De afgang van een partijleider

Er zijn politieke culturen waarin het als goede gewoonte geldt dat een partijleider na een verpletterende nederlaag vertrekt. Hij/zij kondigt dat zelf af, zodra die nederlaag en het karakter van die nederlaag voldoende zichtbaar zijn. In Nederland is aftreden na een ramp niet echt een wet van Meden en Perzen, maar bijvoorbeeld Balkenende heeft zich er aan gehouden toen het CDA in 2010 de helft van haar zetels in de Tweede Kamer verloor, en van 41 op 21 zetels terecht kwam.

Zo’n aftreden heeft weinig te maken met het welbekende zondebok-ritueel: alle fouten en zonden toeschrijven aan één slachtoffer dat vervolgens ritueel uit de gemeenschap verwijderd wordt. Het is eigenlijk ook niet eens zo belangrijk of die partijleider werkelijk de schuld heeft, of mogelijk uitsluitend formeel de verantwoordelijkheid voor het debacle draagt. Zowel de verantwoordelijkheid als het zondebok-mechanisme worden vaak gegeven als verklaring voor het aftreden na een debacle, maar beide verklaringen raken net niet de kern.

Die kern is dat het om een puur pragmatische regel gaat: Als het met de ene partijleider gebleken is niet te lukken, dan moet er maar weer eens een ander de kans krijgen om te laten zien wat hij kan. Wie weet wat dat zo’n nieuw gezicht en zo’n nieuw beleid oplevert. Misschien gaat het met die nieuwe ook fout, maar na een dramatisch fiasco doormodderen met de oude leider leidt zeker tot niets, zie taferelen zoals we die nu binnen GroenLinks zien waarbij we er gif op kunnen innemen dat nog niet de helft van alle wederzijdse gemeenheden naar buiten komt.

Natuurlijk is het meegenomen als de aftredende leider het debacle aan zichzelf wil wijten, en als een echte zondebok de woestijn intrekt met de schuld van het debacle op zijn/haar schouders. Daar ligt die schuld veilig, en de partij heeft er geen last meer van. De aftredende leider/leidster bewijst de partij een grote dienst met die opstelling. Maar niet alle partijleiders hebben die grootheid en de innerlijke kracht om zoiets te kunnen opbrengen.

Het laatste wat we ons van Jolande Sap als politica en BN-er zullen herinneren is hoe ze op de avond van de verkiezingsuitslagen, 12 september 2012, geheel ontregeld, met een opgewonden blosje op de wangen, zich in het openbaar vrolijk maakte over het verlies van anderen (‘Het populisme is tot staan gebracht’, of woorden van gelijke strekking). Nadenken of bespiegeling over wat er nu met ‘haar’ eigen partij gebeuren moest, was er niet bij. De kortzichtigheid, onverantwoordelijkheid en wereldvreemdheid van haar en van de beweging die zij heeft geleid, werd onverhoeds helder in het licht van de publiciteit gezet.

Natuurlijk heeft een kleine partij als GroenLinks weinig talent in haar midden. Waar zouden ze het vandaan moeten halen. Maar het blijft vreemd, heel vreemd, dat de leider van een partij in het Nederlandse parlement, zelfs een zo kleine partij, het belang van de eigen partij zo verkeerd ingeschat heeft, en zo weinig op de hoogte leek te zijn van de wetten die gaan gelden bij een verpletterend verlies.

Laten we hopen dat haar partij en haar opvolger meer verstand hebben van hoe de natuurwetten werken die de wereld Groen kunnen houden, en van de sociaal-economische medicijnen die de maatschappij zonder fatale bijwerkingen links kunnen maken.

Maar wees niet te optimistisch: De nieuwe GL-leider Bram Ojik komt ook uit een wereld (de ambtenarij van Ontwikkelingshulp) waar het leren van eigen fouten taboe is, en waar het niet politiekcorrect is de wetmatigheid van wetmatigheden te erkennen.

Denk niet langer, stem GroenLinks.

