Moslimzusters hebben onze hulp nodig

[Let op dit bericht is van 4.9.2006]

Moslimzusters hebben onze hulp nodig

[Noot vooraf van de vertaler Kees Bakhuyzen, Hoei boei: Onderstaande tekst verscheen in dagblad The Australian van 25 augustus. De tekst is geschreven vanuit Australisch perspectief, maar is van toepassing op de westerse wereld in het algemeen. Waar nodig volgt een korte toelichting.]

Als ze rechts wordt genoemd vanwege het uiten van solidariteit met vrouwen in islamitische landen, vindt Pamela Bone het geen probleem dat label te dragen.

In juni hielden enkele duizenden mensen in Teheran een vreedzame demonstratie die opriep tot legale veranderingen die de getuigenis van een vrouw in de rechtszaal een gelijke status zou moeten geven als die van de man. Volgens Amnesty International werden de demonstranten (voor het grootste deel vrouwen) aangevallen met traangas en geslagen met wapenstokken door mannen én vrouwen van de Iraanse staatsveiligheidsdienst. Iraanse vrouwen mogen niet reizen zonder toestemming van hun echtgenoot, maar het is hen blijkbaar wel toegestaan de gummiknuppel te gebruiken tegenover andere vrouwen.

Denkt u dat vrouwen in westerse landen de straat opgingen uit solidariteit met de Iraanse demonstranten? Natuurlijk niet. Denkt u dat er op universiteiten posters en graffiti te vinden zijn die de Iraanse president veroordelen? Natuurlijk niet. Zonder kennis vooraf, weet je dat de graffiti op de universiteiten George Bush veroordeelt, niet Mahmoud Ahmadinejad. (Ik geef toe dat Bush makkelijker te spellen is).

Je kunt op je vingers aanvoelen dat op het Melbourne Writers Festival dat dit weekend begint, de haat voornamelijk gericht zal zijn tegen Bush en John Howard. Je kunt ook op je vingers aanvoelen dat er veel sympathiebetuigingen zullen zijn richting David Hicks (Australische moslimbekeerling die vocht aan de zijde van de Taliban en al enkele jaren zonder vorm van proces vastzit in Guatanamo Bay - noot vertaler). Maar waarschijnlijk is er niet één sympathiebetuiging aan het adres van Ashraf Kolhari, een Iraanse moeder van vier die al vijf jaar in de gevangenis zit omdat ze naar beweerd wordt sex buiten het huwelijk had. Tot vorige week hing haar de doodstraf door steniging boven het hoofd.
Godzijdank: een paar westerse feministes zijn begonnen zich af te vragen waarom vrouwen die ooit voor vrouwenrechten de straat opgingen zij aan zij lopen met mensen die zelfs de meest elementaire van deze rechten af willen nemen.

De laatste is Sarah Baxter, een voormalig vredesactiviste, die in de Britse The Sunday Times het volgende heeft te zeggen over een recente demonstratie in Londen voor een staakt het vuren in Libanon: "Vrouwen die hun baby's voortduwden in wandelwagens die waren versierd met het bekende symbool van de campagne voor nucleaire ontwapening liepen naast spandoeken met teksten als 'We zijn nu allemaal Hezbollah' en moslimextremisten die riepen 'Oh jood, het leger van Mohammed zal wederkeren'.

"Ik had me nooit kunnen voorstellen dat veel mensen uit dezelfde groep waarmee ik toen optrok vandaag schouder aan schouder zouden staan met militante anti-feministische islamitische fundamentalistische groeperingen."

Een andere oude feministe, Phyllis Chesler (ze is van mijn leeftijd dus ik mag haar oud noemen) is de schrijfster van The Death of Feminism dat vorig jaar werd gepubliceerd. Chesler, die een tijdje in Afghanistan heeft gewoond voordat ze erin slaagde het land en haar Afghaanse man te ontvluchten, schreef in haar boek: "Ik vrees dat het peace and love-publiek in het Westen weigert te begrijpen hoezeer Islamisme onze waarden en onze levens bedreigt, te beginnen met onze toewijding aan vrouwenrechten en mensenrechten."

Feminisme is echter nog niet dood. Van de executie van Kolhari werd afgezien nadat een petitie duizenden handtekeningen had verzameld van mensenrechtenactivisten in Iran en vanuit de gehele wereld, inclusief meer dan 5000 van de Feminist Majority Foundation in de VS.

