Over Ybo Buruma contra Geert Wilders

 

Update 3: 22.5.2011

Update 2: 13.3.2011 Wederom Bovenaangezet omdat Ybo Buruma in de Hoge Raad dreigt te belanden waar Wilders terecht bezwaar tegen heeft gemaakt en waar hij een motie over zal indienen in de Tweede Kamer.

Bovenaangezet op gezag van Ybo Buruma: De rechter zal spreken over Wilders (en hierr), [29.9.2010}

Ybo Buruma - niet te verwisselen met de Amerikaanse publicist Ian Buruma - is een gerenom­meerde hoogleraar strafrecht en droeg bij aan het laatste verkiezingsprogramma van de PvdA. In het Neder­lands Juristenblad (afl. 2007/31) schreef hij een kort stuk met de kop 'Wilders, Mussolini en de burgerlijke samenleving'. Ik zal de laatste alinea daarvan, waarin Buruma de vergelijking met Mus­solini maakt, bij gedeeltes in haar geheel citeren alvorens die aan te vallen, zodat de lezer het precies kan volgen. Buruma:

'Het was niet alleen een affront voor de moslims toen Wilders zei dat de Koran moet worden verboden. Per implicatie zei hij daarmee: 'Ik, Kamerlid Wilders, vind dat er geen gemeen­schap van mensen mag zijn die de zin van hun leven ontlenen aan de Koran.' Daarom is zijn opmerking meer dan een onbe­tamelijke rimpeling in de ver­houdingen en meer dan stemver­heffing namens de 'bedreigde burgers'. Het is een aanval op de pluralistische democratie zelf.'
Hoezo? Was het dan ook een aanval op de democratie zelf toen de Hoge Raad in 1987 besliste dat Mein Kampf in Nederland niet mag worden verkocht? Dit funeste boek heeft met de Koran ge­meen dat Adolf Hitler er, behalve politieke doeleinden, een hele levens­be­schouwing in ontvouwde. Buruma zegt daar niets over.

De implicatie die Buruma aangeeft klopt wel. Toevallig weten we echter dat Wilders niet de hele Koran veroordeelt. Eerder kwam hij met de opzienbarende uitspraak dat islamieten de helft

 van dit heilige boek eruit zouden moeten scheuren. Maar omdat hij daar niets over te zeggen heeft, kwam hij met zijn verdergaande motie. In de andere helft mogen ze dus van hem de zin van hun leven vinden. Wilders heeft naar een aantal verzen verwezen die er niet om logen, zoals de oproep om mensen die niet geloven naar de andere wereld te helpen (The Koran 4:91). Moeten isla­mie­ten daarin volgens Buruma de zin van hun leven vinden?
Hij vervolgt:
'Kenmerkend daarvoor [voor een aanval op de pluralistische demo­cratie] zijn het onderscheid tussen staat en burgerlijke samenleving en de erkenning van de zelfstandige waarde van diversiteit binnen die samenleving. Verliezen we die kenmer­ken uit het oog, dan wordt diversiteit gereduceerd tot één allesoverheersende tegenstel­ling: die tussen het Volk-uit-één-stuk en de Vijand-die-niet-bij-ons-hoort. Daar gaat het om als we het (buiten de context van individuele rechten en vrijhe­den) over het belang van een vrije burgerlijke samenle­ving hebben. Daarom maakte de wat lauwe reactie op Wil­ders me ongerust. Zijn pleidooi was immers een echo van Mussolini's slogan: 'Tutto nello stato, nienti fuori dello stato, feroce volontá totalitaria.' Alles binnen de staat, niets buiten de staat, een woeste totalitaire wil.'


Als je niet wist waar Wilders op uit was, zou je door dit betoogje zijn gaan denken dat hij een motie had ingediend om álle heilige, socialis­ti­sche of te weinig liberale boeken te verbie­den, niet één tot geweld aansporend boek. Zou de Koran verboden worden, dan zou de diversi­teit van religie afnemen, zeker, maar alle andere diversi­teit zou blijven bestaan. Wilders ziet inderdaad een Vijand-die-niet-bij-ons-hoort, de orthodoxe islam en vooral het islamisme, maar is helemaal niet uit op een Volk-uit-één-stuk, al zou hij het natuurlijk als elke politicus prettig vinden als meer mensen op zijn partij, in casu de Partij voor de Vrijheid stemden. Ronald Vliegen herinnerde eraan in een sterk stuk, 'Onderbuikge­voelens van een hoogleraar: Wilders is geen Mussolini' dat Wilders heeft opgeroepen tot assimilatie van moslims, maar dan ook volledi­ge acceptatie van hen. Dit strookt niet met een Volk-uit-één-stuk. Buru­ma overdrijft flink, wat zeg ik, kolossaal, on­over­trof­fen, en dat is liegen. (Als je een beetje kunt schaken en opschept dat je van we­reldklasse bent, dan lieg je.)
Maar Buruma zegt toch 'slechts' dat Wilders' betoog een echo van Mussolini's slogan is? Een goede echo weerkaatst dezelfde woor­den, is een duplicaat. Buruma legt dus met dit beeld Wilders de woorden van dictator Mussolini in de mond. Ik zou het belachelijk noemen als het niet zo stuitend was.