20 opmerkingen:

  1. eens wordt iedereen ingehaald door de schijn van het schijnuniversum waarin zij denken heerser te kunnen zijn. De zondebokken zijn de mensen die in de realiteit durven te leven: de "gewone" mensen voor wie de schijn van "socialisten" niet weggelegd is. Dat zijn de echte sosjaalen.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Medelijden met dit soort figuren is overbodig. Er staat vast al een voorverwarmd baantje voor haar klaar in het gesubsidieerde circuit.
    Dat is dan ook de reden van waarom deze zo gekant zijn tegen bezuinigingen op subsidies. Het raakt ze namelijk zelf in de goedgevulde portemonnee

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Als ik het goed heb is mevrouw hoogleraar (economie) en niet eens zo'n slechte. Terugkeergarantie is dus makkelijk.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. "De afgang van een partij" was een betere titel geweest.

    Hoe kun je klimaatverandering als een probleem dat door de mens is veroorzaakt propaganderen als je de feiten niet gecontroleerd hebt.
    Dat ligt zeker niet aan de partijleider alleen, maar gebrek aan een krieties oog bij alle betrokkenen.
    Waarom ten oorlog trekken naar Afghanistan en Libië, als je passiefisties bent, maar tog sgooltjes wil bauwen, is een tweede voorbeeld.
    En waarom windmolens als de ekonomiese baten negatief zijn ? Of is ekonomie enkel voor de rijken ?
    Waarom een abortus-boot naar Marokko, terwijl hier jeugdzorg zijn gang kan gaan ? Internasieonale soliedarieteit en volksvertegenwoordiger ?
    GL kent 26000 milieu-gekkies als lid. Dat is iets meer dan éénderde kamerzetel.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. "Er zijn politieke culturen waarin het als goede gewoonte geldt dat een partijleider na een verpletterende nederlaag vertrekt."
    ----------------

    Ja hoor. Helemaal mee eens.
    Voor de rest vind ik het ook een prima stuk. Als dit maar voor alle partijleiders geldt.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ach Groen Links, de bedweters op Links voor de echt slimme linksmens. Zouden ze ooit nog terug komen? Het was allemaal nog leuk en aardig met dat naïeve PSP meisje met haar betweterige slimmigheid, maar met die lompe CPN dame Sap was de lol er natuurlijk snel vanaf. Het groene deel ging naar windmolen Samson en het linker deel naar de gezellige authentieke communist Roemer. Groen Links is overbodig geworden, misschien dat ze maar een fusie met D66 moeten doen, want ik zie geen verschil meer tussen die twee.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Maar hoe nuttig is het om je druk te maken over die malloten bij Groen Links? Ze zijn immers nooit een grote machtsfactor in de Nederlandse overheid geweest. Het gevaar zit toch eigenlijk veel meer bij oud links, een club met een zeer grote machtsbasis in ons alles omvattende overheidsapparaat.

    Dat is geen loos alarmisme. Want de PvdA is nog niet aan de macht, of de vuist van de totalitaire denkers in de partij komt al omhoog: De PvdA wil anders denkende partijen gaan verbieden zodra de PvdA in de regering zit:

    Timmermans: laten we politieke partijen gaan verbieden net als de Duitsers ooit deden

    Timmermans, toekomstig minister van Binnenlandse Zaken, ...

    BeantwoordenVerwijderen
  8. GROEN = onrijp
    LINKS = onhandig
    What's in a name...

    BeantwoordenVerwijderen
  9. "Het laatste wat we ons van Jolande Sap als politica en BN-er zullen herinneren is hoe ze op de avond van de verkiezingsuitslagen, 12 september 2012, geheel ontregeld, met een opgewonden blosje op de wangen, zich in het openbaar vrolijk maakte over het verlies van anderen.Nadenken of bespiegeling over wat er nu met ‘haar’ eigen partij gebeuren moest, was er niet bij."

    Wat een blamage ja! Wat heeft Jolande Sap zich toen laten kennen, erger kon niet.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. En toch...

