Palestina een obsessie van het Radicale Westen, niet van de Arabieren

Door Brendan O'Neill, gepubliceerd in dagblad The Australian, 16 februari 2011.
Brendan O’Neill is redacteur van het Britse weblog Spiked.

"Tot de Palestijnen hun rechten terugkrijgen houden we instabiliteit in het gehele Midden-Oosten,” aldus John Pilger (1) in ABC’s Q&A (2) van maandag jongstleden. “Dat is de kern van alles.”

Een van de meest opvallende aspecten van de Egyptische opstand was echter het gebrek aan pro-Palestijnse leuzen. Zoals Egypte-specialist Amr Hamzawy zei, we zagen op het Tahrirplein geen leuzen als “Dood aan Israel, Amerika en het internationale imperialisme” of “Samen voor een vrij Palestina.” In plaats daarvan draaide het bij deze opstand om de vrijheid en de levensomstandigheden van het Egyptische volk zelf.

Maar tijdens de pro-Egypte demonstratie in Londen afgelopen zaterdag was er een zee aan Palestijnse leuzen. "Vrijheid voor Palestina”, zo luidde de leus en “Stop de Israëlische bezetting”. De sprekers hadden moeite het publiek enthousiast te krijgen omtrent de gebeurtenissen in Egypte en herhaalde keren moest men overgaan tot “Kom op Londen, jullie kunnen harder schreeuwen!” Maar iedere keer dat de naam ‘Palestina’ viel ging er een soort Pavloviaanse golf van opwinding door de menigte. Ze juichten als het P-woord werd genoemd en scandeerden “Vrijheid, vrijheid voor Palestina!”

Dit zegt iets essentieels over de Palestijnse kwestie. In de afgelopen jaren heeft het zich verplaatst van het Arabisch radicalisme – daar waar Egyptenaren en andere volkeren herhaaldelijk de vestiging van een Palestijnse staat eisten – naar het Westen, waar het bijna het exclusieve bezit is geworden van westerse middenklasse radicalen als John Pilger.

Ontdaan van haar nationalistische kracht en strijdbaarheid lijkt het Palestijnse probleem nu van weinig direct belang voor de protesterende Arabieren en is daarentegen de ultieme cause celèbre geworden van westerse vooruitstrevende actievoerders die niets liever hebben dan een tot slachtoffer verheven volk dat men onder zijn vleugels kan nemen.

De aantrekkingskracht die Palestina onder westerse radicalen heeft is ongekend. Palestina is de enige zaak waar ze opgewonden over raken. Maar er is niets progressiefs in hun pro-Palestijnse hartstocht. Het wordt niet gedreven door op de toekomst gerichte eisen voor economische ontwikkeling van een Palestijns thuisland in de Westbank of Gaza. In plaats daarvan wordt het gedreven door het idee van de Palestijnen als de ultieme slachtoffers, de ongelukkige en beklagenswaardige kinderen van de nieuwe wereldorde, die goedaardige Westerlingen nodig hebben om hen te beschermen tegen het Grote Boze Israël.

Het pro-Palestijnse radicalisme van vandaag de dag is veeleer antropologisch dan politiek. Het behandelt Palestijnen minder als mensen die bepaalde democratische rechten zouden moeten hebben en meer als een intrigerende stam die geprikkeld en in stand gehouden moet worden. Sommige westerse radicalen hebben zelfs de mode van hun favoriete stam overgenomen. Bezoek welke universiteit dan ook in het Westen, of sluit je aan bij een linkse protestmars, en je ziet bezorgd kijkende jongeren met de Palestijnse Arafat-sjaal, een politiek-correcte versie om jezelf tot een van de onderdrukten te verheffen.

Veel meer dan een politiek van solidariteit is dit een politiek van medelijden. Groepen westerse jongeren uit de middenklasse nemen Palestijnse zieligheidsvakanties in de West bank en Gaza. Aldaar aangekomen verbazen ze zich over de waardigheid van dit onderworpen volk, net zoals de echtgenotes van de oude Victoriaanse kolonisten die ontdekten dat ze nogal onder de indruk waren van de Afrikaanse stammen die ze moesten bekeren tot het Christendom. “Ik ben nog nooit zulke mensen tegengekomen als de Palestijnen. Ze zijn de sterkste mensen die ik ooit heb ontmoet,” zo dweepte de Britse vredsactiviste Kate Burton, die de voorpagina’s van de kranten haalde in 2006 nadat ze was ontvoerd door een Palestijnse splintergroepering in Gaza.

