Progressieve vrienden van het koranonderwijs

Progressieve vrienden van het koranonderwijs

Stel je bent onderzoeker van het Verwey-Jonker Instituut, vernoemd naar een legendarische socialiste en feministe uit de vorige eeuw. Je komt op het idee om openbare scholen te laten samenwerken met de Gereformeerde Gemeenten bij het opzetten van bijbellessen. Je stelt voor de reformatorische zondagscholen ‘pedagogisch te ondersteunen’. Je suggereert dat het openbaar onderwijs klaslokalen, lesmaterialen en adviezen kan leveren voor het orthodox-christelijke religieuze onderricht.

In het gunstigste geval zullen mensen denken dat je een vlaag van verstandsverbijstering hebt gekregen. In het slechtste geval krijg je het advies om over te stappen naar een wetenschappelijk instituut van de ChristenUnie of de SGP.

Stel je daarentegen, zoals onderzoekster Trees Pels, voor om openbare scholen in te schakelen bij het koranonderwijs, dan kun je op applaus rekenen in zich progressief noemende kringen. Fantastisch ideetje van mevrouw Pels, ontvouwd in De Volkskrant van dinsdag (5 augustus): “Waarom geen samenwerking zoeken met andere scholen en instanties in de wijk? Moskeeën hebben de ouders, scholen vaak niet. Die gaan dicht in het weekeinde. Waarom geen klaslokalen en lesmaterialen gedeeld? Leerkrachten van de scholen kunnen adviezen geven. Het kan geen kwaad als ze belangstelling tonen voor de leefwereld van de kinderen en in het weekeinde soms hun neus laten zien. Op deze manier wordt een brug geslagen tussen de koranscholen en de wijk en dat bevordert de integratie.”

De Amsterdamse burgemeester Job Cohen, zijn Slotervaartse collega Ahmed Marcouch en PvdA-voorzitter Liliane Ploumen zullen blij zijn. Weer iemand die religie promoot als middel om de integratie te bevorderen. Zo krijgen de moskeeën straks dankzij bruggenbouwers als Trees Pels een bruggenhoofd in het openbaar onderwijs. De sloop van een belangrijk bolwerk van onze vrije en seculiere samenleving kan beginnen.

Of denkt u dat de moskeebestuurders kritisch en objectief onderwijs over de islam naar de openbare scholen willen brengen? Krijgen onze kinderen in de klas te horen dat de Koran vol staat met haat en angst zaaiende passages? Dat vrouwen als tweederangs wezens worden beschouwd volgens de islamitische leer? Natuurlijk niet. Dat zullen de imams nooit toestaan. Kritiek op de islam wordt niet of nauwelijks getolereerd, een basisgegeven dat over het hoofd wordt gezien door de progressieve vrienden van het koranonderwijs. Alle reden dus om de religie van de onwetendheid en de intolerantie met volle kracht te weren uit de openbare klaslokalen.

Het is overigens treurig en schokkend dat het pleidooi voor samenwerking tussen de moskee en het openbaar onderwijs afkomstig is van een gerespecteerde onderzoekster van het Verwey-Jonker Instituut. Dr. Hilda Verwey-Jonker (1908-2004) was een prominent lid van SDAP en PvdA. Voor de Tweede Wereldoorlog was zij lid van de gemeenteraad van Eindhoven. “Zij tartte de conventies door als getrouwde vrouw en jonge moeder volop actief te blijven binnen de SDAP”, lees ik in haar biografie op de site van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis.

Hilda Verwey-Jonker weigerde om direct na de Bevrijding als excuustruus op te treden in het ijlings gevormde Noodparlement. “Dat had vooral te maken met de houding van de voorzitter van de SDAP, Koos Vorrink. Toen Verwey-Jonker hem vroeg waarom haar een zetel in het Noodparlement was aangeboden, zei hij slechts: Er moet een vrouw in. Daarop antwoordde zij hem dat ze dan ook konden kiezen voor de werkster van het partijbureau.”

Verwey-Jonker was van 1951 tot 1955 voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Vrouwenbelangen, Vrouwenarbeid en Gelijk Staatsburgerschap, een succesvolle, bijna alle partijen omvattende lobby voor vrouwenrechten. Ze was ook het eerste vrouwelijke lid van de Sociaal-Economische Raad.

Hilda Verwey-Jonker was tot op hoge leeftijd actief, waarbij ze soms ook felle kritiek kreeg voor haar standpunten. Voor de Tweede Wereldoorlog was ze een van de laatste sociaal-democraten die tegen bewapening bleef ageren. Na 1980, zo lees ik, kreeg ze kritiek wegens ‘haar bezwaren tegen de multiculturele samenleving en haar pleidooi voor een bevolkingspolitiek’. Toen het er werkelijk op aan kwam, tussen 1940-1945, stond ze echter op de goede plaats. Ze verleende steun aan vervolgde Joden en was samen met haar man Evert actief in het verzet. Het socialistische echtpaar verspreidde bonkaarten en zocht adressen voor onderduikers.

In 2000 ontving Verwey-Jonker de Aletta Jacobsprijs voor haar bijdragen aan de vrouwenemancipatie. Deze prijs is vernoemd naar Aletta Jacobs, de links-liberale moeder van het Nederlandse feminisme.

Dan nu de bijdrage van de Koran aan de vrouwenemancipatie. Ik citeer uit enkele soera’s uit de Nederlandse koranvertaling van prof. Kramers, bewerkt door drs. Asad Jaber en prof. Hans Jansen.

Soera 4: 34: (over de positie van man en vrouw) “De mannen zijn opzichters over de vrouwen voor wat God aan de een meer gegeven heeft dan aan de ander en voor wat zij gegeven hebben als bijdrage van hun bezittingen. De deugdzame vrouwen echter zijn de in ootmoed staanden die de verborgenheid behoeden door de behoeding van God. Maar zij van wie opstandigheid vreest vermaant haar en vermijdt haar op de rustplaatsen en slaat haar. Maar indien zij u gehoorzaam worden zoekt dan geen weg om haar te tuchtigen. God is waarlijk verheven en groot.”

Soera 4:11: (over het erfrecht) “God draagt u op ten aanzien van uw kinderen: voor de knaap zoveel als het aandeel van twee meisjes…God is waarlijk wetend en wijs.”

Soera 2:282: (over de waarde van getuigenissen van mannen en vrouwen voor een rechtbank) “En neemt het getuigenis aan van twee uwer mannen doch indien er niet twee mannen zijn dan één man en twee vrouwen behorende tot hen die gij aanvaardt van de getuigen voor het geval dat één van de beide vrouwen dwaalt de andere van beiden haar eraan kan herinneren… En vreest God want God onderricht u en God is omtrent alle ding wetend.”

Allah onderricht straks wellicht onze schoolkinderen, mede dankzij de wetenschappelijke inzichten van het Verwey-Jonker Instituut. Wat zouden Aletta Jacobs en Hilda Verwey-Jonker hiervan hebben gevonden? We zullen het helaas nooit weten.

Carel Brendel

Carel Brendel is auteur van Het verraad van links (Uitg. Aspekt)