Niet de vrije markt, maar de Amerikaanse overheid heeft de crisis op zijn geweten
Laat u niks wijsmaken: de Amerikaanse krediet crisis is veroorzaakt door de Amerikaanse overheid en niemand anders. Ondertussen wordt uiteraard de schuld weer op de vrije markt gegooid.
De regering wrijft in zijn handen, en kan nu ongestoord het Amerikaanse bankwezen gaan nationaliseren. Als Vadertje Stalin dat nog eens had mogen meemaken! Alle macht aan de staat in the home of the free! Hij zou een gat in de lucht zijn gesprongen.
Wekenlang hebben de media, op gezag van Keynesiaanse economen, Amerikadeskundigen en politici, ons om strijd verzekerd dat de financiële meltdown in Amerika het gevolg was van “kapitalistische graaizucht”, "speculanten” en “een doorgeschoten vrije markt”.
Ik vond dat al van meet af aan een onbegrijpelijk kronkelredenering, want de Amerikaanse banken zijn juist op de fles gegaan omdat ze voor Sinterklaas hebben gespeeld, en honderden miljarden hebben uitgeleend aan armoedzaaiers die niet kredietwaardig waren. Niet bepaald het gedrag dat je op een vrije markt zou verwachten, zeg nou zelf. Banken zijn kapitalistische instellingen die winst willen maken. Dat wordt ze nou juist door socialisten zo kwalijk genomen.; dat ze alleen geld uitlenen aan kapitaalkrachtige mensen, en de kansarmen "in de kou laten staan”.
Als diezelfde banken zich ineens gaan gedragen als een liefdadigheidsinstelling, dan zouden de socialisten dat toch moeten toejuichen, zou je denken. Maar nee; ze roepen juist om meer toezicht! Als je banken niet scherp controleert, gaan ze kennelijk voor je het weet miljarden uitlenen aan junks, daklozen, bijstandsmoeders en werkloze alcoholisten. Zo zijn banken nou eenmaal, als ik Wouter Bos tenminste geloven mag. Hun geld brandt in hun zak, en ze willen er zo snel mogelijk vanaf. Liefst met verlies.
Maar nu lijken de media dan toch eindelijk wakker te worden. Nou ja, een heel klein beetje dan. RTL Z heeft een speech van Bush uit 2002 uit het archief opgediept, waaruit blijkt dat hij zelf heeft opgeroepen tot het verstrekken van riskante hypotheken aan mensen die geen nagel hebben om hun kont te krabben. Bush deelde bij die gelegenheid mee dat de regering ernaar streefde om 5,5 miljoen kansarme gezinnen in de gelegenheid te stellen om een eigen huis te kopen. Daarna ging het aantal risicohypotheken in rap tempo door het plafond, en de gevolgen zijn intussen bekend.
En weer vraagt geen journalist zich af waarom de Amerikaanse banken zo enthousiast aan dit antikapitalistische rampenplan hebben meegewerkt. Waarom deden ze dat? Ze konden toch op hun vingers natellen dat ze daarmee hun eigen doodvonnis tekenden?
Natuurlijk wisten de banken dat. Maar ze hadden geen keus. Ze worden namelijk door de Amerikaanse regering al decennialang gedwongen om voor Sinterklaas te spelen. En wel via de Community Reinvestment Act, die in 1977 onder de democraat Jimmy Carter is ingevoerd. Krachtens deze wet is het banken verboden om hypotheken te weigeren aan mensen uit sloppenwijken. Dat is immers discriminerend, en niet menslievend. (Voor meer informatie over de Community Reinvestment Act, zie deze link:
Met andere woorden: de hele financiële meltdown is weer eens, zoals gebruikelijk, veroorzaakt door verregaande overheidsinterventie van uitgesproken socialistische snit. Wat nou vrije markt? Zo’n bolsjewistische wurgwet kennen we zelfs in Nederland niet!
