In de kashba van Rotterdam

In de wijk Feyenoord zie je overal gesluierde vrouwen rondlopen, ze snellen er als schichten door de straten van hun buurt. Ze vermijden elke vorm van contact, zelfs oogcontact, speciaal met mannen. Feyenoord is een stad op zichzelf, en er wonen zeventig nationaliteiten samen. Het is een terrein dat leeft van subsidies en woningwet, en hier is het wel heel duidelijk dat Holland – met al z’n regels tegen discriminatie en al z’n morele verontwaardiging – een compleet gesegregeerde samenleving is. Rotterdam is nieuw, nadat het in de tweede wereldoorlog gebombardeerd werd door de Luftwaffe. Net zo als Amsterdam ligt het beneden de zeespiegel, maar in tegenstelling tot de hoofdstad geniet het niet het imago van zorgeloze ongedwongenheid. In Rotterdam domineren de Arabische winkels met halal-voedsel het stadsgezicht, en niet de neonlampen van de prostituees. Overal zijn kashba-koffiehuizen, reisbureautjes met vluchten naar Rabat en Casablanca, posters die uitdrukking geven aan de solidariteit met Hamas of reclame maken voor goedkope lessen Nederlands.

Het is de op één na grootste stad van het land, een arme stad, maar ook de economische motor met z’n enorme haven, de belangrijkste van Europa. De meeste inwoners zijn immigranten, en de stad heeft de grootste en meest imposante moskee van Europa. Zestig procent van de vreemdelingen die aankomen in Holland, komen hier te wonen. Wat je het eerste treft als je per trein in de stad aankomt, zijn de enorme en fascinerende moskeeën, temidden van het vibrerend groene, weelderige, beboste, waterige landschap, als een vervreemdende aanwezigheid vergeleken met de rest. Ze noemen het ‘Eurabia’. De Turkse Mevlana moskee is indrukwekkend. Hij heeft de grootste minaretten van Europa, zelfs hoger dan het stadion van voetbalclub Feyenoord.

Veel van de wijken in Rotterdam zijn gegijzeld door de donkerste, meest gewelddadige vorm van islamisme. Het huis van Pim Fortuyn staat er als een parel in een zee van chador en niqab. Het staat aan Burgerplein 11, achter het station. Af en toe komt er iemand bloemen leggen voor het huis van de professor, die werd vermoord op 6 mei 2002. Iemand laat een kaartje achter: “In Holland wordt alles getolereerd, behalve de waarheid.” Een miljonair kocht het huis van Pim Fortuyn, zodat het intact zou blijven. De avond voordat hij werd vermoord was Pim nerveus, en hij zei op de televisie dat er om hem heen een klimaat van demoniseren was gecreëerd tegen hem en z’n ideeën. En z’n angst werd bewaarheid op het moment dat hij vijf keer door het hoofd werd geschoten door Volkert van der Graaf, een militante aanhanger van het linkse dierenbevrijdingsfront, broodmager, kaalgeschoren hoofd, donkere blik, gekleed als een milieupurist in een handgemaakt shirt, sandalen en geitenwollen sokken, een strenge vegetariër, “een jongen die er vurig naar verlangde de wereld te veranderen”, zoals z’n vrienden zeggen.

Nog niet zo lang geleden werden er in het centrum van Rotterdam onder een boom ‘begrafenisfoto’s’ van Geert Wilders geplaatst, met een kaars erbij, om zijn aanstaande dood te herdenken. Vandaag is Wilders de populairste politicus in de stad. Hij is de erfgenaam van Fortuyn, de homoseksuele, rooms-katholieke, ex-marxistische professor, die z’n eigen partij op poten zette om het land te redden van de islamisering. Bij z’n begrafenis was het eigenlijk alleen de afwezigheid van koningin Beatrix waardoor het afscheid van de ‘goddelijke Pim’ geen koninklijke begrafenis werd. Vóór z’n dood maakten ze een monster van hem (een Nederlandse ex-bewindsman noemde hem een ‘buitengewoon minderwaardig mens’), na z’n dood verafgoodden ze hem. De prostituees van Amsterdam legden ter ere van hem een bloemenkrans bij het monument op de Dam, het nationale gedenkteken voor de tweede wereldoorlog.

