Uitkering maakt meer kapot dan u lief is

Een uitkering toegekend krijgen kan iemands leven verpesten. Die kans is zo groot, dat uitkeringen over het totaal genomen meer schade aanrichten dan dat ze goed doen. Alcohol kan minder kwaad: dat richt alleen schade aan bij langdurig en overmatig gebruik. Waar alcohol jaren over doet, kan een uitkering bij sommige ontvangers in een paar maanden voor elkaar krijgen. Eén voorbeeld, niet van het effect van een korte, maar van een langdurige uitkering, en wel uit de recente kerkgeschiedenis.

De dominees van de Scandinavische Lutheraanse staatskerken kregen of krijgen allemaal een uitkering: een vast salaris, onafhankelijk van hoe ze hun werk doen, of deden. Het is onder zo’n regime eigenlijk in het voordeel van een predikant om zijn werk niet goed te doen. Wie saai preekt en vervelend doet tegen zijn parochianen, zal al spoedig minder van ze horen, en een rustiger leven kunnen leiden.

Wie vervelend doet tegen zijn klanten, heeft er al snel minder. Dat is bekend in alle landen van de wereld. Minder klanten betekent in het geval van een dominee: minder gedoe, minder vergaderingen, minder begraven, minder dopen en minder huwelijken inzegenen, en dus meer tijd voor de tuin. Of om Middel-Aramees te leren. Of een andere dominees-hobby uit te leven.

Op diepzinnige artistieke zwart-wit films zijn dit soort Scandinavische dominees dan ook genadeloos vereeuwigd. Met een blik van wanhoop over de ledigheid van het bestaan in de ogen, preken ze voor een lege kerk waarin alleen nog twee analfabete boeren met gezond verstand zich zitten te verbijten. De kerk staat in een leeg landschap, boven een lege wand van een lege fjord.

De leegte van zo’n dominee loopt vooruit op de leegte van de moderne uitkeringsgerechtigde die met zijn afstandsbediening in de aanslag op de bank ligt te wachten of het nog leuk wordt op de tv. Zowel de dominee als de uitkeringsgerechtigde lijden, want ze kunnen hun verlangen om dingen te gaan doen die hun leven zin geven, niet bevredigen.

Als ze zich zouden moeten inspannen om hun eigen kost en inwoning bij elkaar te sprokkelen, zou dat op zijn minst de verveling doden. Ze zouden al snel weer ontdekken waar het in dit leven om gaat. Het besef zou terugkomen dat er dingen bestaan die het bestaan zin kunnen geven louter omdat zonder die dingen het menselijk bestaan niet kan bestaan. Het kinderliedje ‘Lieve Heer, kost en kleer, het hemelrijk en dan niet meer’ vat het wel ongeveer samen.

Maar wat is voor zulke gesubsidieerde staatsdominees het alternatief? Elke zondagochtend als preek een leuk en relevant verhaal houden? Een virtuoos liturgisch hoogstandje? Muziek waar je ‘u’ tegen zegt? Dan zouden er wel meer mensen naar die kerk toe komen, maar dan zou de staatsdominee minder tijd over hebben voor zichzelf en zijn gezin. En hij heeft het al zo zwaar! De keus kan niet moeilijk zijn.

Staatskerken hebben dan ook een verkeerd effect op de dienaren der kerk: die worden lui. In de Verenigde Staten, waar elke kerk zijn eigen broek op moet houden, gebeurt iets wat Nederlanders ongepast vinden: er wordt door de dominees om geld gebedeld, foei. Maar dat geld wordt natuurlijk alleen gegeven als de klant het geboden product de moeite waard vindt. Dat betekent dat de dominee zijn best moet doen en zich moet inspannen. Van achteruitgang van de kerken is in Noord-Amerika dan ook wel iets te merken maar niets zoals in Europa.

In Scandinavië heeft de weelde van het staatskerk-zijn de Lutherse kerk zo goed als de das omgedaan. Ook in Nederland is het juist de voormalige staatskerk, de Nederlands-hervormde kerk, die het diepst door het verval is aangetast. Eigenlijk bestaat dat kerkgenootschap niet meer. Het wordt niet door veel mensen gemist. Wat er van over is, is opgegaan in een vaag verband van progressieve ‘Protestantse Kerken in Nederland’. De kerkgenootschappen die buiten of op afstand van dit nieuwe ‘verband’ zijn gebleven, zijn een wonder van vitaliteit vergeleken bij de PKN.

Zou de islam getemd kunnen worden door alle imams tot uitkeringsgerechtigd ambtenaar te benoemen? Het zou wel degelijk helpen, maar niet volledig. De meeste godsdienstige bewegingen willen invloed uitoefenen op de staat, en willen financieel graag van de staat profiteren, maar de islam is ambitieuzer dan dat: de islam schrijft voor dat de islam zelf de staat wordt. De islam eist van moslims dat ze daarvoor strijden want om een staat op te richten is nu eenmaal strijd nodig. Oude Arabisten als Christiaan Snouck Hurgronje (1857-1936) zagen dat scherp, en hebben dan ook harde uitspraken gedaan, die nu niet meer zouden kunnen, met name over de gestrengheid waarmee de imams dienden te worden aangepakt om de rust te herstellen waar de islam die verstoord heeft.

