Anti-semitisme

 
De omvang van het antisemitisme is niet zoo groot als men wel na vijf jaren van onafgebroken fascistische propaganda mocht vreezen. Dat het echter sterker verbreid is dan voor den oorlog valt niet te ontkennen. Het antisemitisme is haat van alles wat van Joodsch ras is. Het is niet de bedoeling er in de eerste plaats op te wijzen, dat een dergelijke gezindheid volkomen onredelijk en absurd is. Men dient zich niet zoo zeer over het verschijnen van antisemitisme zorgen te maken, als wel over de wijze waarop schrijvers het gedurende afgeloopen drie maanden meenden te moeten bestrijden. Ieder die de perspublicaties volgt, ziet hoe men overal de argumenten van het antisemitisme met veel geduld en eindeloos verlies aan tijd en woorden op systematische, academische wijze gaat weerleggen. Ieder kent ze, die vermoeiende uiteenzettingen, die uitvoerig de domheid willen

overtuigen. De betrokken schrijvers gaan hierbij te werk, als hadden zij te doen met een min of meer wetenschappelijk gefundeerd systeem, met een in zekere mate op redelijke gronden berustende politieke overtuiging. In menig tijdschrift is een gehele pagina aan het onderwerp gewijd. De radiospreker pater Henri de Greeve wijdde er een inhoud van een zijner 'Lichtbakens' aan, een toespraak die uiteindelijk, ondanks sprekers streven naar objectiviteit en verdedigen van de redelijkheid, door het ingaan op de argumenten van zijn tegenstanders, o.i. daardoor geen voldoende bestrijding van het kwaad inhield. Men schreef tegen het fascisme slechts diepzinnige ontledende artikelen, zoolang het werkelijke aangezicht van deze barbaarschen gezagsvorm voor velen verborgen was. Zoodra de nazi's hun geheele misdadigheid voor ieder zichtbaar ten toon spreidden, behoefde men het systeem niet langer het onderwerp van een polemiek te maken. Ieder mocht geacht worden gekozen te hebben en wie niet tegen was, moest wel voor zijn. Uiteindelijk kwam het er niet op aan fascisten te overtuigen, maar hen te vernietigen.

Ieder die nog niet wist wat antisemitisme was, die nog niet kon vermoeden, dat het op den bodem ligt van al wat dom, barbaarsch en misdadig is, heeft het nu ruimschots kunnen ervaren. Wij weten wel, dat het een hard gelag is, wanneer blijkt dat de Joodsche buurman tegen alle wetten der redelijke verwachting in, aan den oven van Auschwitz is ontsnapt en men de kopjes terug moet geven, terwijl ook de kans op het slaapkamerameublement verkeken is. Is het op deze gronden echter juist een vrijbrief te verleenen om antisemitische uitlatingen te lanceren en deze met alle faciliteiten in de pers ter weerlegging te ontvangen? Wat is men doende? Men erkent het gestelde probleem, men aanvaardt deze lieden die zich als erfgenamen van de nazi's laten kennen, als fatsoenlijke verdedigers van een opvatting welker juistheid als een punt van discussie wordt aanvaard. Onzes inziens dient men hen, die deze fascistischen waanzin in het openbaar durven verdedigen, in den kraag te grijpen. Wanneer uitlatingen van antisemitishe aard in de winkelrij geuit worden, pleegt van twee onzer vrienden de een den betrokken persoon tegen de schenen te trappen, terwijl de ander gewoonlijk kwistig oorvijgen toevoegt. Een dergelijk optreden dient niet op groote schaal gepropageerd, maar het is een goede illustratie van de gezindheid die wij hier aan den dag moeten leggen. Men discussieert niet met fascisten, maar maakt ze onschadelijk. Waar het optreedt dient men het als zoodanig te brandmerken. Wanneer het Limburg's Dagblad een artikel van voorzichtig antisemitische strekking publiceert, dan hoort de schrijver o.i. achter de tralies gezet en niet in een dagbladrepliek vereeuwigd te worden. Verdraagzaamheid is een heerlijk ding, dat het leven veraangenaamt. Wij willen hier echter een zinsnede aanhalen uit een van de laatste openbare lezingen in den bezettingstijd van professor Jan Romein over 'Oorsprong, Voortgang en Toekomst van den Nederlandschen Geest', in welke moedige rede de spreker zegt: 'Er zijn dingen die de Nederlander niet verdraagt... uit verdraagzaamheid.'

Gerard Reve

Het Parool, 4 augustus 1945

Uit: Schoon Schip - Gerard Reve 
Pag. 21/22

Manteau Amsterdam