordig voor zich opeist (straatdemonstraatsie zonder voorafgaande aankondiging b.v.) in werkelijkheid terreur is. Maar ik dwaal af.  Het geloof kan nog luister, diepte en zin aan het bestaan geven, en de glorie van God zijn Moeder is in opkomst, en iets voor de toekomst, en nu nog nauwelijks zichtbaar. Eens zal de wereld Haar erkennen als waarlijk God. Zij is de enige en Laatste hoop der wereld. Ik heb niets gedronken.  (...)

Gerard Reve, uit: Brieven aan Wim. B. 1968-1975, pag. 78, Veen Uitgevers.