Wat ik mij nu afvraag: waarom heeft niet één van die economen, Amerikadeskundigen, politici, commentatoren en andere piskijkers die ons de afgelopen weken hebben bestookt met hun analyses, de Community Reinvestment Act ter sprake gebracht? Hadden ze soms nog nooit van die wet gehoord? Zo, ja, wat zijn dat dan voor flut-deskundigen? En wat zijn dat voor zevenslapers op de economische redacties, dat ze dag in dag uit quotes van anderen citeren en nooit eens zelf wat graaf- en spitwerk doen? Zelfs niet nadat RTL een tipje van de sluier heeft opgelicht?
De Amerikaanse regering gaat nu 700 miljard dollar belastinggeld spenderen (oftewel: 3000 dollar per Amerikaanse burger) om de banken te “redden” (lees: te nationaliseren). U ziet: je hebt helemaal geen Oktoberrevolutie nodig om van een democratisch land een Sovjet dictatuur te maken! Je vaardigt gewoon een wet uit die alle banken het faillissement indrijft, en daarna neem je ze over. Dan word je ook nog door economen bejubeld als redder in de nood. Terwijl het toch zonneklaar is dat de Amerikaanse overheid bezig is zijn bevolking geheel en al leeg te plunderen en met huid en haar op te vreten.
“Nog wat saillante cijfers: de Amerikaanse staatsschuld bedraagt nu 9 triljoen. Dat is vier keer het hele bruto nationale product van Groot Brittannië. Je kunt er alle thee in China mee kopen van de komende 2000 jaar. Je kunt er 28 Eiffeltorens mee bouwen, gemaakt van puur goud. Elke dag moet de Amerikaanse overheid 2 miljard dollar lenen om de rente op de staatsschuld te betalen. Alleen al aan medische kosten voor 500.000 gewonde en stervende soldaten is de overheid 2 miljard per maand kwijt. President Bush heeft nu al meer geld uitgegeven dan al zijn 43 voorgangers bij elkaar.”
Voor zo’n verhelderend overzichtje moet je bij een reaguurder op Geenstijl zijn. Daar heb ik deze tekst vanaf geplukt. De main stream media blijven ons ondertussen doodgooien met de platitudes van nitwits als Ruth Oldenziel, Maarten van Rossem en Willem Post. Shame on them.
Pamela Hemelrijk
Yes!
BeantwoordenVerwijderenJammer Pam, dat je niet gewoon bij Pauw, Witteman, Knevel, en NOVA zit om te zeggen wat niemand zegt..
Ter aanvulling Machteld Allan in de Volkskrant van 25.9.2008
BeantwoordenVerwijderenOverheidsbemoeienis is de ware oorzaak van de kredietcrisis
Niet woeker of hebzucht is de oorzaak van de geldcrisis, maar de Amerikaanse overheid die iedereen recht gaf op een eigen huis, zegt Machteld Allan.
Het is de laatste tijd weer heerlijk ouderwets de schuld van het grootkapitaal, de 'gulzige banken', de 'corrupte zakenlieden' en de zondige hebzucht van de mens. 'Implosie van het kapitalisme', kopte de Volkskrant ver- lekkerd, zij het wat voorbarig, toen er weer een grote Amerikaanse zakenbank ten onder was gegaan.
Gezaghebbende experts stellen sensationele rampspoed in het verschiet en geven de enige mogelijke remedie er meteen bij: nationalisaties en streng overheidstoezicht op banken en financiële instellingen.
Om het zieltogende kapitalisme te redden moest er een 'flinke scheut socialisme in het financiële systeem komen', schreef de een. 'Hoe meer vrijheid je toelaat, hoe meer toezicht er nodig is', vond een ander, wat een uitspraak is van grote Orwelliaanse allure.
