De mogelijke komst van de aspirant-omroepen
Powned en Wakker Nederland zorgt voor onrust in medialand. De gevestigde orde in Hilversum voelt zich ongemakkelijk. Het liefst zou ze de ongewenste indringers weren met het argument, dat de publieke omroep helemaal niet ‘te links’ is en dat er zelfs een overvloed is aan rechtse media.
Een typische representant van deze denkwijze is Edwin van Huis, voormalig algemeen directeur van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Hij vindt dat minister Ronald Plasterk moed moet tonen en Wakker Nederland en Powned de toegang tot de publieke omroep moet weigeren. “Hun toelating zou leiden tot een ongezonde verdere dominantie van rechtse berichtgeving in Nederland”, schrijft hij in een opiniestuk in De Volkskrant van 4 april 2009.
Het is interessant om de redeneringen van Van Huis te volgen. Hij hanteert een traditioneel socialistisch-liberaal links-rechts-schema. Volgens dit schema is de publieke omroep ‘behoorlijk neutraal’, RTL ‘centrum-rechts’ en SBS ‘duidelijk rechts’. Ook de kranten neigen volgens Van Huis naar de rechter kant. “Behalve De Volkskrant zijn alle landelijke dagbladen neutraal, een beetje rechts of heel erg rechts.” Negentig procent van alle krantenlezers krijgt elke dag weer rechtse verhalen te lezen, meent Van Huis.
Zo geredeneerd zijn Powned en Wakker Nederland totaal overbodig. De vraag is alleen of het links-rechts-schema opgaat voor het grote thema dat nu al een jaar of tien de Nederlandse politiek op zijn kop zet; dat de oorzaak is van reële en virtuele electorale aardverschuivingen, waardoor LPF, Rita Verdonk en Geert Wilders plotseling boven de 25 zetels uitschieten.
Die altijd maar weer oplaaiende veenbrand vindt zijn oorzaak in de meningsverschillen over de multiculturele samenleving, de integratie, de islam, de vrijheid van meningsuiting, de gelijkheid van man en vrouw en aanverwante onderwerpen. In dit debat valt de traditionele links-rechts-tegenstelling volgens mij niet te hanteren.
Natuurlijk, er zijn mensen die juist hier nog steeds denken in links en rechts. De Anne Frankstichting en onderzoeker Jaap van Donselaar bijvoorbeeld. Of PvdA-politicus Jacques Wallage. In hun ogen is alles wat kritiek levert op de islam rechts of zelfs extreem-rechts. Dat betekent dat het dus zeer links is om op te komen voor ultra-orthodoxe moslims, om de boerka te verdedigen, aparte loketten voor mannen en vrouwen te openen, en de ogen te sluiten voor de onderdrukking van de vrouw in islamitische kringen.
Met veel meer recht zou je de onvoorwaardelijke verdedigers van religieuze intolerantie rechts kunnen noemen. Immers, het was altijd links en progressief om tegen conservatieve christenen te ageren. Dan is het helemaal links en progressief om te strijden tegen orthodoxe moslims, die nog veel conservatiever zijn dan orthodoxe christenen. Volgens dit denkschema neigen Alexander Pechtold en Jacques Wallage naar extreem-rechts, en staan Geert Wilders, Ayaan Hirsi Ali en Eddy Terstall juist aan de linker kant van het politieke speelveld.
Een extra complicatie is dat de politieke tegenstellingen over dit onderwerp dwars door bijna alle partijen lopen. De PvdA telt vrijheidslievende ‘liefdevolle’ leden en in multicultidenken vastgeroeste Vogelaristen. De SP heeft Tariq Ramadan-groupie Anja Meulenbelt en Ramadan-bestrijdster Sadet Karabalut in haar gelederen. Bij D66 heb je het dwaallicht Pechtold en de seculiere en vrijzinnige lijn van Lousewies van der Laan. De VVD is in drie stukken gebroken als gevolg van alle conflicten over dit thema. Nog steeds bestaan er interne spanningen; zien mensen als Hans Dijkstal niets in de pleidooien voor het vrije woord van partijleider Marc Rutte.
