Iran in Crisis: Een ayatollah verliest zijn status

Ayatollah_ali_khamenei_holding_we_2

De gebeurtenissen die de laatste vier dagen plaatsvonden in Iran hebben de ‘Hoogste Gezagsdrager’ Ali Khamenei gereduceerd tot een politicus als alle andere – en de crisis is nog niet afgelopen.

Op zaterdag noemde Khamenei President Mahmoud Ahmadinejad’s herverkiezing een ‘historische overwinning voor de islam’ en nodigde hij Iraniërs uit samen feest te vieren. Slechts 48 uur later beloofde diezelfde Khamenei een hertelling en ‘andere maatregelen’ om ‘onregelmatigheden die mogelijk zijn opgetreden’ tijdens de verkiezingen te herstellen.

Deze gedeeltelijke ommezwaai gebeurde nadat miljoenen Iraniërs de straten van de hoofdstad Teheran en andere steden opgingen onder het slaken van de kreet ‘Marg bar Doktator!’ (Dood aan de dictator!), en een oproep deden de verkiezingen nietig te verklaren.

Niemand verwacht dat Khamenei werkelijk een hertelling zal houden, laat staan een herverkiezing – als het hem lukt er onderuit te komen. Maar zijn overijlde bevestiging van de verkiezingsuitslag, gevolgd door zijn gedeeltelijke ommezwaai, heeft een groot deel van zijn aanzien al geruïneerd.

In het Khomeinistische systeem wordt Khamenei geacht de goddelijke macht op aarde te vertegenwoordigen via de “Verborgen Imam”. Hij wordt gezien als de leider van alle 1.3 miljard moslims wereldwijd, met de macht om de regels van de islam zelf op te schorten als en wanneer hij dit wenst.

Zijn woord wordt geacht het definitieve woord te zijn in alle kwesties; als hij spreekt heeft Allah gesproken. Nu is hij verworden tot een politicus als alle andere, verwikkeld in een bittere machtsstrijd om de controle van het land.

Deze vervalste verkiezingen hebben de aandacht gevestigd op een drieledige breuk binnen het regime:

* Een fractie – noem ze “de bittere-einders” – gelooft nog steeds dat er niets is veranderd, dat ze kunnen voortgaan met Ahmadinejad’s agenda die de wereld ‘moet voorbereiden op de terugkeer van de verborgen imam.’

* Een tweede fractie, in feite onder leiding van voormalig President Hashemi Rafsanjani en waartoe nu ook Mir Hussein Mousavi behoort (de voornaamste verliezer in de presidentsverkiezingen), hoopt het regime intact te kunnen houden door haar imago aan het thuisfront en in het buitenland te verzachten via een verandering zoals deze zich in het Chinese systeem heeft voltrokken, waar strikte politieke controle wordt gecombineerd met economische vrijheid.

* Een derde fractie gelooft dat het gehele Khoministische systeem over haar houdbaarheidsdatum heen is en dat Iran klaar is voor een verandering in de leiding op dezelfde wijze waarop de oostbloklanden daarvoor klaar waren in de late jaren 80. Deze fractie wordt geleid door voormalig Minister van Binnenlandse Zaken Abdallah Nuru (een geestelijke van middelbare rang), voormalig rector van de Universiteit van Teheran Muhammad Abbas Sheybani en de voormalige parlementsleden Mahmoud A’alami en Imadeddin Baqi.

Het lijkt er nu op dat Mehdi Karrubi – een mullah en een van de andere drie verliezende kandidaten – zich bij deze groep zal voegen. In een verklaring die gisteren werd gepubliceerd in Teheran, beweerde Karrubi dat Khamenei’s nominatie als ‘Hoogste Gezagsdrager’ in 1989 ook “een resultaat van fraude” was – een impliciete oproep aan hem om op te stappen.

Deze vervalste verkiezingen hebben ook een wig gedreven binnen het leger. De derde verliezende kandidaat was Generaal Mohsen Rezai Mir-Qaed — die de Islamitische Revolutionaire Garde 16 jaar leidde.