Uitkeringen hebben een slechte invloed op de ontvanger: hij verliest er zijn levenslust door, en zijn zelfredzaamheid wordt er door aangetast. Als de dominees van de Lutherse staatkerken in Scandinavië al niet tegen de luxe van een onverdiende langdurige uitkering bestand waren, wat kunnen we dan verwachten van uitkeringsgerechtigden in Nederland die minder verfijnd, hooggeschoold en bevoorrecht zijn dan die dominees?

13 opmerkingen:

  1. Geachte heer Jansen,

    Ik bewonder u om uw scherpzinnige manieren.

    In dit artikel omschrijft u kenmerkende eigenschappen van de 2 grootste gevaren in de wereld (Dit zijn 2 zeer bekende 'kerken', maar niet die van de genoemde dominees...)

    De vraag die van levensbelang is, is wat mij betreft:
    Hoe kunnen wij de vrije en relatief verwende mensen verder wakker maken en op zijn minst zichzelf laten overtuigen om politiek verstandig te gaan stemmen?

    De strijd die u al even aanhaalde, is nogal scheef. Ik twijfel er niet aan dat u begrijpt wat ik hiermee wil zeggen.

    Hoe kunnen we de slapende welwillende mensen, die denken dat het wel meevalt en liever 'Boer zoekt vrouw' en 'Postcodeloterij' kijken, toch doordringen van de 5 voor 12 situatie?

    Hoe kunnen wij door de muur heen stoten van 'niets zeggen op feestjes en op je werk'?

    Dank voor uw zeer gewaardeerde activiteit met Hoeiboei wat dit betreft. De 'beweging' zal groeien.

    PS:
    Ik hoop dat er suggesties komen!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Het staat wat vaag in mijn geheugen maar ik dacht dat de staat Turkije een groot aantal ambtenaren in dienst heeft die imam zijn. Imams die door de staat naar o.a. Nederland uitgezonden* worden om te preken, om de Turkse boel bij mekaar te houden en om ze vooral ook op het rechte Turkse pad te houden, om hun identiteit als Turk en als Islamiet te behouden en (dus)vooral niet te assimileren.

    Het verschil met Scandinavische predikers is denk ik dat het voor de Imams wél van belang is dat de opdracht goed uitgevoerd wordt.

    * Uitgezonden. Een term die ik me herinner van Indische Nederlanders, het betrof dan de koloniale verhouding van de Nl. ambteneren. Geen dominees weliswaar maar wel ambtenaren.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Turkije heeft dat inderdaad ook goed onder controle.
    Door de Dinayet, het ministerie van geloofszaken met 85.000 personeelsleden ( http://www.turkije-instituut.nl/Diyanet--324/ )

    Daar geen haatimams, die gaan naar nederland.
    En christenen vallen onder het ministerie van buitenlandse zaken...

    Ben benieuwd wat Erdogan daar nog van gaat maken

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Leuke film over skinheads, islam-strijders en lutherse dominees: Adams Aebler.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Niet alleen uitkeringen maken meer kapot dan u lief is, ook meer gewone giften.Zie God dienen zonder verstand.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. "....wat kunnen we dan verwachten van uitkeringsgerechtigden in Nederland die minder verfijnd, hooggeschoold en bevoorrecht zijn dan die dominees? "

    Te zien bij de AVRO !

    Men kan deze jongelui enige creativiteit en energiek optreden toch niet negeren(oeps). voortdurend in de weer om hun leven te veraangenamen.


    Op lange termijn is dat toch een een enorm voordeel ? Wat dacht u wat ?

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Van oude arabisten spreken we geen kwaad. Zij traden stevig op namens de vorst, zoals de imams in Saoedie-Arabië dat nog steeds wel doen. Toevallig liep ik laatst langs een winkeltje in curiositeiten in Amsterdam en draaide een antiek en ovaal lijstje om met daarin een geknipt portret. Het was achterop geïdentificeerd als Adriaan Isaac Snouck Hurgronje, predikant te Middelburg. Ik kocht het voor € 75 en liet het nazoeken door een behulpzame bibliothecaris van het Centraal Bureau voor Genealogie. Hij was de overgrootvader van de oude arabist en leefde van 1780 tot 1849 en werd als ‘bemind predikant’ te Middelburg opgevolgd door zijn zoon Aarnout Marinus Snouck Hurgronje. Zo weet de lezer tenminste dat oude arabisten afstamen van uitkeringstrekkers en misschien ook dat men predikers en imams juist onderdrukt met verminderde scheiding van kerk en staat. Dominee Snouck Hurgronje hangt inmiddels aan de muur vlak naast een mooie foto van de Kaaba.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006) vermeldt dat de uitdrukking oorspronkelijk iets anders luidde: een ledig mens is een duivels oorkussen. Daarmee werd bedoeld: wie lui is, wordt door de duivel als kussen gebruikt. En als de duivel zijn hoofd op je te rusten legt, kan het natuurlijk alleen maar verkeerd aflopen. F.A. Stoett verwoordt het zo: "een luiaard is een plaats, waarin de duivel zich gemakkelijk neervlijt; daar ligt hij als in een bed op een oorkussen ter ruste en broedt dan allerlei kwaad".

