Vals rapport

Ik heb het rapport 'Eigenheid of eigenzinnigheid Analyse van cultuur- en geloofsgerelateerde denkbeelden en gedragsuitingen in de gemeente Ede' (173 pagina's) over de wrijvingen in Ede tussen moslims en (gereformeerde) autochtonen gelezen.

Een aantal dingen springen na lezing van dat rapport in het oog:

1. Heel veel omhaal van woorden

Voorbeeld uit het rapport:

“We beschrijven de afzonderlijke determinanten en onderlinge dynamiek aan de hand van de kernbegrippen uit het door Bourdieu ontworpen model van sociale praktijken.”

2. Intolerante en bekrompen islamitische leefregels worden in milde en vergoelijkende termen beschreven. De islam en de strakke regels van de orthodoxie worden vooral verklarend beschreven met een vleugje begrip. Totaal geen oog voor het feit dat het individu binnen zo’n gemeenschap geen ruimte krijgt om zich onafhankelijk van die orthodoxe geloofsregels te ontplooien. Dat feit schijnt er niet toe te doen. Evenmin het intolerante, bekrompen en ja daar is die, xenofobe, wereldbeeld dat binnen de gemeenschappen aanwezig is en anderen (niet-moslims) daardoor worden uitgesloten en gediscrimineerd;

Voorbeeld uit het rapport:

“Fundamentalisme kan beslist samengaan met tolerantie jegens anderslevenden en andersdenkenden. Dit is echter per definitie een geladen tolerantie: de ander is zoekende, heeft te weinig kennis, is opportunistisch of niet dapper genoeg om naar de waarheid te leven. Fundamentalisme bevat altijd een zekere mate van meewarigheid. Die houding kan aan de basis liggen van twee bewegingen. Enerzijds kan fundamentalisme leiden tot (defensieve of berustende) terugtrekking in eigen kring. Anderzijds kan fundamentalisme (veel meer dan orthodoxie) zich in bekeringsdrang uiten, in de behoefte om vanuit de eigen kring anderslevenden en andersdenkenden van hun gebrek aan kennis en inzicht te overtuigen. Soms worden daar andere wapens dan het woord bij gebruikt.”

3. Allochtonen, hier vooral moslims, zijn vooral het slachtoffer van de omgeving en de autochtoon.

Voorbeeld uit het rapport:

“De open en op de westerse samenleving gerichte blik van sommige Marokkanen wordt echter gefnuikt op twee manieren. Enerzijds door de kleine groep van overlastgevende en criminele Marokkaanse jongeren die het voor de gemeenschap als geheel ‘verpesten’. Anderzijds door de in zichzelf gekeerde en xenofobe houding van de al dan niet reformatorische dorpsbewoner die zich op geen enkele wijze wenst in te laten met de stadse ‘zwartkop’, ofwel de Marokkaan.”

“Eveneens is duidelijk dat veel moslims in Ede zich ‘in de hoek gezet’ voelen. In de communis opinio, versterkt door het discours in de media, gelden orthodoxie en fundamentalisme als eng – in de zin van ‘gevaarlijk’. Orthodoxe moslims worden gezien als ‘radicaal’ en daarom een potentieel ‘gevaar’ voor de samenleving. Dit is ook in Ede aan de orde.”

4. Terwijl de intolerantie en agressie van allochtone gemeenschap in Ede volledig worden genegeerd, is de toon over (gereformeerde) autochtonen geheel anders. Bij beschrijving over autochtonen wordt maar liefst een heel hoofdstuk gewijd aan xenofobie die bij allochtonen niet schijnt voor te komen.

Voorbeeld uit het rapport:

“8.5.1 Opvattingen over migranten De gemeente maakt zich zorgen over mogelijke xenofobe of racistische opvattingen die in de buitendorpen bij jongeren (maar ook bij volwassenen) zouden voorkomen. Het is wederom de politie die de meest uitgesproken uitlatingen doet op dit punt: alles wat ‘vreemd’ is, en zeker mensen met een andere huidskleur, zou in het buitengebied met argusogen bekeken worden. Er zou tegen ‘vreemden’ gescholden worden, maar er zou ook sprake zijn van geweldgebruik. Volgens een politierespondent moeten ‘negroïde mensen’ die het buitengebied bezoeken, er rekening mee houden dat ze ‘last’ krijgen. Volgens hem zou er gesproken kunnen worden van de aanwezigheid van een latent discriminatoire onderstroom in het buitengebied, die zich zou uiten in denigrerend spreken over buitenlanders en hen de schuld geven van allerlei sociale problemen. Die ideeën zouden niet alleen in de keten ontstaan en floreren, maar ook in de gezinnen, als een permanente cultuuroverdracht, die over generaties heen verloopt.”

