Nooit gedacht dat ik nog eens tweehonderd-en-acht (208) of 209 sonnetten (telt u ze even na?) achter elkaar zou lezen.
Het zijn geen sonnetten van 't formaat van de dichters die ik op de middelbare school stevig uit m'n hoofd moest leren, of die ik tijdens m'n HBO-opleiding mocht analyseren. Denk aan: Willem Kloos “Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten” en “Ik ween om bloemen in den knop gebroken”! of J.C. Bloem: “Het regent en het is november:”, evenmin halen ze het niveau van de sonnetten die 'k – toen het zaadje eenmaal stevig geplant was - met een zekere gretigheid vrijwillig las: Hanny Michaelis (Bekentenis: “Al te gewillig liet ik mij verleiden”), of Jean Pierre Rawie (“Wanneer ik terugblik over mijn verleden,").
Nu ik deze sonnetten voor u herlees besef ik pas wat een indrukwekkend, wat een schitterend cultuurgoed deze Nederlanders hebben voortgebracht. Wordt het nog gelezen?
Sonnetten als die van Kloos, Bloem, Michaelis en Rawie zijn de 208 sonnetten dus niet; van de genoemde dichters kun je er maar mondjesmaat aan, dan treedt reeds de verzadiging in of ga je het gedicht – door de schoonheid van je stuk geraakt – herlezen. Maar de meer dan 200 sonnetten van Theodor Holman zijn zo geschreven dat je er eigenlijk geen erg in hebt dat je zoiets 'verhevens' als gedichten aan het lezen bent. Ik weet eigenlijk niet of je het wel gedichten mag noemen. Ik moest bij het lezen meer aan een indringende, wat slordige, door woede, wanhoop en pijn gevoede telegramstijl denken.
Maar wat maakt dat uit?
Het is tóch knap. Om een jarenlange vriendschap in 208 gedichten samen te vatten, om een portret neer te zetten van Theo van Gogh die 5 jaar geleden door een moslimextremist, een jihadist, werd vermoord. Een portret. Holmans portret, maar herkenbaar voor de lezer die, zoals ik, Van Gogh niet van nabij heeft meegemaakt.
Ik zou wel willen dat Holman z'n belevenissen ook nog in 'bekentenis'proza opschrijft, misschien kan dat als de woede ooit wegzakt, wat ik me zelf weliswaar moeilijk kan voorstellen maar wat ik hoop.
Wat ik ook wel zou willen - wat wil ik toch altijd veel - is dat niet alleen een publieke figuur als Holman zo'n portret maakt, maar ook ('n) onbekende vriend(en) van Theo van Gogh. Ik begrijp echter goed dat niet iedereen de behoefte zal hebben dit 'openlijk' te doen maar liever z'n ervaringen met een dierbare vriend voor zichzelf houdt.
Ik kan iedereen maar één ding toewensen. Leer Theo van Gogh beter kennen. Hij is er niet meer maar gelukkig zijn al zijn films, televisieseries, columns, boeken, interviews er nog wel. Dat we van hem leren en niet zullen vergeten, en dit boek van Holman is daar weer een bijdrage aan.
Annelies van der Veer
Maar toch: ik zag het nieuwe Amsterdam.
Veelkleurig – dat was mooi. Maar ook 'islam'.
Gewoon een rare godsdienst volgens ons.
'En zoiets krijgt hier toch nauw'lijks respons.'
We dachten zo: die jongens willen meisjes.
En allen kijken dolgraag MTV.
Snel luisteren ze dan naar onze wijsjes;
normale jeugd in puberharmonie.
Want heb je hier een pot islam, en daar
een pot met sex, dan wil je met elkaar
toch zonder dommig schuldgevoel naar bed?
Maar religieuze kracht blijkt groot en stom.
Schijnheiligheid het nieuwe heldendom.
Correcte politiek werd zomaar wet.
Theodor Holman
Uit: Theo, Theo - Een Vriendschap in sonnetten
Pag. 157
Nijgh & Van Ditmar
Amsterdam, 2009
17 euro 50
Bestel Theo, Theo via Bol.com
Om een jarenlange vriendschap in 208 gedichten samen te vatten, om een portret neer te zetten van Theo van Gogh die 5 jaar geleden door een moslimextremist, een jihadist, werd vermoord.
BeantwoordenVerwijderenVreemd, Bouyeri, achteraf, een extremist te noemen terwijl hij daarvoor een doodgewone een moslim is geweest. Misschien dan geen doodgewone maar toch,in het huis van de vrede, een veel voorkomende.
Immers hij volgt braaf op wat in de koran staat en wat vrijwel elke moslim nastreeft of in ieder geval na moet streven ? Dit slechts enkel uit liefde voor de Profeet().
Het speciale aan Bouyeri, is dat hij "uit de kast kwam". Zeg maar een moslim zonder omgewonden doekjes en mèt goedkeuring van de molslimse gemeenschap. Of heb ik de halalse tegendemonstraties, georganiseerd vanuit de moskee en geleid door de lokale imam danwel voorganger(!), over het hoofd gezien ?
Gelukkig eindelijk iemand uit de vijfde colonne der geitenneukers die toen van zìjn hart geen moordkuil maakte en "zegt wat ik denk en doe wat ik zeg." ?
Het woord "moslimextremist" viel mij ook al meteen op. In mijn ogen is Bouyeri gewoon een activist, een moslimactivist. Een van de velen.
BeantwoordenVerwijderenMohammed Bouyeri was een moslim die radicaliseerde en vervolgens een extremist en jihadist werd.
BeantwoordenVerwijderenWat zei Ayaan Hirsi Ali hier ook alweer over? Ik kan het niet terugvinden.