Natuurlijk, Westerlingen hebben zich vaak overgegeven aan morele avonturen in het buitenland, hetzij als missionarissen, hetzij als revolutionairen. Wat verschillend is aan dit Palestijnse zieligheidstoerisme is dat deze Westerlingen niet als oogmerk hebben de Palestijnen te bekeren tot een andere religie en evenmin willen ze de wapens met hen opnemen. Ze willen eenvoudigweg empathie tonen, terwijl ze zich wentelen in wat zij zien als de ultieme slachtofferschapservaring. Een zieligheidsreiziger schreef in de New Statesman over haar ervaring te leven in het ‘belegerde’ Bethlehem. "Ik begin te begrijpen wat het moet betekenen Palestijn te zijn,” zo zei ze.

Dat is het ultieme doel van deze empathiereizigers, om een ervaring te hebben die je direct in aanraking brengt met de politiek van slachtofferschap die deze Westerlingen zo onderschrijven. Daar waar sommige westerse jeugd die zich doodverveelt omdat hun dagelijkse leven de nodige spanning mist gaat bungyjumpen in Peru, daar gaan westerse linkse radicalen die de politieke situatie in het Westen veel te tam vinden naar Palestina om de tanks tegen te houden.

Er ligt een diepgravend narcisme ten grondslag aan de medelijden-voor-Palestina-beweging. Toen de Amerikaanse Rachel Corrie in 2003 werd gedood door een Israëlische bulldozer in Gaza was dit de aanleiding voor een toneelstuk met de titel Mijn naam is Rachel Corrie. De moord op de Britse vredesactivist Tom Hurndall in Gaza in 2004 (3) leidde tot een film met de titel De Moord op Thomas Hurndall.

Het gaat hier duidelijk allemaal om Ons – de goede en pure Westerlingen die in Palestina terecht zijn gekomen – dan over Hen, de werkelijke Palestijnen.

Er is inmiddels ook een schip met de naam MS Rachel Corrie, een van de schepen die vorig jaar werden aangevallen door het Israëlische leger toen het op weg was naar Gaza. Iedereen die ook maar iets betekent in de vooruitstrevende garde van Europa heeft er veel voor over aan te mogen monsteren op het schip. Parlementsleden, weldenkenden, Nobelprijswinnaars, romanschrijvers - zij allen hebben de MS Corrie richting Gaza gemanoeuvreerd, enorm gebrand op het promoten van hun puurder-dan-pure fatsoen om à la Kate Winslet op het dek te staan van een schip dat Tegen Israel is. Want het vandaag de dag verkondigen dat je “voor Palestina” bent is de ultieme egostrelende manier om alom te verkondigen dat je een Goede en Fatsoenlijke tegenstander bent van de moderne vorm van “Nazisme” dat in praktijk wordt gebracht door de Israëlische staat.

Voor deze historisch onbenullige actievoerders zijn de Israëli’s de nieuwe Nazi’s en is Gaza het nieuwe Ghetto van Warschau. Zoals de titel van een recente discusssieavond in Londen het treffend onder woorden bracht: “Een nieuwe Hitler voor een nieuwe generatie? De opkomst van de Israëlische terreur.”

Allen die zo veel medelijden hebben met de Palestijnen hebben geen tijd om na te denken over het ongemakkelijke feit dat Hamas een intolerante politieke beweging is die geen boodschap heeft aan de rechten van homosexuelen of gelijkheid voor vrouwen. In plaats daarvan wordt alles gereduceerd tot een sprookje à la Narnia, met gemene heksen tegenover gelukkige bosgodjes, het gaat er hier tenslotte om de leegheid die Westerlingen ervaren te vullen met wat broodnodige sturm und drang in hun leven, niet om het ontwarren van een smerige politieke realiteit.

Het is veelzeggend dat Palestina minder belangrijk is geworden voor de Arabieren terwijl het tegelijkertijd het belangrijkste symbolische strijdpunt is geworden voor westerse radicalen. Nu het Palestijnse volk wat minder de aandacht opeist kan het de perfecte politieke voedingsbodem worden voor de op slachtofferschap gerichte radicalen van het moderne Westen.

Vertaling: Kees Bakhuyzen, Hoeiboei

Spiked online

(1)Australisch journalist en politiek schrijver/commentator van radicaal linkse huize - het Australische equivalent van Noam Chomsky.
(2)Australisch discussieprogramma, waarbij het publiek vragen kan stellen aan een panel van vijf, waarbij altijd een parlementslid van de Liberals, een van de Australian Labour Party (ALP), een journalist van ‘links’ en een van ‘rechts’ en een vijfde commentator.
(3)Britse vredesactivist die in Gaza om het leven kwam door de kogel van een Israëlische sluipschutter.