Maar in Canada was het een Iraanse balling, Homa Arjomand, die aan het hoofd stond van de strijd die het invoeren van sharia wetgeving moest tegenhouden; ze deed dit nagenoeg zonder steun van Anglo-Canadese feministes en academici. Inmiddels draagt ze de titel 'Canadees Humanist van het jaar' en voert ze campagne tegen eerwraak. In Canada? "In Canada komen we weinig eerwraak tegen, simpelweg omdat in Canada vrouwen en jonge meisjes die niet onderdanig zijn, mee terug worden genomen naar hun land van geboorte als India, Pakistan, Afghanistan of Nigeria. Daar worden ze vermoord door een mannelijk familielid of een huurmoordenaar," zo verklaarde Arjomand in een toespraak eerder dit jaar. "En de [Canadese] staat is niet verplicht individuele burgers te beschermen die door het hoofd van de familie worden gedwongen Canada te verlaten,"

De vraag is waarom zo veel westerse feministes zich niet uitspreken over de wreedheden die het leven van miljoenen vrouwen in islamitische landen verwoesten en die dezelfde invloed zouden hebben op vrouwen waar ook ter wereld als de Islamisten erin slagen hun uiteengezette doeleinden te realiseren en een wereldwijd kalifaat zouden stichten. "Over het allesbepalende probleem van onze tijd, de groei van het Islamitisch extremisme, heeft dat wat er nog over is van de zusterschap bijna niets te zeggen." zo schrijft Baxter. En Phyllis Chesler: "Vrouwenstudieprogramma's hadden als eersten alarm moeten slaan. Dat hebben ze niet gedaan."

De reden, aldus schrijfster Fay Weldon, is dat tegenwoordig racisme als een veel ernstiger vergrijp wordt gezien dan sexisme: een gevolg misschien van het succes van de vrouwenbeweging in het Westen. Vrouwen die zich wel zouden willen uitspreken doen dit niet vanwege een (terechte) angst dat ze voor 'racist' zullen worden uitgemaakt. Chesler wordt al geboycot door veel van haar oude vriendinnen uit de vrouwenbeweging. Er wordt beweerd dat ze paranoide is geworden of, wat nog erger is, dat ze rechts is geworden.

Goed, misschien is die arme Sarah ook rechts geworden. En Fay, en Homa en ikzelf. We zijn allemaal paranoide en rechts geworden.

De bewering dat Bush niet de wijze staatsman is die de wereld nodig heeft is een behoorlijk understatement. Natuurlijk mogen vrouwen protesteren tegen de buitenlandpolitiek van de VS en natuurlijk hebben zij het recht te zeggen dat het Israelische antwoord op Hezbollah buitenproportioneel is. En ja, de langdurige detentie van David Hicks zonder vorm van proces gaat in tegen alle wetten van een democratische samenleving. En natuurlijk moeten we waakzaam zijn in onze war on terror, zodat we de waarden die we beweren te beschermen niet uit het oog verliezen. Natuurlijk moeten we kritiek leveren op onze eigen tekortkomingen.

Maar als we alleen kritiek leveren op onszelf, als we alleen de huidige en vroegere misdaden van westerse maatschappijen ter sprake brengen, is dit dan geen steun en aamoediging voor de zelfmoordenaars?

Noch de buitenlandse politiek van de VS, noch kolonialisme of imperialisme zijn schuldig aan een rechtssysteem dat bepaalt dat vrouwen die schuldig worden bevonden aan overspel tot hun middel moeten worden begraven om vervolgens te worden gedood door steniging, zoals gebeurt in Iran. De schuld ligt bij hun cultuur, of althans de cultuur zoals die wordt bepaald door de oude mannen die de touwtjes in handen hebben. Je kun Bush haten zoveel als je wilt, maar begrijp alsjeblieft dat de vijanden van jouw vijand niet noodzakelijkerwijs je vrienden zijn.

Het lijkt ondenkbaar dat we deze war on terror zouden kunnen verliezen. Maar als dat wel het geval is, zullen de gevolgen vreselijk zijn. En ze zullen nog erger zijn voor vrouwen, voor de vrouwen in de generaties die na ons komen. We moeten niet vechten tegen moslims, maar wel tegen islamitisch extremisme. Verwacht geen hulp van linkse mannen. Ze zitten vol met een "Ik ben niet bang" bravado. Verwacht niet dat alle moslimvrouwen zich in de strijd willen mengen. Er zijn altijd vrouwen geweest die strijden tegen vrouwenrechten (wie herinnert zich nog de petitie van vrouwen tegen het stemrecht voor vrouwen in Australië?) Maar het minste dat we kunnen doen is die dappere moslimvrouwen die opkomen voor hervormingen laten weten dat ze onze steun hebben als ze dit willen.

De meeste van de feminstes uit 1970 zijn nu grootmoeders. Levenslange socialist en humanist die ik ben, als het strijden tegen de mogelijkheid dat mijn kleindochters - onze kleindochters - op een dag gedwongen zullen worden een burka te dragen van mij een rechts iemand maakt, dan is dat het label dat ik zal moeten dragen.

Pamela Bone

[Pamela Bone is een Australische feministe en columniste. Dit artikel verscheen op 25 augustus in The Australian.

Vertaling: Kees Bakhuyzen - Hoeiboei].