Rezai’s vernederende verlies – in een verkiezing die algemeen als vervalst wordt gezien – heeft de woede opgeroepen van veel Garde-officieren, die in hem een soort vaderfiguur zien. Minister van Defensie Generaal Mustafa Muhammad Najjar heeft Ahmadinejad publiekelijk geprezen — maar de bevelhebber van de Revolutionare Garde, Generaal Ali Jaafari, heeft zich in een veelzeggend stilzwijgen gehuld. Erger nog; hij heeft geweigerd eenheden van de Garde in te zetten om protestdemonstraties in Teheran en 16 andere steden neer te slaan.

Aangezien Ahmadinejad zijn opkomst dankt aan de steun van de militaire-veiligeheidsestablishment, kan elke scheuring binnen de aan haar verwante organen duiden op komende problemen.

Sommigen vergelijken de huidige demonstraties met de rellen die Iran op zijn grondvesten deden schudden ten tijde van het presidentschap van Mohammed Khatami. Maar er zijn enkele belangrijke verschillen:

* Als persoon was Khatami niet zo impoplulair als Ahmadinejad nu is. Aldus was het voor hem altijd mogelijk op te treden als brug tussen demonstranten en de ‘autoriteiten’.

* Toen slaagde Khamenei er nog in zich boven de strijd te plaatsen – en aldus het prestige van het systeem hoog te houden, ook al gold dat niet voor haar populariteit. Deze keer heeft hij (om redenen waarnaar het vooralsnog gissen is) zich in de srijd gemengd door zijn steun voor Ahmadinejad uit te spreken.

* Momenteel kiezen enkele zwaargewichten van het regime de kant van de demonstranten – waarmee ze de eenheid van het Khomeinsitsische regime aan diggelen slaan terwijl datzelfde regime wordt uitgedaagd door het volk. Het aantal hoogwaardigheidsbekleders dat Ahmadinejad steunt, vermindert met de dag – terwijl het aantal dat roept om zijn ontslag toeneemt.

* Deze protestbeweging beperkt zich niet tot studenten in de grote steden. Er zijn talloze berichten over onrust in kleine steden en dorpen in het hele land. In sommige steden, zoals Marivan en Gohar-Dasht, heeft de bevolking regeringsgebouwen aangevallen, portretten van Khomeini en Ahmadinejad verbrand en zich meester gemaakt van stembussen.

Hoe de huidige strijd ook zal verlopen, het regime is een goed deel van haar legitimiteit kwijt. Het is ook duidelijk geworden dat vreedzame evolutie van binnenuit niet mogelijk is. Dat maakt de optie voor ‘regime change’ aantrekkelijk voor de eerste keer sinds het midden van de jaren 90.

Amir Taheri

Vertaling: Kees Bakhuyzen, Hoeiboei

Bron: hierr.

12 opmerkingen:

  1. Zeer verhelderend stuk!
    Heb zoiets nog in geen Ned. krant gelezen.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mijn dank voor dit zeer informerende artikel!

    @webmaster NRP: als reactie op opiniestuk over dat vermoordde meisje Neda in de volkskrant, vond ik het volgede:
    Daniel schreef op 22-06-2009 14:48"Terwijl op Twitter allerlei filmpjes opdoken, bleven in de Volkskrant recente ontwikkelingen onvermeld"

    Je moet de Volkskrant niet verwarren met een echte krant. Het gaat hier om een bepaald gedachtengoed te promoten. Ze willen niet informeren, maar beleren. Geen nieuws, maar om vorming. Mensen moeten het juiste nieuws op de juiste manier voorgeschoteld krijgen, zodat ze geen verkeerde (lees rechtse) meningen vormen.

    Vandaar dat de Volkskrant -zoals de meeste Nederlandse media- het belangrijkste nieuws negeren. Het liefst doen ze alsof er niets aan de hand is. Maar internet gooit ook hier roet in het eten.