    Ik heb weinig sympathie voor de (ex-) extremisten van Groen Links.
    Ik was erg blij dat ze zichzelf uit de markt prezen met uitlatingen als "forenzen zijn de happy few". Gelukkig zijn ze net zo wereldvreemd als dat ze intolerant zijn.

    Ik ga echter geen champagnefles opentrekken vanwege deze tijdelijke terugval. Vrijwel alle Nederlandse politieke partijen hebben hoge pieken en diepe dalen gekend. Het is goed mogelijk dat ze over 4 jaar ineens 10 of 20 zetels hebben. Vooral ten koste van een andere linkse partij, wat dat betreft verandert er maar weinig in het politieke spectrum.

    Wat Groen Links nu genekt heeft is het gerommel in de partij; als ik Dibi binnenkort tegenkom krijgt hij wat te drinken.
    De PVV maakte ongeveer hetzelfde mee, en leverde dus ook in. Best kans dat ze de volgende keer weer gegroeid zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. "De PVV maakte ongeveer hetzelfde mee, en leverde dus ook in. Best kans dat ze de volgende keer weer gegroeid zijn."

      Ik snap de afstraffing van de PVV niet. Het was een uitstekend en voor de belastingbetaler en huizenbezitter een uitstekend programma.
      Dus van waar die afstraffing ?

      Verwijderen
    2. Omdat de mensen gek gemaakt zijn in de media. Met voorop de publieke omroepen.

      Verwijderen
    3. Omdat Wilders als politieke opportunist wordt gezien en niet met een overtuigend politiek programma de strijd met de linkse VVD durft aan te gaan. Ook Wilders lijkt te geloven in het politieke midden, terwijl mensen stemmen op authentieke politici die geloven in hun eigen boodschap, dat heeft Fortuyn wel bewezen, die geloofde in zijn eigenboodschap en die had dus lak aan het zogenaamde politieke midden.

      Verwijderen
    4. @Sirik,

      De PVV werd niet zozeer afgestraft, ze verloren zetels door al het innerlijke gekrakeel. Een heel rijtje PVV-ers verliet de partij en bleef van de zijlijn kritiek leveren of modder spuien.
      Dat doet erg denken aan de nadagen van de LPF.

      Alle partijen die (ook in het verleden) rond verkiezingstijd met zulke perikelen werden geconfronteerd leverden daar op in; Groen Links en de PVV nu dus ook.

      Verwijderen
    5. @Mark,

      Wilders is in bepaalde ideeën extremer dan Fortuyn.

      Er is best plaats voor een middenpartij, de meeste mensen weten dat de waarheid altijd ergens in het midden ligt. Men is wèl op zoek naar een middenpartij die alle linkse dogma's over immigratie, EU, criminaliteit, milieu, islam, nepotisme, etc durft doorbreken. De VVD durft dat namelijk niet echt (behalve rond verkiezingstijd).
      LPF, Verdonk en Wilders kregen elk een enorme aanhang toen ze wezen op de nadelen van die linkse idealen.
      En allemaal verloren ze hun aanhang toen de partij door ruzies uit elkaar viel.
      Wilders moet voor de volgende verkiezingen zorgen dat er meer rust en eenheid binnen zijn partij heerst; extreme praatjes zijn overbodig en werken averechts.

      Verwijderen
    6. "de meeste mensen weten dat de waarheid altijd ergens in het midden ligt"

      Als alle wetenschappers zo zouden denken, dan zou er nog maar weinig ontdek worden. Want de waarheid is namelijk geen consensus product. Wellicht ook de rede dat politiek en waarheid zo weinig met elkaar met elkaar van doen hebben.