5. Daarnaast worden alle excessen die over die gereformeerden de ronde doen, ongeacht of die feiten kloppen of niet, uitvoerig in het rapport beschreven. Er worden dan meningen geciteerd van horen zeggen over orgiën in drankschuren. Deze feiten dienen als een soort behang voor het totaalbeeld.

Voorbeeld uit het rapport:

“Uit de interviews met mensen die wonen en werken in het buitengebied worden twee kenmerken van de keten duidelijk: over de keten doen de wildste geruchten de ronde en er is geen overeenstemming over de vraag of de keten gehandhaafd (gedoogd) of gesloten moeten worden. Alle respondenten zijn op de hoogte van het bestaan van de keten en weten er vaak spontaan een aantal te noemen. Van de vooroordelen die over keten bestaan, zijn de geruchten over seksuele excessen (als gevolg van buitensporig alcoholgebruik) het hardnekkigst (vrije seks, meisjes die het met iedereen doen, jongens en meisjes die ‘over elkaar heen liggen’). Een vrouw die vanaf haar geboorte in Wekerom woont, zegt: “Wat ik van de keten weet, is dat er heel veel gedronken wordt en dat vrije seks gedoe”. Een anderevrouw, die eveneens al haar hele leven in het buitengebied woont, valt haar bij: “Jongens en meiden door elkaar. (…) Ze drinken zich lam. En met seks zijn er ook geen grenzen. Het zou me niet verbazen als het gebeurt terwijl de rest er gewoon bij zit. Het is helemaal losgeslagen.”

Het vervelende van zulke bevooroordeelde en gepolitiseerde onderzoeken is het feit dat de intolerantie, de xenofobie, de discriminatie van de kant van de moslims buiten beeld blijven. En dat terwijl de werkelijkheid toch heel anders is, want waarom zou een negatieve en intolerante houding bij voorbaat naar mensen met een andere levensovertuiging bij moslims niet xenofoob en bekrompen zijn, terwijl autochtonen voor deze houding zonder meer het etiket xenofoob, extreem-rechts opgeplakt krijgen, ja zelfs wanneer ze kritisch zijn over de gevolgen van de discriminatie door moslims.

Als dit voor autochtonen geldt dan zijn ze xenofoob, maar allochtonen zijn dan echter gematigd traditioneel:

“De habitus van de Marokkaanse gemeenschap in Ede laat zich omschrijven als gematigd traditioneel. Veel Marokkanen zijn aangewezen op de eigen cultuur omdat zij, al dan niet vanwege geloofsredenen, weinig behoefte hebben aan participatie of integratie met de autochtone Edese bevolking.”

“op zichzelf gerichte mentaliteit treffen we niet alleen aan bij de orthodoxchristelijke geloofsgemeenschappen. Juist op dit punt stemmen reformatorische en plattelandscultuur sterk met elkaar overeen. We zien dit tot uitdrukking komen bij de jongeren in de buitengebieden van Ede. Er is weinig sociale mobiliteit. De jongeren zijn sterk op de eigen groep gericht. Ze zijn over het algemeen trots op de dorpscultuur en op de eigen verworvenheden, waaronder de keten. De keet wordt beschouwd als een eigen plek die helemaal van de jongeren zelf is. De keten staan feitelijk symbool voor de op zichzelf gericht en xenofobe grondhouding van de jongeren. Ze zitten graag bij elkaar, zeer frequent en gedurende lange tijd en wensen daarin weinig verandering, laat staan ‘pottenkijkers’. De jongeren staan afwijzend tegenover drugsgebruik en koesteren eerder ontzag voor ‘hard werken’ dan voor een hoge opleiding.”

En dan nu weer over Marokkanen, veel mildere toon en er is nu geen xenofobie:

“Eenzelfde mechanisme vinden we bij de kleine kern van overlastgevende en criminele Marokkaanse jongeren in de wijk Veldhuizen. De jongeren lijken zich te wentelen in het stigma dat zij als Marokkaanse probleemjongere hebben gekregen. Het stigma biedt hen de ruimte om zich overal tegen af te zetten en zich uitsluitend nog te richten op de eigen belangen. De Marokkaanse achtergrond wordt ingezet als argument voor het innemen van de positie van underdog.”

Marokkanen zijn slechts overlastplegers, maar autochtone jongeren hebben een xenofobe grondhouding: “De kern van overlastgevende en soms criminele Marokkaanse jongeren(groepen), met name in de wijk Veldhuizen A, alsmede de groepen jongeren die vanuit een xenofobe grondhouding, al dan niet met een rechtsextremistisch ideeëngoed, confrontatie zoeken in de gemeente Ede, moeten consequent en eenduidig tegemoet getreden worden.”

Zouden Marokkanen nooit eens xenofoob en intolerant kunnen zijn en nooit eens zelf de confrontatie zoeken? ik geloof het niet, u wel?

Het rapport is hier te lezen: rapport.

Rudolf