In deze golf van suïcidaal leedvermaak wordt compleet over het hoofd gezien dat niet de banken en de zakenlieden, maar juist een grootschalige sociaal-economische sturing van de Amerikaanse overheid de aanzet heeft gegeven tot de crisis. In het vigerende verhaal van de 'graaiende zakenlieden' ruik ik de aloude hysterie tegen 'woeker' die gewoonlijk door gelovigen, socialisten en leden van de Consumentenbond naar voren wordt gebracht. Zij willen graag bloemen laten bloeien, maar durven mensen nog geen brood te laten kopen, laat staan een bedrijf beginnen of een mening te uiten zonder 'toezicht' – hún toezicht. Al dat 'toezicht' heeft ervoor gezorgd dat het volgende verhaal nergens te lezen is geweest.
In den beginne was er het breed gedragen politieke dogma, dat een echte Amerikaan moest wonen in een eigen huis. Het bezit van een huis, vonden zowel Democraten als Republikeinen, geeft mensen een gevoel van zelfrespect, worteling en verbondenheid. Ook de mensen die anders met een lage huur in een stedelijk oerwoud zouden wonen, moesten in staat gesteld worden een huis te kopen. Al in 1938 werd onder president Roosevelt daartoe de hypotheekinstelling Fannie Mae opgericht. Deze 'tussenbank', die op zijn website nog steeds de slogan voert 'wij hebben reeds 55 miljoen families geholpen de Amerikaanse Droom van huiseigenaarschap te realiseren', garandeerde de inlossing van de lening door de federale overheid, mocht de lener zelf in gebreke blijven. Dat bood een aantrekkelijk perspectief voor leners, omdat de eventuele winst naar de huiseigenaar ging, maar de eventuele schuld betaald werd door de belastingbetalers. Fannie Mae verwierf daardoor allengs het virtuele monopolie op de hypotheekmarkt, en hele generaties arme Amerikanen leerden dat het lucratiever was op de pof te leven dan te sparen.
In 1977 werd daarbovenop, zeer tegen de zin van de banken, de Community Reinvestment Act (CRA) aangenomen. Deze wet onderwierp banken aan de verplichting 'de kredietbehoeften van de hele gemeenschap te dienen', dat wil zeggen ook de kredietbehoeften van de arme, vaak zwarte en Latino gemeenschappen. De CRA werd uitgebreid onder de regering Clinton in 1995. Toen in 2003 de wet weer voorlag, liet de regering- Bush het na in te grijpen, hoewel de gevaren van de overheidsgegarandeerde leningen intussen apert waren geworden. Interessant is ook de katalyserende rol van zogenaamd spontane, maar feitelijk gesubsidieerde burgerbewegingen als het ACORN, de Association of Community Organizations for Reform Now, de organisatie waarin presidentskandidaat Barack Obama zijn politieke ervaring opdeed. De ACORN dreigde openlijk banken te boycotten die de kredietwaardigheid van hun klanten onderzochten (redlining genoemd, naar de rode strepen waarvan men meende dat banken die om de arme buurten trokken), door redlining af te schilderen als een vorm van rassendiscriminatie.
Banken stonden dus niet alleen juridisch, maar ook moreel onder druk leningen af te sluiten waarvan men vooraf wist dat ze waarschijnlijk niet zouden worden ingelost.
Hoe dit allemaal afliep, viel de afgelopen weken in de kranten te lezen.
Niet 'het nietsontziende Amerikaanse woekerkapitalisme' ligt dus aan de basis van de huizenbubbel, het rondpompen van waardeloze hypotheekcontracten en de uiteindelijke kredietcrisis, maar een kloek staaltje grootschalige social engineering die zelfs de meest doorgewinterde Europese sociaal-democraat aan het blozen zou brengen.
Machteld Allan is historicus.
