Haring

Mijn moeder gruwde ervan, mijn vader was er verzot op: de Hollandse haring. Dus moest m'n moeder er af en toe aan geloven. Dan ging m'n vader, meestal op een zaterdag, naar de markt en kwam hij niet alleen met een overdaad aan haringen thuis maar ook nog met gerookte paling en sprotfilet, die kleine nog zoutere visjes dan de zoute haring. Toch was mijn vader een zoetekauw.

Vrienden aan wie ik het wel eens vertel, kunnen het nauwelijks geloven maar het is een feit dat mijn zusjes en ik voor het slapen gaan een mars, een milky way, een nuts of een (Bros)reep van hem kregen. In onze pyjamaatjes liepen we het Heilige der Heiligen - zijn studeerkamer- binnen waar hij achter een massief houten bureau zat te werken of naar orgelmuziek te luisteren, en bijna elke avond ging dan zijn bovenste bureaulade open waarin een groot assortiment aan voornoemd snoepgoed lag. Hij een nachtkus, wij een reep. Op een gegeven moment rekenden we daar op en waren we teleurgesteld als we het eens met een pepermuntje moesten doen.

Dit alles tot ergernis van mijn moeder die er zojuist voor gezorgd had dat we onze tanden hadden gepoetst. Desondanks werd er niet van deze volgorde afgeweken: eerst tanden poetsen en dan bij pa langs, die al die chocoladerepen niet alleen voor ons in huis had gehaald. Hij snoepte er zelf net zo graag van. Het mag dan ook een wonder heten dat ik nog steeds een gebit heb waarvan m'n tandarts zegt dat ik er trots op mag zijn.

Terug naar de vis. Die haringen & sprotfilet waren voor de kinderen en mijn vader, maar de paling, hoe tegenstrijdig het ook klinkt, was bestemd voor mijn moeder. Haar ganse huwelijk mopperde ze over de afschuwelijke vislucht en die van de haring in het bijzonder, ze stond erop dat wij het bestek waarmee wij de haringen hadden gegeten direkt en apart afwasten – zij raakte het echt niet aan - maar deze vette aaseter lustte ze wel. Een ware delicatesse, die aan onze kinderneuzen voorbij ging.

De goedkope chocolade eet ik niet meer (áls je snoept, moet je het goed doen) maar ik houd van haring. Zeker eén keer per maand koop ik er een paar, uitjes/zuur apart, wit brood. Die traditie heb ik voortgezet. Wat een haring toen – in mijn kindertijd – kostte, weet ik niet maar hoe wonderlijk werkt de economie! Want vandaag (9.6.2009) heb ik 3 euro 50 voor een 'nieuwe' haring neergeteld. M'n vader zou dat vast niet geloofd hebben. Zelfs in guldens zou hij dat een schandalige prijs hebben gevonden, want tot op zeer hoge leeftijd kreeg hij er op die zelfde zaterdagse markt 4 voor 10 gulden. Wie weet maak ik nog mee dat die hoge prijs gaat zakken maar eigenlijk hoop ik dat ook weer niet.

Ik koop mijn haring niet op de markt maar bij een haringkraam. Niet bij de eerste de beste want vis luistert heel nauw. Haring moet er fris, vers en aantrekkelijk uitzien. De verkopers zijn er aan gewend dat ik de haringen zelf aanwijs. De grote vind ik een beetje te veel van het goede, ik ga voor de kleine. De schrijver Adriaan Morriën ging veel verder en kocht slechts 'vuile haring' om die dan zelf thuis schoon te maken. Je kon immers nooit weten, zo redeneerde de oude Morriën, waar de haringverkoper, meestal een man, daarvoor met zijn handen aan had gezeten. Nog een geluk dus dat er alleen vrouwelijke verkopers bij mijn viskraam werken.

Annelies van der Veer