Drie maanden later, schreef ‘The Economist’, een weekblad, dat ver af staat van Wilders’ anti-islamitische ideeën, over Rotterdam als “een Eurabische nachtmerrie”. Voor de meeste Hollanders die hier wonen is het islamisme nu een grotere bedreiging dan de grote watersnood van 1953, die twee duizend dodelijke slachtoffers eiste, nog in de periode vóór de Deltawerken, die het land nu beschermen tegen overstromingen. De Nederlanders hebben de schilderachtige stad Schiedam, nu voorstad van Rotterdam, altijd als een juweel beschouwd. Maar de glans ging er af toen de kranten drie jaar geleden wisten te melden dat Schiedam nu de stad was van Farid A., de islamist die Wilders en de Somalische dissidente Ayaan Hirsi Ali met de dood bedreigde. Wilders leeft al zes jaar 24 uur per dag onder politiebewaking.

Er zijn in Rotterdam ook advocaten die de regels van het gerechtshof willen veranderen: ze willen blijven zitten op het moment dat de rechter binnenkomt. Alleen Allah erkennen ze als rechter. De advocaat Mohammed Enait weigerde onlangs op te gaan staan toen de magistraten binnenkwamen, want “de islam leert dat alle mensen gelijk zijn.” Het hof van Rotterdam heeft het recht van Enait om te blijven zitten nu erkend: “Er is geen wettelijke verplichting die van moslimadvocaten eist om op te staan voor het hof, voorzover die handeling in tegenspraak is met de voorschriften van het islamitische geloof.” Enait, hoofd van het kantoor Jairam Advocaten, heeft verklaard “dat hij alle mensen als gelijken beschouwt, en dat hij dus geen enkele vorm van eerbiediging erkent.” Alleen is dat niet van toepassing op vrouwen. Enait staat er om bekend dat hij weigert om vrouwen een hand te geven, en hij heeft herhaaldelijk gezegd dat hij graag ziet dat ze een boerka dragen. En je ziet heel wat boerka’s in de straten van Rotterdam.

Het feit dat Eurabia Rotterdam heeft bereikt werd gedemonstreerd door een episode in april in het Theater Zuidplein, één van de meest prestigieuze theaters in de stad, een modernistisch theater, dat er trots op is “de culturele diversiteit van Rotterdam te representeren.” Het bevindt zich aan de zuidkant van de stad, en het krijgt veel steun van de gemeente, die geleid wordt door Ahmed Aboutaleb, zoon van een imam. Drie weken geleden stond het Theater Zuidplein het toe dat een heel balkon werd gereserveerd voor vrouwen, in de naam van de sharia. Dit gebeurt niet in Pakistan of in Saoedi-Arabië, maar in de stad van waaruit ooit de Founding Fathers vertrokken naar de Verenigde Staten. Het was hier dat de puriteinen zich inscheepten in de Speedwell, die ze later verruilden voor de Mayflower. Hier begon het Amerikaanse avontuur. Vandaag vind je er gelegaliseerde sharia.

Voor de voorstelling van de moslim Salaheddine Benchikhi ging het Theater Zuidplein akkoord met het verzoek om de eerste vijf rijen apart te houden alleen voor vrouwen. Salaheddine, redacteur bij de website Marokko.nl, staat bekend om zijn verzet tegen de integratie van moslims. De gemeenteraad keurt dit goed: “Volgens onze westerse waarden is de vrijheid om je eigen leven te kunnen leiden krachtens de eigen overtuiging een dierbaar bezit.” Ook een woordvoerder van het theater heeft de directeur verdedigd: “Het is al moeilijk genoeg om moslims het theater binnen te krijgen, dus zijn we graag bereid om ons aan te passen.”