Zijn artikel steunt impliciet op het multiculturele idee dat elk punt van diversiteit goed is, hetgeen apert onwaar is. Mein Kampf in de winkels zou zeker de diversiteit van het boekenaanbod bevorderen, maar zou allerminst een culturele verrij­king ervan zijn, dacht ik zo. Of denkt meneer Buruma daar anders over? Waarom laten publicis­ten als hij zich niet over de inhoud van de Koran uit? Hij gaat daar geheel aan voorbij. Zijn stuk zou daarom ook geschikt zijn om de opheffing van het verbod op Mein Kampf te bepleiten. Minister van Onderwijs Ronald Plasterk deed dat even, maar trok het de volgen­de dag schielijk terug.
Ten tweede is de vergelijking van Wilders met Mussolini een kwaadaardige leugen, omdat ze uitnodigt tot eliminatie, zoals ik betoogde in mijn boek Vermoord en verbannen. Vergelijkingen van Pim Fortuyn met Mussolini en Hitler hebben Volkert van der Graaf geïnspireerd om hem te vermoor­den. Nu zijn Buruma en zijn welden­kende soortgeno­ten weer met hetzelfde opstoken bezig. De vluch­tende Mussolini werd door partisanen doodgeschoten en zijn lijk daarna in het openbaar opgehangen met de kop naar beneden, als aan een slachthaak, ter lering en vermaak. Men vindt vrij algemeen dat hij een dergelijk lot verdiende. Buruma's stellingname impliceert dat Wilders ook zo'n einde verdient.


Wilders wilde een boek verbieden waarop het totalitaire islamisme is gebaseerd, ook wel islamofascisme of, zeer terecht, islamo­nazis­me genoemd, daar moordzuchtig antisemitisme er een essentieel onderdeel van is. Buruma wil Wilders' verzet daartegen als fascisme brandmer­ken en is dus, als er hier iemand een fascist is, de fascist, tenminste iemand die het fascisme in bescherming neemt. Hij is niet de enige. Jan Blokker sr., Marcel van Dam, Thom de Graaf en (nu wijlen) Bart Tromp deden iets analoogs, zoals ik in mijn boek be­spre­ek, met Pim For­tuyn in het vizier, terwijl Fortuyn gematigder was dan Wilders. Maar dat redde hem niet van de kogel.
Het optreden van Wilders drong door tot de Verenigde Staten en kenner van de militante islam Daniel Pipes schreef een artikel 'Ban Islam?'. Hij geeft een over­zicht van zulke pogingen als van Wilders. De meest serieuze, contemporaine ging uit van een hindoe-groep in 1984-1985, die stelde dat de islamitische geschrif­ten talrijke passages bevatten, die:


'repeated in the book over and over again, which on grounds of religion promote disharmony, feelings of enmity, hatred and ill-will between different religous communities and incite people to commit violence and disturb public tranquility.'
Pipes wil geen verbod van de koran, maar wel van extreme en islamistische interpretaties ervan. Mijn voorkeur is dat ze liever niet verboden, maar bestreden dienen te worden. Verbod is een nood­maatregel. Oproepen tot moord op bepaalde mensen of groepen zijn terecht verboden. Indirect uitnodigen tot elimineren, zoals Buruma doet, moet blijven kunnen. Het is immers niet ondenkbaar dat er nog eens iemand opstaat die werkelijk politiek op Mussolini of Hitler lijkt en daarom moet het toege­staan blijven om politici voor een van beiden uit te maken. Niettemin, als het ten onrechte gedaan wordt, zoals door Buruma en anderen, getuigt het van niet minder dan een misdadige mentaliteit, die, anders dan Wilders, de democratie ernstig bedreigt.


René Marres
schrijver van "De verdediging van het vrije woord"

Eerdere reacties