ja, ik beet hem liever af

Gelukwens aan dichter Jean Pierre Rawie bij zijn 61ste verjaardag die hij vandaag viert.


Op bladzij 33 van de Verzamelde verzen (Amsterdam, Bert Bakker, 2004) van Jean Pierre Rawie lezen we:


Maar ach liefste, zelfs al kon ik 
met u saamzijn tot aan het graf 
werd ik toch nog liever monnik 
ja, ik beet hem liever af.

Jean Pierre Rawie

Een aantal gedichten van Jean Pierre Rawie vindt zijn oorsprong in toevallige flarden conversatie uit het kroeg- en caféleven van de late jaren zeventig. Dat waren jaren waarin het feminisme, of wat daar voor door moest gaan, hard om zich heen sloeg. Het feminisme en de bijbehorende psychobabbel droegen niet altijd bij aan een ‘harmonieuze verstandhouding tussen de sexen’, zullen we maar zeggen.

Het psychotherapeutische jargon van die tijd is niet zo moeilijk aan te leren, en misschien geldt dat ook nog wel voor het jargon van de hedendaagse genezingbrengende zielkunde. Hoe het ook zij, vanaf menige barkruk werden adviezen gegeven waar de professionals zich niet voor hoefden te schamen.

Maar er zaten ook professionals aan de bar. Het Leidse café ‘Het Keizertje’, in de
Kaiserstraat, telde onder de wel zeer vaste klanten een psychiater, P., die in een bittere echtscheidingsstrijd verwikkeld was. In die tijd was de inzet van zo’n gevecht dan ook hoog. Voor je het wist kreeg je een levenslange alimentatie opgelegd.

Na een langdurige en niet altijd even begrijpelijke uiteenzetting over zijn scheiding vertrouwde psychiater P. vlak voor sluitingstijd aan de barkeeper toe: ‘Al zou ze naakt door de gang lopen, ik beet hem liever af dan dat ik hem bij haar naar binnen wurmde’. De geoefende lezer herkent de invloed van Freud, maar vooral het detail ‘naakt door de gang lopen’ trok sterk de aandacht van Jean Pierre. Kort daarna was er het gedicht waarmee dit stukje begint.

Als ik het me goed herinner, luidde de tweede regel in de allereerste versie ‘bij u zijn tot in het graf’, maar de dichter zal wel goede reden gehad hebben om het te verbeteren. Toch hecht ik aan de oerversie.

Ook meen ik me te herinneren dat het eerste vers, ‘Met zo’n hoofd hier in Florence – wordt men algemeen gezien – als een heer wiens huwelijkskansen – minder zijn dan éen op tien’, oorspronkelijk los stond van het tweede, en een echte tekst geweest die Jean Pierre op een ansicht vanuit Italië aan zijn verloofde van die dagen heeft toegestuurd.

De twee verzen zijn ieder op zich meer dan heel erg prachtig, maar samengaan? Ho maar. De harmonie tussen vers 1 en vers 2 lijkt haast wel op de verstandhouding tussen de sexen anno 1979. Of nu.