MOE-LANDEN ZIJN HET ZAT

Nederlandse bedrijven in Polen hebben een brief geschreven aan minister Maxime Verhagen, waarin ze zich verontrust tonen. Het PVV-meldpunt is volgens hen slecht voor het imago van Nederlandse ondernemingen in Polen.

Die 'imago-beschadiging' is al enige tijd aan de gang ten gevolge van uitspraken van Nederlandse politici. In november 2010 waarschuwde de Haagse PVDA-wethouder Marnix Norder voor een 'tsunami van Polen'. Hij zei er wel bij, dat dit een wat 'populistische uitspraak' was en dat hij niets tegen individuele Polen had. Vanaf dat moment zijn er negatieve verhalen verschenen in de Poolse kranten (o.a. De Gazeta Wyborcza) over 'schrijnende toestanden', 'uitbuiting', 'slechte huisvesting', 'illegale uitzendbureaus' en 'discriminatie' van Polen in Nederland.

Deze negatieve verhalen over het 'xenofobe' Nederland werden verder gevoed door uitspraken van
diezelfde Norder, VVD-minister Kamp en PVV-kamerlid Louis Bontes, dat werkloze Polen het land uitgezet zouden moeten worden, wat volgens de EU-richtlijnen niet kan. In juli 2011 zei PVVer Barry Madlener in het Europees parlement dat Nederland 'geen Poolse werklozen en Roemeense bedelaars wil onderhouden'. En de PVV in Flevoland liet in oktober 2011 weten, dat ze een 'provinciale uitzenddienst wil die werkloze of overlast gevende Polen terugstuurt naar hun eigen land'. Daarmee rijst de vraag, of er niet eerder een meldpunt moet komen voor ‘foute’ werkgevers, huisjesmelkers en nalatige bestuurders. Natuurlijk zijn er Polen die overlast veroorzaken en natuurlijk zijn er Nederlanders die daar last van hebben, ook Polen trouwens. Maar het lijkt er ook op dat de instanties die te maken hebben met verkeer van arbeidkrachten, zoals werkgevers en bestuurders, nog steeds niet in de gaten hebben, dat dat verkeer niet louter economisch is maar verstrekkende gevolgen heeft op sociaal en cultureel gebied. En dat ze niet inzien, dat zij daar verantwoordelijkheid voor moeten nemen.

Voor de Polen lijkt het PVV-meldpunt zowel hier als in het thuisland de bekende druppel te zijn. Ze worden een beetje moe van uitspraken en acties die de schuld bij hen alleen neerleggen. En ook de overige MOE-landen zijn het zat zoals uit het een en ander afgeleid kan worden. Het Nederlandse elftal voetbalt niet in Gdansk of Wroclaw, waarop gehoopt was, maar werkt zijn groepswedstrijden af in het verre Kharkiv in de Oekraine. Marco van Basten had er nog geen weet van, toen hij op twee december 2011 in de grote glazen kom mocht grabbelen, dat Nederland niet welkom was in Polen maar het een eind verderop moest gaan zoeken. En het supporterslegioen dus ook. Bovendien toverde de toekomstige trainer van SC Heerenveen een poule tevoorschijn, waarin de ambities van Oranje wel eens vroegtijdig zouden kunnen sneuvelen. Wie de gezichten van de Poolse officials ter plekke gezien heeft, zal het niet ontgaan zijn, dat daarop geen verbazing te bespeuren viel. Ook geen vreugde of verholen plezier. Nee, wat daar te lezen viel, was niets meer en niets minder dan rustige instemming, kalme beaming van wat eenvoudig al verwacht werd. Doorgestoken kaart? Dat valt moeilijk te bewijzen, maar intussen zijn er wel emails opgedoken, o.a. van een zekere Janusz Markowics (functionaris van de Poolse voetbalbond), waaruit blijkt dat er sinds oktober 2011 – naar nu is gebleken met succes – in opdracht van een Pools ministerie 'systemen' zijn ontwikkeld waarmee de hand van de ster van het EK 1988 'van afstand bestuurd' zou kunnen worden. Daarvoor schijnen zelfs voormalige gerenommeerde geleerden uit hun 'communistische' slaap gewekt te zijn. Zo valt althans op te maken uit missieven, uitgewisseld tussen een Pools ministerie en de Poolse voetbalbond, ondertekend door Roman Chmietewitz en Alozy Belinski. Enig speurwerk maakt duidelijk, dat het (evenals die van genoemde Janusz) namen zijn van personages uit een roman van de in 1961 geboren Poolse schrijver Eugenusz Gretovska.

Van Marwijks mannen gaan dus mooi niet naar Polen. In ieder geval niet in de groepsfase. En daarmee hebben de reacties van onze verre oosterburen op het Nederlandse onderscheidingsvermogen zich verplaatst naar de Oekraїene, en naar Kharkiv in het bijzonder. Het lijkt er steeds meer op, dat reisorganisaties, campinghouders en hotelketens ter plekke aangeraden wordt Duitsers, Portugezen en Denen (onze poulegenoten) te laten voorgaan. Niet dat de VVV van Kharkiv wil discrimineren. Volgens 'woordvoerder' Akim Kirilovna spreekt zijn organisatie hoogstens een voorkeur uit, zoals wij dat allemaal doen. Daar kan toch niets op tegen zijn? En volgens Fjodor Petrovitsj, chef van de bond voor toeristische attracties in Kharkiv, gaat het om gefundeerde adviezen. Discrimineren is natuurlijk uit den boze. Maar meningen peilen en op grond daarvan keuzes maken is een democratisch goed. Overigens is het opmerkelijk dat het ook hier om namen gaat van personages, in dit geval uit verhalen van Toergenjev. Intussen hebben ook reisoperateurs en de zogenaamde vrije jongens die op zoek zijn naar huisvesting voor begerige oranjeklanten ondervonden, dat ze daar in die Oekraїense stad geen poot aan de grond krijgen. Ze voelen zich als Jozef en Maria voor wie er geen plek meer is. En als ze vragen waarom, waarom er voor aanhangers van dat prachtige elftal, die getalendeerde WK-finalist in godsnaam geen plek meer is in de herberg, krijgen ze te horen, dat het vol is. Zo simpel is dat. Vol is vol.

Het is wachten op vragen. Vragen in de Tweede Kamer. Vragen in het Europees Parlement. En op antwoorden. Antwoorden van premier Rutte. En vooral op acties. Acties van werkgevers (gelijke lonen voor gelijk werk) en bestuurders (legale regulering van huisvesting). Intussen lijkt minister Leers de aangewezen persoon om een beslissende greep te doen in de grote glazen kom met Europese nationaliteiten. Hij steekt z'n hand erin, terwijl Rutte en Wilders bemoedigend toekijken. Alle fiches blijken loos te zijn. Er is maar één echt land. En dat is Nederland. De enige echte Europees Kampioen. Doorgestoken kaart? Wie zal het zeggen.