De gedachte dat men van te voren wist dat het mis zou gaan met het verstrekken van hypotheken aan arme sloebers is niet helemaal juist, in elk geval niet in die zin dat er bewust op een catastrofe is aangestuurd. Wel nam men bewust een risico, maar vanuit de optimistische verwachting dat huizenprijzen altijd maar zouden blijven stijgen en dat de rente laag zou blijven en niet rekening houdend met de mogelijkheid dat er ook wel een bui tegen zou kunnen komen, plus inderdaad misschien het (nobele) doel om ook arme sloebers aan een eigen huis te helpen, heeft men leningen verstrekt waarover de leners een renteschuld opbouwden (schuld, omdat ze immers geen rente konden betalen). De gedachte was dat de stijging van de waarde van het huis de (door de lage rentestand niet al te snel) oplopende schuld in evenwicht zou houden, zodat een arme sloeber er na verkoop van zijn huis altijd vrijwel schuldenloos uit zou springen. Vervolgens is het risico wat de de hypotheekverstrekkers liepen in het geval de huizenprijzen een keer zouden kelderen en/of de rente zou worden verhoogd, zodat deze hele calculatie dus niet meer uit zou komen, niet afgedekt. Ook dat is niet bewust gebeurd. Het afdekken van risico's in de bankwereld was dusdanig gecompliceerd geworden dat niemand meer precies wist wie welk risico liep, en optimisten ruimte hadden te geloven dat het altijd wel ergens afgedekt zou zijn.
BeantwoordenVerwijderenIk weet niet of die overheidsbemoeienis zo doorslaggevend is geweest. Maar in elk geval is het volslagen quatsch om de gebeurtenissen aan manpulaties van uitzonderlijk hebzuchtige bankiers toe te schrijven.
Wat ik dan toch nog steeds niet begrijp is waarom de banken onderling elkaar hypotheek rotzooi verkochten. Het moet wel heel ondoorzichtige handel zijn geweest daar zij in elkaars val trapten. of zie het het helemaal verkeerd?
BeantwoordenVerwijderenToen iedereen bijna gelijktijdig doorkreeg dat hen een kunstje was geflikt en met waardeloos onderpand zat, ja toen knapte de de bubbel.
Hier een informatieve samenvatting van de achtergronden van de situatie in de VS. (Engels) http://biglizards.net/blog/archives/2008/09/democrats_try_t_1.html
BeantwoordenVerwijderenHenk Kamp durfde vanavond bij Pauwel & Wauwel zomaar te zeggen dat hij op McCain zou stemmen. Max Westerman bleef er zowat in. Wat een verschrikkelijk links programma is dat toch! Brrrrr.
Uh, door een wetje uit 1977 kwamen de banken in 2004 ineens op het idee in slechte hypotheken te gaan?
BeantwoordenVerwijderenWillem:
BeantwoordenVerwijderenJe kunt het hele Amerikaanse bankwezen niet van de ene op de andere dag te gronde richten, zelfs niet met zo'n wurgwet. Zoiets kost tijd. Lange tijd waren waarschijnlijk maar weinig Amerikanen op de hoogte van het bestaan van die wet. (Kijk maar naar onze economen en Amerikadeskundigen; die hadden er ook nog nooit van gehoord, totde dag van vandaag.)
De banken hebben het uiteraard niet aan de grote klok gehangen dat ze niemand een hypotheek mochten weigeren; ze bleven liever gezond.
Waarschijnlijk heeft Bush met zijn speech heel veel slapende honden wakker gemaakt, zodat er een ongekende run op risicohypotheken losbarstte. En toen was er voor de banken geen redden meer aan; ze moesten dokken. Het heeft jaren geduurd voor ze door al hun reserves heen waren, maar nu is het dan zover. Je dacht toch niet dat zo'n proces zich in een paar weken voltrekt?
Nog een aanvulling uit de Volkskrant:
BeantwoordenVerwijderenDouceurtje van 700 miljard voor bankiers lost crisis niet op
Kredietcrisis Veroorzaakt door neoliberalisme of overheidsbemoeienis?
