Pas op! Ook shit hoort bij onze vrijheid

Pas op! Ook shit hoort bij onze vrijheid
(politieke denkbeelden horen niet voor de rechter)

Het is meer dan een jaar geleden dat Geert Mak onverhoeds de natie waarschuwde voor de inhoud van de treinkrant Metro. De volksschrijver sloeg alarm in het Belgische weekblad Humo. Dankzij HP/De Tijd van 16 november 2007 kon ook Nederland kennis nemen van Maks ongerustheid.

“Mak waarschuwt”, stond er boven een stukje in de rubriek De Kring. Citaat: “Het lijkt onschuldig leesvoer, maar pas op. Het gratis dagblad Metro is in werkelijkheid ‘gevaarlijk’ en ‘eng’. Het zijn harde woorden, maar ze zijn afkomstig van niet de minste: Geert Mak, die in een interview in het Belgische weekblad Humo de Nederlandse lezertjes waarschuwt. De domineeszoon betoogt dat hij terecht parallellen ziet tussen de jodenvervolging en de huidige golf aan kritiek op de islam. “De stigmatisering neemt steeds driestere vormen aan,” meent Mak. “Je moet het gratis dagblad Metro eens bekijken: week na week staat daar te lezen hoe slecht moslims zijn... Hele treincoupés zitten die shit elke dag te lezen.”

De hoofdredactie van Metro reageerde verbaasd. Kennelijk was Mak eventjes vergeten dat columnist Theo van Gogh door buitengewone omstandigheden al enige jaren niet meer in de treinkant kon publiceren. Toch heeft Mak op één punt gelijk. Er staat wel eens shit in de Metro. Een voorbeeld is de column van Hadjar Benmiloud in de Metro van dinsdag 20 januari.

“Alle Joden de ruimte in met Hamasraketten”, staat er boven een jolig stukje waarin ze een ludieke oplossing voor het Gaza-conflict bedenkt. “Stap één: de Palestijnen waren er het eerst, dus zij mogen blijven. De hekken worden weggehaald, want op een stukje land ter grootte van Texel kunnen natuurlijk geen anderhalf miljoen mensen overleven, en het zou nogal zonde zijn als ze na al die tijd alsnog uitsterven. Stap twee: meer ruimte voor de Joden. Ze worden immers al generaties lang opgejaagd, en hebben op den duur toch echt een plekje voor henzelf nodig. Dat zullen ze krijgen: we sturen alle Joden gewoon de ruimte in. Met de raketten van Hamas. Religie is in de toekomst tenslotte verboden, en hier op aarde hebben we het wel een beetje gehad met dat eeuwige kleinzerige gezeur over antisemitisme en heilige gronden. Ja, jongeren zijn de toekomst, en dat is iets om je op te verheugen. Tenzij je regenwormen oppervlakkige diertjes vindt. Of Joods bent.”

Inderdaad, ook bagger valt onder de satirische vrijheid en de vrijheid van meningsuiting, zo lang er bijvoorbeeld niet met geweld wordt gedreigd of mensen aan het gas worden gewenst. De vrijheid van meningsuiting is er niet alleen voor de eigen mening, ze is er vooral voor de mening van anderen, ook als je die mening verwerpelijk of onsmakelijk vindt. Er worden al genoeg cartoonisten, columnisten en politici achtervolgd met aanklachten en gerechtelijke onderzoeken. Als een columnist, tekenaar, cabaretier of politicus voor de rechter wordt gesleept op grond van zijn politieke opvattingen, dan is dat een slag voor onze vrijheid van meningsuiting. Geen enkele reden dus voor blijdschap.

‘Een goede zaak’ meent niettemin PvdA’er Ton Heerts. Vreemd. De ene dag verwijdert Heerts bijna eigenhandig het begrip godslastering uit het Wetboek van Strafrecht. De volgende dag staat hij applaudisserend langs de lijn als de vrijheid om kritiek te leveren op een godsdienst aan banden dreigt te worden gelegd. Mijn bloedbroeder Winnetou, het fictieve opperhoofd der Apachen, zou zeggen: “Bleekgezicht spreekt met gespleten tong.”

Carel Brendel

Carel Brendel is auteur van Het verraad van links (Uitg. Aspekt)