      Het politieke midden is ook een consensus positie, dat dit niet perse de positie is waar de kiezer zijn waarheid vind, heeft Fortuyn wel bewezen. Het lijkt me dan ook duidelijk dat als je andere oplossingen wilt, dat je niet in het politieke midden moet zijn waar de PvdA, CDA en VVD zich al bevinden. Als de PVV voor meer vrijheid is, dan zal er gekozen moeten worden voor minder overheid en dat is dus rechts van de VVD. Eigenlijk is Rutte dus Obama en moet Wilders dus Romney spelen.

      Deze verschillen tussen Romney en Obama zijn ook goed te gebruiken in de Nederlandse situatie. Obama staat immers dicht bij de Europeese consensus, en Romney staat voor een alternatieve koers. Een waslijst met klachten is dat echter niet het zelfde als een oplossing en kan dan ook geen overtuigend alternatief vormen. Daarnaast ondermijnt het ontbreken van een duidelijke politieke filosofie ook de eenheid in de partij.

      Mijn inziens, is de Nederland nog nooit zo ontvankelijk geweest voor kapitalistische vrijheids idealen, het is dom van Wilders de markt er niet nog wat rijper voor te maken. Waar is onze missionaris Wilders gebleven?

      Verwijderen
    7. Obama = Romney en Romney is Obama.

      "Yes, we can " heeft zijn eind gekregen op het Tahirplein, door het bombardement van Libië en als uitsmijter de keurig geplande aanslag op de US-ambassadeur te Libië.
      Obama = Romney en Romney is Obama.

      Verwijderen
  11. Afgezìen van de blamage waaraan dhr. Jansen refereert vond ik Jolande Sap een verademing vergeleken bij Dramke Halsema. Het is dat de partij zo nu en dan voor mijn leefwereld vreemde voorstellen doet. Jammer dat de partij de gelegenheid niet te baat genomen heeft om zich positief te onderscheiden van de PvdA als een partij waar politiek zaken mee te doen is en een partij die met oog voor sociale verworvenheden begrijpt dat het niet alles goud is dat er binnenkomt.

    Ik verwacht niet dat dit voorlopig staat te gebeuren met een krappe zestiger aan het roer en een fractie die het water lijkt te zien branden. Jammer, want zowel de PvdA als de SP laten een gat op links dat GroenLinks zou kunnen invullen in plaats van dit nu aan D66 en het CDA te laten.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Dit is de kern van de problematiek. De staat, vijand van de samenleving:

    http://detlevschlichter.com/2012/10/we-are-on-the-road-to-serfdom/

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Met het verminderen van het aantal zetels voor GroenLinks is de partij alleen maar beter geworden. Dit is GL V2.0! Tenslotte is het juichen over stemmenverlies bij de PVV een duidelijk teken, GL is namelijk een marge partij. Het is nooit mainstream geweest, er zijn geen realistische aspiraties om deel te nemen aan welke coalitie dan ook, dat kan ook niet met de regenboog aan achtergronden van die partij. Doordat GL nu meer dan zestig procent van alle stemmen kwijt is voldoet GL beter aan de doelstelling om op te komen voor de marge. Minder mensen die zich ellendige zeikstralen voelen. Dus meer mensen hebben nu gekozen voor de partijen die wel iets te vertellen hebben, wel een beleid voor ogen staan. GL is de partij voor de moppersmurf. Als er minder mensen zijn die wat te zaniken hebben dan gaat het beter met Nederland.

    Het feit dat men bij GL laaiend enthousiast was over het stemmen verlies van de PVV is tekenend. Een populist is iemand die de stem van het volk vertolkt, iemand die luistert naar de massa, een democraat in optima forma. Dat Jolande Sap zich hier zo over verlekkerde heeft een tweeledige oorzaak. GL is dus een marge-partij, minder is beter. Men redeneert allen vuit hun eigen belevingswereld. Daar komt bij dat GL niet democratisch is ingesteld, dus ook een teleurgang van het democratische gehalte wordt toegejuicht. Historisch gezien is men andere waarden toegedaan. Liever Stalin dan zelf nadenken. Kortom, de misantropie en het gebrek aan democratie spreekt bij GroenLinks.

    BeantwoordenVerwijderen