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Bij toeval werd ik vandaag opmerkzaam gemaakt op deze site;
    www.denhaagtekijk.nl/loon-uitkering-aug-2011-bijstandsgerechtigde_spekoper.htm
    Echt de moeite waard om te zien dat het verschil tussen iemand met bijstand en iemand met een minimumsalaris elkaar slechts een paar tientjes is in besteedbaar inkomen.Helemaal walgelijk wordt het als je ziet dat iemand die € 250,= meer dan het minimumloon verdient er ten opzichte van de bijstandsmeneer maar € 150,= meer te besteden heeft.
    Zou Job 250,= boven minimum zien als de sterkste schouders die de zwaarste lasten moeten dragen?

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Imams (moslims) hebben hun levenslust sowieso al verloren. Zijn alleen nog maar geprogrammeerd.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Aan Johannes de besnijder:

    Welk een treffende beschrijving. Hulde voor de bondigheid.

    De ellende is dat ze ons ook zombie willen maken.

    Dat zal ze echter nooit gaan lukken.

    Pakt uw wapens maar alvast uit de kast.

    BeantwoordenVerwijderen
  13. In Nederland krijg je niet zomaar een uitkering sinds de invoering van de WWB,de WIA en de WGA. Dat was in de jaren tachtig zo maar is nu toch echt verleden tijd.

    Een ex-kankerpatiënte die onlangs een voorlopige positieve diagnose kreeg moest direct met haar zieke botten de WGA in,(gedeeltelijk arbeidsongeschikt) omdat ze best nog wel kan werken. (je neemt gewoon een kotszakje, kom op dat kan vast wel, loop niet te kankeren)

    Dat geldt het zelfde voor de wachtgeld-regeling voor ex - ambtenaren etc. Die is gelukkig ook aangepast opdat men passend werk moet aanvaarden en de duur maximaal 4 jaren kan zijn.

    De Amerikaanse stijl waarover Jansen zo positief is, is erop gericht dat de sterkste genen overwinnen. Ben je daar niet toe in staat, vanwege ziekte of pech, of heb je die genen niet van je voorvaderen meegekregen, ja dan mag je eigenlijk geen volgende ronde mee.

    Kerken die enkel op giften van mensen drijven, worden niet creatiever, of meer maatschappelijk betrokken, maar fundamentalistischer en de kwaliteit gaat zienderogen achteruit. (omdat er competitie ontstaat tussen geloofs -gemeenschappen, en iedere gemeenschap toch immers het enige 'echte' geloof heeft, toch Ben Kok?)

    de meeste moslims zitten tegenwoordige in een oude garage of een schoolgebouw.

    Wanneer je de gedachtegang van Jansen zou doortrekken tot het hele collectieve stelsel, dus ook het onderwijs, zou je bijvoorbeeld universiteiten niet enkel op het aantal studenten en diploma's moeten financieren, maar enkel op de eindresultaten van studenten, (hoog)leraren en het aantal succesvolle wetenschappelijke onderzoeken.

    Zo zou een hoogleraar bijvoorbeeld ook afgerekend moeten worden op zijn bijdrage aan het eindresultaat van de studenten (prestatieloon), en zijn rol die hij had in succesvolle wetenschappelijke onderzoeken, waarbij aantoonbaar wetenschappelijke, economische en maatschappelijke vooruitgang voor Nederland word bewezen. Het onderwijs krijgt namelijk ook een uitkering.

    nu zie je vaak dat men (on)gefundeerde eigen opvattingen, of vernieuwde inzichten pas na de baan op de universiteit uitten zonder daar voorafgaand een wetenschappelijk onderzoek aan te wijden. Dat doet men dan pas na de baan op de uni, natuurlijk omdat men de veiligheid van de VUT regeling of de AOW heeft.

    Is dit de wellicht onderdrukte levensvreugde, zingeving en doel van het leven waar Jansen het over heeft?

    De hele collectieve sector vanaf de zorg tot aan het onderwijs is gebaseerd op de middelmaat,en niet omdat men met belasstinggeld werkt, maar omdat men er zich niet verantwoordelijk voor voelt. dat is pas echt ziekmakend.

    BeantwoordenVerwijderen