Poste Restante Jogyakarta, 29 Juni 1978
(fragment)
Wat de armoede aan lectuur in de winkels, en de leegte van de pers (Indonesian Times, b.v.) betreft, doet het me hier erg aan Spanje van een jaar of tien geleden denken. Ik had mijzelf - zelfs redelijk goed- Spaans geleerd, en las zowaar de krant.
(Alles vergeten, meneer; ik weet alleen nog: 'Quisera comprar una segilla de gabon', ofwel 'Ik wou een stuk zeep kopen'.) In die kranten stond zo goed als niets, wel veel 'tijdloze kopij', zoals lange artikelen op pag 7 of 9 die bijv. begonnen: 'Tot de merkwaardigste levende wezens, die onze wereldzeeën bevolken, mag wel de walvis gerekend worden'. Etc.
Ik vraag mij af, waar het hier heen gaat, als de nieuwe godsdienst, die geen andere godsdienst naast
zich duldt (het marxisme), met zijn volstrekt absurde heilsverwachting, vat op de jongeren krijgt, die zullen geloven dat iedereen rijk en gelukkig wordt, als je eerst maar alle mensen die een piano in huis hebben of wel eens een brief uit het buitenland ontvangen, afslacht. (Zoals in Cambodja.)
Er is hier geen traditie van fanatisme en destruksie, zoals in die (Arabische) geiteneukerslanden, maar een kleine groep militanten zoude de rest gemakkelijk kunnen terroriseren. Maar ik dwaal af. Ik deed er beter aan, voor mijn eigen geestelijke volksgezondheid, als ik over dit soort dingen eens eindelijk ophield te piekeren. (....)
Gerard Reve
Uit: Brieven aan Geschoolde Arbeiders Veen, uitgevers - Utrecht/Antwerpen 1985
[hoeiboei.web-log.nl 17 maart 2007]
Verbluffend...
BeantwoordenVerwijderenNiks tegen Reve als verhalenverteller en schrijver, maar als beschrijver (van de werkelijke stand van zaken in dit land toentertijd) slaat hij toch echt de plank mis. Juist door het conflict in Cambodja zijn de laatste restjes links (en dan bedoel ik écht links, met klassestrijd enzo) helemaal verdwenen. De hardcore leiding van dat soort clubjes (niet zelden ook mensen met een binding aan de toenmalige BVD) noemden de binnendruppelende verhalen over wat later de "killing fields" ging heten "machinaties van journalisten" en/of zeiden daarover "journalisten zijn niet te vertrouwen". Iedereen met nog een beetje gezond verstand heeft die clubs toen gewoon verlaten. En dat was, of men het nu wil geloven of niet, gelukkig wel de meerderheid.
BeantwoordenVerwijderen