    De Volkskrant is een blad wat in een pre-Internet tijdperk thuishoort. Toen mensen geen andere bronnen hadden, en niet konden controleren op welke wijze ze bedonderd worden.

    Inmiddels leven we (gelukkig) in het tijdperk van Internet en dalende krantenoplages. http://extra.volkskrant.nl/opinie/artikel/show/id/3612/Neda_Salehi

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Bedankt voor de vertaling. Het is inderdaad te hopen dat het regime scheuringen vertoont. Het lijkt op het communistische systeem dat ook "verkiezingen" kende, maar dan alleen met kandidaten die binnen de marges van het systeem opereerden. Hetzelfde ook in Iran, waar alleen kandidaten mogen meedoen die de wurggreep van de islam niet ter discussie stellen. Hopelijk klapt het systeem nu en komen er ook seculiere partijen. Opvallend was wel dat over het algemeen in de media en zeker bij het NOS-journaal niet of nauwelijks duidelijk werd dat de kandidaten allemaal geselecteerd waren en vrije kandidaten niet mochten meedoen. De verkiezen werden ten onrechte gepresenteerd alsof ze vrij waren, maar dat was nooit het geval. De crisis van dat onmenselijke systeem is des te groter als ze zelfs hun eigen geselecteerde kandidaat Moussavi niet willen laten winnen.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik meld de verwijdering van de posting van 14.48 uur 22 juni van Daniel. http://extra.volkskrant.nl/opinie/artikel/show/id/3612/Neda_Salehi

    BeantwoordenVerwijderen
  5. verschrikkelijk!!!!!

    zeer bedankt voor dit informatieve stukje!!!!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. De islam mag best door zijn aanhangers een geloof van vrede, liefde en barmhartigheid worden genoemd. Maar zodra deze religie in een politieke vorm wordt gegoten, krijgt het een gewelddadig en meedogenloos gezicht. De Iraanse Islamitische Republiek is sinds dertig jaar daarvan het afschrikwekkende symbool. In naam van een profeet die zelf geen toonbeeld van verdraagzaamheid was, zijn in die dertig jaar duizenden spijtoptanten opgesloten, gemarteld en vermoord.

    Lees Ephimenco's column 'ontsluierd sterven' hier verder:

    Ontsluierd sterven

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ha !
    Hier dan weer een tegengeluid.
    Wie was er vóór Khomeini ( behalve banisadr?)
    Juist ja een door de vrije westerse democratie gesteunde sjah Mohammad Reza Pahlavi!
    En die sloeg er ook lustig op los! Met zijn geheime dienst.
    Zijn Hyena's werden toen voorzien van hoogtechnologisch westers wapentuig.
    En hoe klonk toen het geluid van rechtvaardigheid ?



    Met een Argentijnse dochter van een weerzinwekkende bloedig kolonelregime, dat onschuldige mensen levend uit vliegtuigen gooide, als toekomstig Koningin, hebben wij een enorme stapel boter op ons hoofd.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Die kansloze geitenneukers niet vergelijken met de 'Bitter einders'
    Verder mooi overzichtelijk artikel.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Een heel mooi stuk in De Pers vandaag (pdf)


    Gevluchte kunstenaar heeft hoop.

    Was Iran maar een Deens dorp

    Het gaat in Iran niet meer om Ahmedinejad of Mousavi, schrijft de
    Iraans-Deense acteur Farshad Kholgi. ‘Dat is als kiezen tussen vogelgriep en
    varkensgriep.’ Het is een strijd tegen godsdienstige hersenspoeling en vóór
    democratie, meent hij, tegen de doodscultus en vóór de vrijheid.

    ...Mijn naam is Farshad Kholgi. Ik ben een vrije burger van deze wereld. Ik

    lees verder in De Pers

    BeantwoordenVerwijderen
  11. George Galloway raises his ugly head again -
    Na lovende worden voor Saddam en zijn zonen, is Gaggloway nu vol lof over het Iraanse regime:

    http://www.youtube.com/watch?v=2v8BNaWKuMM&feature=related

    BeantwoordenVerwijderen