De financiële crisis blijft niet beperkt tot de VS en de financiële wereld. De westerse economieën staat een jarenlange depressie te wachten, meent Henk Overbeek.
Verantwoordelijke bewindslieden (Bernanke en Paulson, maar ook Wouter Bos) beweren dat hun aanpak van de financiële crisis in Amerika zal kunnen voorkomen dat die overslaat naar de rest van de economie en naar de rest van de wereld. Niets is minder waar: de crisis is niet exclusief Amerikaans en zal niet tot de financiële wereld beperkt blijven.
De overheidsschuld in de VS neemt dankzij de 'reddingsopera - tie' toe tot meer dan 11 biljoen doll a r. Samen met de schulden van lokale overheden, bedrijven en particulieren bedraagt de Amerikaanse schuldenlast meer dan 53 biljoen dollar, ruim vijf maal het nationaal inkomen. Nog los van de financiële crisis loopt de overheidsschuld met 2 miljard dollar per dag op door de oorlogen in Irak en Afghanistan en de belastingverlagingen van de regering-Bush. Uiteindelijk moet de afbetaling van deze schuldenberg worden opgebracht door 'de belastingbetaler'. Het zal vooral neerkomen op grootschalige bezuinigingen op sociale programma's, medische basiszorg en onderwijs.
Zo betalen de armen en de lagere middenklasse de rekening.
Dit leidt tot teruglopende binnenlandse bestedingen en toenemende werkloosheid en armoede. Deze recessie zal ook de rest van de wereld diep raken.
Maar de problemen gaan dieper.
De stelling dat de financiële crisis het gevolg is van onverantwoord gedrag van bankiers, speculatie op de financiële markten en ontoereikend overheidstoezicht, is misleidend.
Deze factoren bieden onvoldoende verklaring voor de financiële expansie sinds de jaren tachtig.
Kapitaalsaccumulatie binnen de financiële sector is één van de manieren om een kapitaaloverschot te absorberen waarvoor in de rest van de economie geen rendabele investeringsmogelijkheden zijn.
De westerse economieën worstelen al sinds de jaren zeventig met dit probleem. In eerste instantie werd het antwoord gezocht in verplaatsing van productie naar lagelonenlanden en automatisering, beide mogelijk gemaakt door de micro-elektronicarevolutie. Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie dienden zich nieuwe mogelijkheden aan in de vorm van het voor een habbekrats overnemen van productieve activa in de voormalige socialistische landen. Ook kon het neoliberalisme naar een hogere versnelling schakelen in zijn dereguleringsoffensief.
Het gevolg was een opeenvolging van speculatieve zeepbellen: de dotcom hype in de jaren negentig, de stijging van de huizenprijzen en de opkomst van nieuwe beleggers (hedgefondsen) en beleggingsvormen (inclusief opgeknipte en verpakte 'slechte' hypotheken). Nu staan die zeepbellen op barsten.
Vluchten in financiële speculatie kan niet meer. Nauwkeurige voorspellingen zijn moeilijk, maar enkele bijna-zekerheden zijn er wel. Ten eerste staat de westerse economieën een depressie te wachten, waarin op grote schaal kapitaalvernietiging zal optreden (in de automobiel- en staalindustrie en de luchtvaart), en waarin de enorme schuldenlast (niet alleen in de VS) moet worden afbetaald.
Dit gaat aanvankelijk gepaard met hoge werkloosheid en inflatie. De saneringspolitiek zal leiden tot grote onrust en autoritaire tendensen in de politiek.
Ten tweede treedt er een verschuiving op in de internationale machtsverhoudingen ten gunste van Oost-Azië. Landen die hun financiële systeem hebben beschermd tegen externe verstoring door liberalisering (China en Japan) kunnen de internationale financiële crisis beter het hoofd bieden.
Ook zijn de mogelijkheden voor winstgevende investeringen daar gunstiger dan in westerse landen.
