Een deurwaarder uit 628

Het Topkapi Paleis in Istanbul herbergt vele schatten van de islam. Behalve dat het een van de oudste exemplaren bezit van de Koran, een collectie opmerkelijke relikwieën van de mens Mohammed, herbergt het ook aantal brieven van hem.

Bij het grote publiek zijn de brieven van Mohammed nagenoeg onbekend. Er is wel geopperd dat ze niet authentiek zijn, maar de archivaris van het Topkapi dacht daar waarschijnlijk anders over. In een klein, met heiligheid omgeven zaaltje, waar een soort van imam bij voortduring de koran reciteert, ligt een brief van Mohammed met daar naast de Engelse vertaling.

Rond het jaar 628, een kleine 5 jaar voor zijn dood, schrijft Mohammed de bewuste brief naar de gouverneur van Egypte: “From Muhammad, the servantand Prophet of Allah, to al-Muqawqis, the leader of the Coptic tribe.” Het gaat hier om de Koptische gemeenschap in Egypte die aan westelijke zijde de uiterste grens vormde van het Arabisch schiereiland. Mohammed komt direct tot zaken en zet onverbloemd wereldlijk voordeel tegenover maatschappelijke ondergang: “There is safety and security for those believers who follow the correct path. Therefore, I invite you to accept Islam. If you accept it, you shall find security, save your throne, gain twice as much reward for having introduced Islam to your followers.” Vervolgd zijn brief door onmiddellijk de consequenties te benoemen bij een ‘verkeerde’ keuze: “If you refuse this invitation, let the sin of the calamity which awaits your followers be upon you.” Dan laat Mohammed de touwen iets vieren en zoekt de rechtvaardiging van zijn verzoek in een verondersteld gemeenschappelijk uitgangspunt: “You too are People of the Book; therefore, let us come to a word common between us and you, that we worship none but Allah and shall not associate anyone with Him. Let us not abandon Allah and take others for Lord other than Him.” Kort en zakelijk sluit hij af met: “If you do not consent to this invitation, bear witness that we are Muslims.”

Iedereen krijgt in zijn leven wel eens te maken met een deurwaarder. Terecht of onterecht, men schrikt er niettemin altijd van. Maar belangrijker is hier de vraag waar de ‘vrede’ van de islam is vertegenwoordigd in deze brief. Nu is het nog wel voor te stellen dat zeden en gewoonten aan vorm veranderen op de golven van de tijd, maar hier sprak een politicus en geen Profeet. Het verschil daartussen mag wellicht flinter dun zijn, de tijd wordt door die combinatie niet ingehaald.

Het is wel duidelijk dat de islam met deze brief geen religie vertegenwoordigt maar een politieke overtuiging onder de vlag daarvan. Zij geeft ook direct het antwoord op de vraag of de islam vrede is. Zij kan dat niet zijn eer alle debiteuren hebben betaald en voor het aardse gericht uitspraak is gedaan waarbij het goed is te bedenken dat genade niet voor recht heeft te gelden.

Rens Herman Wiegeraad