Iemand anders die zich maar al te graag wil aanpassen is regisseur Gerrit Timmers. Zijn woorden zijn zeer symptomatisch voor wat Wilders noemt: ‘zelf-islamisering’. Het eerste geval van zelfcensuur vond plaats in Rotterdam, in december 2000. Timmers, regisseur van theatergroep Onafhankelijk Toneel, wilde een voorstelling over het leven van Mohammeds vrouw Aisha op de planken brengen. Zodra duidelijk werd dat het stuk een doelwit zou kunnen worden voor islamisten, werd het geboycot door de moslimacteurs in het gezelschap. “We zijn enthousiast over het toneelstuk, maar zijn bang voor intimidatie”, vertelden de acteurs hem. De componist, Najib Cherradi, zei dat hij zich zou terugtrekken “met het oog op mijn dochter.” Het Handelsblad gaf het verhaal de titel ‘Teheran aan de Maas’, de naam van de vriendelijke rivier die door Rotterdam stroomt. “Ik had al drie producties over Marokkanen gedaan, daarom wilde ik moslimacteurs en moslimzangers”, zegt Timmers. “Toen vertelden ze me dat het gevaarlijk was, dat ze niet mee konden doen, omdat ze met de dood werden bedreigd. In Rabat verscheen er een artikel waarin stond dat ons hetzelfde zou overkomen als Salman Rushdie. Voor mij was het belangrijker om de dialoog met de Marokkanen te kunnen voortzetten, dan om ze te provoceren. Daarom vind ik het ook geen probleem wanneer de moslims in een theater de vrouwen van de mannen willen scheiden.”

Laten we eens kennismaken met de man die de sharia in de Nederlandse theaters heeft gebracht, Salaheddine Benchikhi. Hij is jong, modern, vol zelfvertrouwen en spreekt perfect Engels. “Ik verdedig de beslissing om de mannen van de vrouwen te scheiden, want we hebben hier vrijheid van meningsuiting en vrijheid van organisatie. Wanneer de mensen niet mogen zitten waar ze willen is dat discriminatie. Er zijn twee miljoen moslims in Holland, en ze willen dat onze traditie gemeengoed wordt, alles is aan het veranderen. Burgemeester Aboutaleb heeft me gesteund.”

Een jaar geleden was de stad in rep en roer toen de kranten een brief publiceerden van Bouchra Ismaili, een Rotterdams raadslid: “Luister goed jij vuile gek, wij blijven hier. Júllie zijn hier de allochtonen. Met Allah aan mijn zijde vrees ik niks en niemand. Een advies als ik zo vrij mag zijn bekeer je tot de islam en vind rust in je hart.” Loop maar even de straten in, en je weet meteen dat je in veel wijken niet meer in Holland bent. Het is net het Midden Oosten. In sommige scholen is er een ‘stiltekamer’ waar moslimstudenten, die er in de meerderheid zijn, vijf keer per dag kunnen bidden, met een poster van Mekka, de koran, en een rituele wassing voor het gebed. Een ander moslim raadslid, Brahim Bourzik, wil graag dat er op diverse plaatsen in de stad aanwijsborden worden geplaatst om de richting naar Mekka aan te geven.

Sylvain Ephimenco is een Frans-Nederlandse journalist die nu twaalf jaar in Rotterdam woont. Twintig jaar lang was hij in Holland de correspondent voor de ‘Libération’, en hij is trots op z’n linkse ‘geloofsbrieven’. “Zelfs al geloof ik daar zelf niet meer in,” zegt hij, terwijl hij ons welkom heet in zijn huis met uitzicht op een van de kleine Rotterdamse grachten. Niet ver hier vandaan staat de Al Nasr moskee van imam Khalil al Moumni, die, toen het homohuwelijk werd gelegaliseerd, homo’s beschreef als “zieke mensen lager dan varkens.” Aan de buitenkant kun je zien dat de moskee meer dan twintig jaar oud is en destijds gebouwd is door de eerste Marokkaanse immigranten. Moumni heeft een pamflet geschreven dat circuleert in de Nederlandse moskeeën, ‘De weg van de moslim’, waarin hij uitlegt dat de hoofden van homoseksuelen moeten worden afgesneden “en moeten worden opgehangen aan het hoogste gebouw in de stad”. Naast de Al Nasr moskee zitten we in een café waar alleen mannen mogen komen. Tegenover ons is een halal islamitisch slachthuis. Ephimenco schreef drie essays over Holland en de islam, en tegenwoordig is hij een befaamd columnist voor de progressieve christelijke krant ‘Trouw’. Hij heeft het beste perspectief om een stad te begrijpen die, misschien meer dan Amsterdam, de tragedie van Holland belichaamt.