De overleving van het mondiale kapitalisme wordt op langere termijn bedreigd door problemen die niet verdwijnen met een herstel van financiële stabiliteit: duurzame energievoorziening en klimaatverandering.
Op termijn kan een nieuwe groeifase juist gestalte krijgen in deze sectoren: dankzij grootscheepse staatssteun en nieuwe technologieën zal het kapitaal hier naartoe stromen. Anderzijds zal de geo-economische rivaliteit rond energiebronnen tussen de grote mogendheden scherp toenemen.
De toekomst van de wereld ziet er alles bijeen over tien jaar niet zonnig uit. Maar tegen die tijd is Paulson weer terug bij Goldman Sachs en Wouter Bos bij de Shell.
Sommige dingen veranderen misschien wel nooit.
Henk Overbeek is verbonden aan de afdeling politicologie van de VU.
(ingezonden)
BeantwoordenVerwijderenIn de tekst wordt gesuggereerd dat dit een vooropgezet plan is. Dat hier spraken is van een grote machtsovername.
Ik vraag mij alleen af wat de motieven zijn. Wat en wie zitten hier achter? Wie winnen hierbij? Wie willen de banken nationaliseren? Zijn dit Republikeinen, Democraten, beide? Is het de hele politieke top of ook de top van het zakenleven, de industrie en media? Zijn de presidentskandidaten hierbij betrokken? Waarom riskeren de mensen die achter dit plan zetten een invalling van de gehele wereldeconomie. Dit zal namelijk grote gevolgen hebben; nieuwe bondgenootschappen, conflicten, oorlogen en opstanden. Dergelijke inéénstorting zal anarchie veroorzaken en vooral voor de onderliggende stromingen / ideologiën (facisme, communisme, religieuse fanatici) mogelijkheden scheppen.
Andere vragen die ik heb zijn: beperkt dit zich dan enkel tot de VS, of gaat dit ook in Europa gebeuren? Wat zullen de gevolgen voor de Amerikaanse burger zijn? Wat betekend het voor de vrije markt? Wat betekend het voor de wereldmarkt?
Aangezien ook de Japanse, Chinese en Europese banktop hierbij betrokken is, wat betekend dat dan? In hoeverre werken deze landen aan dit plan mee, of moet ik het als een mondiaal plan zien?
Laatste vragen. Zijn in andere delen van de wereld een zelfde wetten ingevoerd? Hoe groot is de kans dat de Bush regering dacht op deze manier op goedkope wijze de arme te vrede te stemmen, terwijl ze dachten dat het allemaal wel los zou lopen?
Mijn hoofdvraag is dus eigenlijk. Wat is er direct slecht aan het idee dat de Amerikaanse overheid meer grip krijgt op het bankwezen? Waarom moet dat direct tot een dictateur leiden? Ik snap dat de bouwstenen aanwezig zijn, maar hoe kan ik weten dat dit onder de volgende Amerikaanse president nog net zo is?
(ps: graag schriftelijk beantwoorden en niet enkel met linkjes waar ik zelf mijn antwoorden uit mag vissen. Ik zou graag een overkoepelend antwoord willen. Het belangrijkste zijn de motieven en de personen.
Vermakelijke maar politiek angehauchte lulkoek van Pamela Paranoia Hemelrijk.
BeantwoordenVerwijderenPamela weet niets van derivaten, weet niets van mondiale geldstromen, weet niets van banken, weet niets van economie. Waar ze dan ook het lef vandaan haalt om anderen nitwits te noemen is mij een raadsel.
Maar als Pamela iets niet weet dan verzint ze het gewoon.
Mensen die geinteresseerd zijn in de feiten en niet in politiek gezwatel verwijs ik naar Lehman's rise and fall
Maar mensen die geinteresseerd zijn in feiten lezen hoeiboei natuurlijk niet.
BeantwoordenVerwijderenMy bad.
Jezus Christus, je zal maar Gerard Kornelis van het Reve heten en overleden zijn!