Schalken, raadsheer

Voor maandagavond 3 mei 2010 nodigde de activist Bertus Hendriks me te eten uit. Bertus is de ziel van het Palestina-comité. Ik ken hem al sinds 1963. Niemand kan zo mooi over het leed van de Palestijnen vertellen als Bertus. Boven een handvol glazen bier heeft Bertus me ooit uitgelegd dat het Palestijnse probleem hem eigenlijk niet zo veel kan schelen. Het gaat er om, legde hij me uit, want ik ben een ‘burgerlijk element van een voorbije generatie’, om via het lot der Palestijnen de mondiale structuren van uitbuiting bloot te leggen. Kortom, een goede vriend van wie je een eetuitnodiging niet in de wind slaat.

Er zouden nog ‘een paar vrienden’ van hem komen. Bij eetpartijen in beschaafde kringen is dat niet ongebruikelijk. Het leek Bertus wel leuk als we wat over de islam zouden praten, en ja, ook over het Wildersproces. Ik zou donderdag 6 mei in dit proces als getuige-deskundige verhoord worden, als ik het goed begrepen had over: ‘de inhoud van de koran en de sharia’ voor zo ver die in dit proces van toepassing of belang zou zijn.

Dat verhoor was nodig, zoals later bleek, omdat de rechtbank, naar mijn indruk, zich niet kon voorstellen dat de dingen waarvan Geert Wilders zei dat ze in de koran stonden ook daadwerkelijk in de koran stonden. Het is moeilijk ‘nee’ te zeggen tegen een oude vriend die je al bijna veertig jaar kent. Ik zei dus ‘ja’. Binnenskamers mag er immers nog steeds vrij gedacht en veel gezegd worden.

Ik ben altijd wat te vroeg, of eigenlijk precies op tijd. Dat is een wat boerse gewoonte die uit onzekerheid is geboren. De tweede gast die arriveerde was niemand minder dan ene Mr Tom Schalken. Deze begroette mij minzaam en knoopte een gesprek aan over de islam. Waar kende ik de naam van die man toch van? Ineens wist ik het. Hij was een van de leden van de kamer van het Amsterdamse Gerechtshof die had bevolen om Geert Wilders voor de Rechtbank van Amsterdam te brengen voor haatzaaien, discriminatie en groepsbelediging.

Ik vroeg hem of ik in zijn bijzijn wel vrijuit kon spreken. Hij had immers al eerder iemand die over de islam gesproken had, voor de rechter gebracht. Dit leidde tot verontwaardiging bij de bekwame jurist. Ik zei mijn gastheer dat ik nu vertrok, omdat het zinloos is een gesprek te voeren wanneer er iemand bij zit die de macht heeft je te laten opsluiten als het gesprek hem niet bevalt. De stemming sloeg wat om.

Na enig aandringen mijnerzijds garandeerde Mr Tom Schalken mij dat hij mij niet zou aanklagen of laten oppakken voor wat ik die avond zou zeggen. Ik was blij met die garantie. Het gesprek over zijn toezegging had ongeveer twintig minuten in beslag genomen. Inmiddels waren de andere gasten ook gearriveerd.

Mr Schalken vroeg vervolgens van mij dezelfde garantie. Die heb ik niet gegeven, met het formele argument dat ik niet beschik over de bevoegdheid om iemand op te pakken. Ik hoop maar dat ik mijn boosheid goed verborgen heb. Het was een paar dagen voordat ik naar de rechtbank moest voor mijn getuigenis. Het voorgerecht werd opgediend. Dit eetpartijtje leek me niet langer nog leuk.

Mevrouw Hendriks had mooi gekookt, maar het smaakte niet. Behalve ikzelf waren de andere eters allen notabelen van de PvdA en GroenLinks. Een aantal hunner bovendien werkzaam bij Justitie. Mr Schalken was dan ook niet de enige magistraat die meetafelde.

Toch had de avond ook wel vrolijk makende kanten. Af en toe deed Mr Tom Schalken een poging vriendelijk tegen mij te zijn, en knoopte hij joviaal een goed gesprek aan. Steeds weer stuurde hij het gesprek naar het Wilders-proces. Een werkeloze acteur had die pogingen tot vriendelijkheid en bonhomie beter gespeeld. Hij probeerde me te overtuigen van de juistheid van zijn beslissing Wilders voor de Rechtbank in Amsterdam te slepen. Schalken, die ook emeritus-hoogleraar is, aan de Vrije Universiteit, de universiteit van Balkenende, Rouvoet en Bos, liet weten dat het wetenschappelijk gezien een ‘machtig interessante casus’ was, waar ‘deksels goed’ over moest worden doorgedacht, en die ‘allerlei perspectieven’ bood.

Ah, ik begreep het. Het is dus geen proces, daar aan de Parnassusweg, maar meer een academische werkgroep. Meer een studentikoze pleit-oefening dan een serieus strafproces voor grote mensen. Met voor de grap een zwaar bedreigde politicus als proefkonijn. ‘Mondiale structuren blootleggen’. Inderdaad, een leuke hobby.

HansJansen