“Het is niet waar dat de stemmen voor Wilders afkomstig zijn van de zelfkant van de samenleving, iedereen weet dat, hoewel men het niet zegt,“ zegt hij. “Vandaag stemmen de meer ontwikkelde mensen op Wilders, hoewel in het begin er meer stemmen afkomstig waren uit de lagere Nederlandse klasse, ‘the tattoo crowd’. Veel academici en mensen van links stemmen op hem. Het probleem zit hem in die islamitische hoofddoekjes. Er is een supermarkt achter mijn huis. Toen ik hier kwam zag je er geen hoofddoeken. Nu zijn het allemaal moslima’s met de chador aan de kassa. Wilders is geen Haider. Zijn standpunten zijn rechts, maar ook links, hij is een typische Nederlander. In het zwembad hier worden zelfs uren apart gereserveerd voor moslimvrouwen. Dat is een oorzaak voor de stemmen op Wilders. De islamisering, deze dwaasheid met het theater, moet worden gestopt. In Utrecht is een moskee waar ze de gemeentelijke diensten gescheiden aanbieden voor mannen en vrouwen. De Nederlanders zijn bang. Wilders is tegen de Frankenstein van het multiculturalisme. Ik, die me ooit op de linkervleugel bevond, en die nu ‘nergens’ is, ik zeg dat we de grens bereikt hebben. Ik voel dat de idealen van de Verlichting zijn verraden met deze vrijwillige apartheid, in mijn hart voel ik de dood van de idealen van de gelijkheid van mannen en vrouwen, en van de vrijheid van meningsuiting. Links is hier de conformist, en rechts heeft een beter antwoord op het idiote multiculturalisme.”

Één van de professoren aan de Erasmus Universiteit van Rotterdam is Tariq Ramadan, de bekende Zwitserse geleerde, die ook speciaal adviseur van de stad is. Een paar van Ramadans beweringen gericht tegen homoseksualiteit werden aan de kaak gesteld door het bekendste Hollandse homoblad, de ‘Gay Krant’, geleid door de spraakzame journalist Henk Krol. Op een videocassette noemt Ramadan homoseksualiteit “een teken van ziekte, een stoornis, een onevenwichtigheid.” Op de tape geeft Ramadan ook z’n commentaar op vrouwen, “zij moeten hun ogen strak gericht houden op het plaveisel wanneer ze over straat gaan.” Wilders’ partij eiste dat de gemeenteraad zou worden ontbonden en dat de islamitische geleerde zijn koffers naar Geneve moest pakken, maar in plaats daarvan werd hij voor nog eens twee jaar op z’n post benoemd. Dit gebeurde op het moment dat aan de ander kant van de oceaan de Obama-regering het verbod bekrachtigde dat Ramadan nooit het territorium van de Verenigde Staten mag binnenkomen. Op één van de videobanden die Krol in z’n bezit heeft zegt Ramadan tegen de vrouwen: “Er is een belangrijke regel voor Allah. Als je probeert aandacht te trekken door je manier van doen, of door het gebruik van parfum, door je verschijning of door je gebaren, dan bewandel je niet de goede geestelijke weg.”

“Toen Pim Fortuyn werd vermoord was dat voor iedereen een schok, want er was een man vermoord omwille van wat hij zei” vertelt Krol ons. “Dat was niet langer mijn land. Ik denk er nog steeds over om Holland te verlaten, maar waar kan ik naar toe? Hier zijn we door iedereen bekritiseerd, door de Rooms Katholieke kerk, en door Protestanten. Maar toen wíj kritiek hadden op de islam kregen wij als antwoord: “zo maken jullie nieuwe vijanden!” Volgens Ephimenco is de straat het geheim van Wilders’ succes: “In Rotterdam staan drie enorme moskeeën, waarvan één de grootste van Europa is. Er zijn steeds meer islamitische hoofddoeken, en er gaat een islamitische impuls uit van de moskeeën. Ik ken veel mensen die het centrum van de stad hebben verlaten en die verhuisd zijn naar de rijke witte buitenwijken. Mijn buurt is arm en zwart. Het is een kwestie van identiteit, op straat wordt er geen Nederlands meer gesproken, maar Arabisch of Turks.”

Laten we kennismaken met de man die Fortuyns column in het blad ‘Elsevier’ erfde. Zijn naam is Bart Jan Spruyt een forse jonge protestante intellectueel, stichter van de Edmund Burke Society, maar vooral de auteur van Wilders’ ‘Onafhankelijkheidsverklaring’, en in het begin zijn medewerker. “Een immigrant hoeft hier niet te zwoegen, te studeren of te werken, hij kan leven op kosten van de staat,” vertelt Spruyt ons. “We zijn nu zover dat we een parallelle samenleving creëren. In veel wijken zijn de moslims in de meerderheid, en ze eisen de sharia. Dit is Holland niet meer. Ons gebruik van vrijheid heeft zich tegen ons gekeerd, het is een proces van zelfislamisering.”

