We zouden Iran moeten aanvallen - maar we kunnen het niet

Alan Dershowitz zegt dat de preventieve aanval op Irak een goed idee een slechte naam heeft gegeven - en ervoor zal zorgen dat Iran het gevaarlijkste land ter wereld zal worden.

Laten we eerlijk zijn. Iran zal de bom krijgen. Het land heeft al proeven uitgevoerd met raketten die een aanval kunnen uitvoeren op het gehele Midden-Oosten en een groot deel van Zuid-Europa. En men beweert 40.000 zelfmoordvrijwilligers te hebben die bereid zijn terroristische handelingen uit te voeren - zelfs nucleair terrorisme - gericht tegen zijn vijanden. Met de nucleaire capaciteit zal de Islamitische Republiek Iran in één klap de status van supermacht krijgen die Irak zo lang heeft begeerd.

Niets zal Iran tegenhouden. Sancties zijn niet meer dan een papieren protest tegenover een olierijk land. Diplomatie is al mislukt omdat Rusland en China meerdere agenda's hebben. Sabotage, omkoping - zelfs het vermoorden van atoomwetenschappers - kunnen voor uitstel zorgen, maar zullen Iran er niet van weerhouden een kernmacht te worden.

Nemen we eerst de militaire dreiging. Die komt nu van twee kanten: de VS en Israel. Geen van beide werkt, om verschillende redenen. De Iraniërs zouden hun atoomprogramma misschien opgeven als hun leiders werkelijk geloofden dat een weigering dit te doen een aanval gelijk die op Irak zou veroorzaken - een complete invasie, verandering van leiderschap en bezetting. Leiders, zelfs religieuze leiders, zijn bang voor gevangenschap en de dood. Alleen de VS is in staat tot een dergelijke langdurige aanval.

Maar de aanhoudende oorlog in Irak heeft het voor de VS onmogelijk gemaakt een geloofwaardige dreiging te vormen, omdat de Amerikaanse publieke opinie een tweede oorlog niet zou accepteren - althans, dat geloven de Iraniërs. Bovendien zouden Amerika's bondgenoten in de oorlog tegen Irak - met name Groot-Brittannië - een aanval op Irak niet steunen.

Dat is precies de reden waarom de regering Bush zo luidruchtig tekeergaat. Men wil de Iraanse leiders ervan overtuigen dat men wel degelijk bereid is in te grijpen - aanvallen, binnentrekken en het leiderschap kapotmaken, misschien zelfs met het gebruik van atoomwapens. Maar het werkt niet. Het zorgt er alleen voor dat de Iraanse leiders nog luidruchtiger van zich doen spreken; door hun vooruitgang in het vervaardigen van een atoomwapen te overdrijven en door te dreigen met terroristische vergeldingscaties door zelfmoordvrijwilligers als Iran wordt aangevallen.

De oorlog in Irak is een mes dat aan twee kanten snijdt waar het om Iran gaat. Aan de ene kant maakt het duidelijk dat de VS bereid en in staat zijn dictatoriale regimes die het als bedreigend ervaart van hun troon te stoten. Dat is de kant die de regering Bush probeert te etaleren. De andere zijde vertegenwoordigt de mislukking van Irak - wijdverbreid wantrouwen onder de bevolking aangaande beweringen gedaan door de geheime dienst, de angst om verzand te raken in een volgende eindeloze oorlog, hevig verzet zowel in het buitenland als aan het thuisfront. Dat is de kant die de Iraanse leiders zien. De dreiging van de VS wordt gezien als een holle dreiging.

Resteert de Israelische dreiging. Die is realistisch, maar beperkt. Wie zou het Israel kwalijk kunnen nemen als men probeerde de groeiende nucleaire dreiging van een vijandige staat te vernietigen, een staat waarvan de leider op 14 april jongstleden nog dreigde 'het Zionistische regime' met 'een storm' te elimineren - een duidelijke toespeling op een atoomaanval. Zijn voorganger, de meer gematigde Hashemi Rafsanjani, 'speculeerde [in 2001] dat in een atoomoorlog met Israel zijn land 15 miljoen mensen zou kunnen verliezen, wat uiteindelijk een kleine "opoffering" betekende voor de miljard moslims wereldwijd in ruil voor de levens van vijf miljoen Israelische Joden'. Volgens de journalist die hem interviewde, 'leek hij tevreden over zijn formulering'.

Deze dreigingen met een atoomaanval worden serieus genomen door de Israelische leiders, zelfs als ze noch op handen, noch zeker zijn. Israeli's herinneren zich de apocalyptische dreigingen van een eerdere dictator die niet serieus werden genomen. Dit keer hebben de bedreigden de militaire capaciteit het gevaar het hoofd te bieden en het valt te verwachten dat ze naar deze middelen zullen grijpen als een aanval reëler wordt. Zelfs als de Israeli's geloven dat de kans op een atoomaanval door Iran slechts 5 procent bedraagt, zou de kans op nationale vernietiging te groot zijn om het gevaar te ontkennen, voor welk land dan ook en zeker voor een land dat op de puinhopen van de Holocaust is gebouwd.

