Multatuli - Idee 181 ("Dit immers staat er, dat de vrouwen onderdanig moeten zijn.")

Idee 181. Wat hebt gij gemaakt van de wereld, o christenen? Ik wend het oog af van uw walglijke Historie... die gij hebt omgeknoeid bovendien: ad maiorem Dei gloriam [tot meerdere eer en glorie van de Heer]. Die Constantijn noemt ge groot, en de rest is even waar als die grootheid. Ik wend het oog af van de Geschiedenis, om het te richten op iets wat ge niet verdraaien, niet verkerkvaderen kunt, op uw huisgezinnen, op uw vrouwen, op uw dochters. Wat hebt ge dáárvan gemaakt. Wat hebt ge gemaakt van de vrouw?

Om u staande te houden op een door 't recht van de sterkste veroverd standpunt, maakt ge dagelijks uw vrouwen tot huishoudwerktuigen of erger, en uw dochters tot Kaspar Hausers, tot Javanen. Ik erken dat gij uw vrouwen nog slechter behandelt dan uw bijbel voorschrijft, en dat niet alles wat er valt aan te merken op de vernederde toestand der vrouw te wijten is aan Mozaïsche of Apostolische voorschriften. Nergens lees ik: 'laat uw vrouw dom blijven' of: 'zorg dat uw dochters geen begeerte scheppen uit wetenschap.' Maar er staat toch: 'gij vrouwen, weest uw mannen onderdanig.' En eenmaal die onderdanigheid aannemende, volgt de rest vanzelf. Zolang in Zuid-Amerika de slavernij bestaat, zó lang zullen ook natuurlijkerwijze de slavenhouders hun slaven 't lezen verbieden. 't Voorschrift van onderdanigheid wettigt tevens de alleen mogelijke middelen waardoor ze kan gehandhaafd worden.

Dit immers staat er, dat de vrouwen onderdanig moeten zijn. Tot hóeverre? Waar is de grens? Dát staat er niet, er wordt niet gesproken van grens. De apostel laat het over aan de discretie van de heren. En al ware dit zo niet. Bezie eens goed die heren der schepping, de mannen. Ga ze na in die discretie, in hun nietig streven, in hun bekrompenheid, in hun onkunde, hun lafhartigheid... en vraag uzelf of 't oorbaar is en rechtvaardig dat de andere helft van 't mensdom zomaar voetstoots moet onderdanig wezen aan die helft?

De eis der mannen op dit stuk toont reeds dat die vordering ongegrond is. Om heer te zijn in 't zedelijke behoorde men te beginnen met het begrijpen van rechtvaardigheid, en 't is ónrechtvaardig de vrouw, als zodanig, te stellen beneden de man. Verbeeld u Cornelia, Sappho, Charlotte Corday, De Staël, Beecher-Stowe onder de eerste de beste kwajongen!

Maar wie moet dán heersen? 't Antwoord is zeer eenvoudig: er wordt niet geheerst.
- Goed, maar... wie behoort het meest invloed te hebben?
- Wel... die 't verdient.
- Nog eens goed, maar... wie verdient het?
- Wie 't meest ontwikkeld is als mens. De geslachtsdelen hebben hiermee evenmin te maken als de kleur van 't haar.
- Maar... als hij of zij die 't meest ontwikkeld is als mens niet slaagt in 't verkrijgen van de invloed die hem of haar zou toekomen?
- Dan twijfel ik aan die meerdere ontwikkeling, en raad hem of haar ernstig aan zich verder te ontwikkelen.

Multatuli
(Eduard Douwes Dekker)
(1820-1887)

Uit: Multatuli een zelfportret - Het leven van Eduard Douwes Dekker, door Multatuli verteld
Pag. 188-189
Dik van der Meulen, Cees Fasseur en Hans van den Bergh
Uitgeverij Bert Bakker
2010
Bestellen?