De prinsesjes van Elma Drayer en het grotemensenbestaan

Wederom actueel!

Vrouw of man, een beetje lef is vereist om in de spiegel te kijken die Elma Drayer de lezer in haar onlangs verschenen boek Verwende Prinsesjes voorhoudt. Een tikkeltje lef, meer niet, daarna gaat het vanzelf en blijf je van opwinding doorlezen. Zo verging het mij althans. Ben ik zelf eigenlijk niet één van Drayers verwende prinsesjes? - vroeg ik me tijdens het lezen af, en zo ja, is dat erg?

Geen zorgen. Het boek, dat de ondertitel Portret van de Nederlandse vrouw draagt, is verre van
moralistisch. Wel ontrafelt Elma Drayer 't ene na het andere sprookje waarin de Nederlandse vrouw lijkt te geloven: de sprookjes van de perfecte moeder, van de keuzevrijheid, van het diversiteitsbeleid, van de religieuze hoogachting, van Moeder Natuur en het sprookje van de seksualisering.

Over deze onderwerpen is al zo veel en tot vervelens toe geschreven dat je er murw van zou worden. Het leuke en verrassende aan dit boek is dat Drayer met een zienswijze komt die je dus zelden leest maar die eigenlijk zo voor de hand liggend is en ook nog eens redelijk goed beargumenteerd, dat je al snel van haar gelijk overtuigd raakt. Mits je niet vastzit aan je geloof dat vrouwen van nature zo anders in elkaar steken dan mannen en daarom voornamelijk geschikt zijn om thuis te blijven en voor de kinderen te zorgen en meer van die achterhaalde onzin, is Verwende Prinsesjes een spannende leeservaring. Het kan een beetje pijn doen hier en daar, want ja, misschien moet je bekennen dat je zelf ook een verwend prinsesje bent, of op z'n minst af en toe, maar is dat erg? Om dat te bekennen?

Het is bijvoorbeeld een verademing te lezen hoe Drayer afrekent met de mythe van 'keuzevrijheid', “het heiligste begrip uit het Nederlandse vrouwenwoordenboek”, met het tragische misverstand dat werk 'leuk' moet zijn. Drayer laat de 'respect voor de vrijekeuze-mantra' van publicisten als Marike Stellinga (De mythe van het glazen plafond) en Anna Visser (Joop.nl) de revue passeren en komt met een nuchter tegengeluid.

“Het wordt hoog tijd dat we ook de minder sympathieke keerzijde van de emancipatiegedachte onder ogen zien: een algemene arbeidsplicht. En nee, dat betekent niet dat iedereen (m/v) fulltime buitenshuis moet werken. Het betekent dat iedere volwassene (m/v) genoeg verdient om zichzelf in leven te houden. Simpelweg, omdat zoiets hoort bij het grotemensenbestaan.”

Drayer noemt zichzelf in de Inleiding een feministe. “En nog van klassieke snit ook.” Wat dat inhoudt, raad ik de lezer aan zelf in het spannende Verwende Prinsjesjes te lezen. En als iets spannend is, is het dus niet saai, zes 'sprookjes' lang niet. Temeer daar Drayer over een scherpe, geestige pen beschikt, en geef toe, die combinatie komt niet al te vaak voor (m/v).
Nu ik het boek gelezen heb, denk ik aan al die zussen, schoonzussen, vriendinnen, (schoon)moeders, wie kent ze niet? Maar ook aan broers, zwagers, vrienden... Ik kan niet wachten tot ze jarig zijn.

Annelies van der Veer
15.3.2011

Bestellen?