De Iraanse leiders begrijpen dit. De uitlatingen van de Israelische leiders dat men nooit een atoommacht Iran zal accepteren onder het huidige leiderschap worden door hen serieus genomen. Ze verwachten een aanval van Israel als ze dichtbij de vervaardiging van een atoomwapen zijn gekomen. Waarom worden ze dan niet afgeschrikt door het realistische vooruitzicht van een preventieve aanval door Israel? Om drie met elkaar verbonden redenen. Ten eerste zou een Israelische aanval een kleine preciesie-aanval zijn (of een reeks kleine aanvallen). Het zou niet worden vergezeld door een volledige invasie, bezetting en omverwerping van het regime. Ten tweede zou het de vervaardiging van een atoomwapen alleen maar uitstellen, omdat de aanval onvolledig zou zijn. Sommige nucleaire installaties zouden worden gemist of alleen beschadigd, omdat ze 'gahard' zijn en/of zich bevinden in bevolkte gebieden. De derde en belangrijkste reden is dat een aanval door Israel het Iraanse regime zou versterken. Het zou Iran tot slachtoffer maken van 'Zionistische agressie' en moslims verenigen tegenover hun gezamenlijke vijanden, zowel binnen als buiten Iran. Ik zeg vijanden omdat het weinig uitmaakt of de VS wel of geen rol zouden spelen bij een aanval door Israel. De VS zouden evenzeer de schuld op zich laden binnen de radicale moslimwereld.

Ik ga niet zo ver te beweren dat de Iraanse leiders een Israelische aanval zouden verwelkomen, maar men zou een dergelijke aanval al snel in zijn voordeel weten aan te wenden. Als de zaken aan het thuisfront minder rooskleurig worden voor het Iraanse regime - als de ontluikende anti-Ahamadinejad 'democratische' of 'seculiere' bewegingen zouden groeien - zou Ahmadinejad een aanval door Israel kunnen verwelkomen of zelfs uitlokken. Dat is de reden waarom de Israelische dreiging niet afschrikkend werkt.

Dus we hebben twee dreigingen: een van een supermacht - de VS - die het regime ten val kan brengen maar het niet zal doen. De andere dreiging komt van een regionale macht - Israel - dat wel wil aanvallen, maar dat ingeval men daartoe besluit er niet alleen niet in zal slagen het regime ten val te brengen, maar het zelfs steviger in het zadel zou helpen.

De Iraniërs zullen daarom volharden in hun pogingen atoomwapens te bemachtigen. Tenzij ze worden tegengehouden of aanmerkelijk worden gehinderd door militair ingrijpen, zullen ze over een paar jaar een atoommacht worden - hoeveel jaar dat precies duurt is onbekend en onvoorspelbaar. Gewapend met atoomwapens en geleid door religieuze fanatici, zal Iran het gevaarlijkste land ter wereld worden. Er is een kleine maar nog altijd realistische mogelijkheid dat het een atoomoorlog met Israel zal uitlokken. Er bestaat echter de veel grotere dreiging dat men nucleair materiaal in handen zou kunnen spelen van een van zijn terroristische handlangers of dat sommige misdadige groeperingen nucleair materiaal zouden kunnen stelen. Dit zou een directe bedreiging vormen voor de Verenigde Staten en al hun bondgenoten.

De wereld zou deze risico's niet moeten aanvaarden als er acceptabele stappen voorhanden zijn om ze te voorkomen of in te dammen. De vraag blijft: zijn zulke stappen haalbaar? Waarschijnlijk niet, zo lang als de VS vast zit in Irak. De Geschiedenis zou heel goed tot de conclusie kunnen komen dat Amerika en de Britten de verkeerde preventieve oorlog voerden tegen een land dat geen echte bedreiging vormde en dat het vechten van de verkeerde oorlog hen ervan weerhield de juiste preventieve oorlog te voeren tegen een land dat een bedreiging vormde voor de wereldvrede.

Ook al wordt er makkelijk misbruik gemaakt van de doctrime van preventieve oorlog - zoals in het geval van Irak - is het soms toch een noodzakelijk kwaad. Het uitblijven van een preventieve oorlog door de Fransen en Britten tegen Nazi-Duitsland midden jaren '30 heeft de wereld miljoenen levens gekost. Zal hetzelfde op een dag worden gezegd over de mislukking Iran atoomwapens te laten ontwikkelen?

Alan Dershowitz

Alan Dershowitz is een professor in de Rechten op de Universiteit van Harvard. Zijn laatste boek, Preemption: A Knife That Cuts Both Ways, wordt in Groot-Brittannie uitgegeven door WW Norton & Co.

Dit artikel verscheen in The Spectator van 22 april 2006.
Vertaling: Kees Bakhuyzen - Hoeiboei

Eerdere reacties.