Spruyt was een van Fortuyns goede vrienden. “Pim zei wat de mensen al tientallen jaren wisten. Hij viel de gevestigde orde aan en de journalisten. Het was een grote opluchting voor het volk toen hij de politiek in ging, ze noemden hem de ‘witte ridder’. De laatste keer dat ik hem sprak, een week voordat hij werd vermoord, vertelde hij me dat hij een missie had. De moord was niet de actie van een eenzame gek. In februari 2001 kondigde Pim aan dat hij het eerste artikel van de Nederlandse grondwet wilde veranderen, over discriminatie, want naar zijn mening doodt het de vrijheid van meningsuiting, en hij had gelijk. De volgende dag werd er in Nederlandse kerken, die meestal leeg zijn en worden gebruikt voor openbare bijeenkomsten, voorgelezen uit het dagboek van Anne Frank, bij wijze van waarschuwing tegen Fortuyn. Pim was een echte katholiek, meer dan we denken, in zijn boeken sprak hij zich uit tegen de moderne maatschappij zonder vaders, zonder waarden, leeg, nihilistisch.”

Chris Ripke is een bekende kunstenaar in de stad. Zijn atelier staat in de buurt van een moskee in de Insulindestraat. Omdat hij zo geschokt was door de moord op regisseur Theo van Gogh in 2004 door een Nederlandse islamist, besloot Chris om een engel op de muur van zijn atelier te schilderen met het Bijbelse gebod “Gij zult niet doden”. Zijn buren in de moskee vonden de woorden aanstootgevend, en haalden de burgemeester van Rotterdam erbij, destijds de ‘liberaal’ Ivo Opstelten. De burgemeester gaf de politie het bevel het schilderij te verwijderen, omdat het ‘racistisch’ was. Wim Nottroth, een televisiejournalist, ging uit protest op die plek kamperen. De politie arresteerde hem en de film werd vernietigd. Ephimenco deed hetzelfde voor zijn eigen raam: ”Ik heb een groot wit laken opgehangen met het Bijbelse gebod. Er kwamen fotografen, en de radio. Wanneer je in dit land niet meer mag schrijven ‘gij zult niet doden’ dan kun je wel zeggen dat we met z’n allen in de gevangenis zitten. Het is net zoals met apartheid, de blanken wonen bij de blanken en de zwarten bij de zwarten. Er is een grote beklemming. Het islamisme wil de structuur van het land veranderen.” Voor Ephimenco is de ontkerstening van de maatschappij een deel van het probleem. “Toen ik hier aankwam, in de 60-er jaren, liep de religie op z’n einde, een uniek gebeuren in Europa, een collectieve ontkerstening. Toen brachten de moslims de religie terug in het centrum van het sociale leven. Geholpen door de anti-christelijke elite.”

Laten we eens een stukje gaan wandelen in de geïslamiseerde wijken. In het ‘Oude Westen’ zijn er alleen maar Arabieren, vrouwen van top tot teen bedekt, winkels met uitheemse levensmiddelen, islamitische restaurants en winkelcentra met Arabische muziek. “Tien jaar geleden zag je hier niet zoveel hoofddoeken”, zegt Ephimenco. Achter zijn huis, in een bloeiende middenstandswijk met huizen met twee verdiepingen, is ook een geïslamiseerde wijk. Overal zie je uitingen van de islam. “Kijk eens naar al die Turkse vlaggen, daar staat een belangrijke kerk, maar hij staat leeg, er gaat niemand meer naar toe.” Midden op een plein staat een moskee met Arabische lettertekens erop. “Vroeger was dat een kerk.” Niet ver hier vandaan staat het mooiste monument van Rotterdam. Het is een klein standbeeld voor Pim Fortuyn. Onder het glimmende bronzen hoofd, staat op de granieten sokkel zijn laatste uitspraak over de vrijheid van meningsuiting, er staat in Latijn: “Loquendi libertatem custodiamus”, laten wij waken over de vrijheid van het spreken. Elke dag worden hier bloemen gelegd.

(‘Nella casbah di Rotterdam’ Giulio Meotti in Il Foglio 24/05/09)

Vertaling: Henk - (Hb)