Daarom: weg met die nutteloze links-rechts tegenstelling! Het grote schisma loopt namelijk langs heel andere lijnen. Tussen politiek correct en niet politiek correct. Tussen de vertolkers van de gangbare gevestigde opinies enerzijds en de dwarsliggers en criticasters anderzijds. Tussen volgzaam en lastig. Tussen het politiek-journalistieke complex en de outsiders.
Langs deze meetlat wordt het beeld opeens totaal anders. De publieke omroep is namelijk niet links of rechts, maar zeer conformistisch. Om dat vast te stellen hoef je niet te turven hoe vaak Rita Verdonk of Wouter Bos aan het woord komen. Interessanter is hoe de verschillende politici tegemoet worden getreden, hoe diverse kwesties worden belicht, hoe bepaalde stellingen als vaststaand worden geponeerd in interviews, praatprogramma’s en nieuwsberichten.
Een aardig voorbeeld van dit algemene conformisme signaleerde Peter Middendorp onlangs in zijn column in De Pers. Het ging over Wilders’ wegloopactie tijdens het recente Kamerdebat over het crisispakket van het kabinet, en de mechanismen waardoor deze actie door vrijwel alle media werd veroordeeld. Middendorp: “Als de macht in moeilijkheden dreigt te komen zetten zij (de Haagse journalisten, CB) alle middelen in om die te hulp te schieten, ook verdachtmakingen en leugens. Zij doen dit zo fanatiek dat het lijkt alsof zijzelf in moeilijkheden zijn. En vermoedelijk is dat ook wel zo.”
Gaan we verder met de door Van Huis voor negentig procent als rechts bestempelde kranten. Zijn ze ook rechts als het gaat om de drie i-onderwerpen, islam, immigratie en integratie, die de achilleshiel vormen van de gevestigde politiek? De regionale dagbladen, ook die van het Telegraaf-concern, vallen vooral op door politiek conformisme. NRC Handelsblad, door Van Huis vermoedelijk bij neutraal of bij rechts ingedeeld, is uitgegroeid tot de spreekbuis van een postmoderne elite, die geen kwaad woord over de multiculturele samenleving wil horen. Zelfs De Telegraaf was onder invloed van politiek redacteur en ex-adjunct Kees Lunshof in politiek correct vaarwater beland. Onder de nieuwe leidsman Sjuul Paradijs lijkt de krant nu weer de oude oppositionele koers op te zoeken. De Volkskrant is volgens Van Huis het enige linkse dagblad van Nederland, maar als het om het multicultidebat gaat is de krant veel minder tot conformisme geneigd dan NRC Handelsblad.
Max Pam signaleerde in zijn Parool-column (25 augustus 2007) een rolverwisseling tussen de twee ‘kwaliteitskranten’: “Wie op dit ogenblik het politieke landschap beziet, zal constateren dat de landelijke kwaliteitskranten, NRC/Handelsblad en De Volkskrant, van plaats aan het verwisselen zijn. Was NRC/Handelsblad zo’n twintig jaar geleden een liberale krant met hardliners als Rudy Kousbroek, Karel van het Reve en Hugo Brandt Corstius, tegenwoordig is NRC/Handelsblad meer een PvdA-blad met veel ietsisten uit de zachte sector en met een filosofiemedewerker die denkt dat je alleen van Bach kunt genieten als je in God gelooft. De Volkskrant daarentegen drijft steeds verder af van zijn oorspronkelijke linksigheid en transformeert langzaam tot een liberale krant met tamelijke harde standpunten in het islamdebat.”
Kortom: conformistisch of niet conformistisch, dat is de kwestie. De vraag is niet of de twee nieuwe aspirant-omroepen Powned en Wakker Nederland rechts zijn, maar of ze in staat zullen zijn een tegendraads geluid te laten horen in het hol van de politiek correcte leeuw.
Carel Brendel
Carel Brendel is auteur van Het verraad van links (Uitg. Aspekt)
Goed stuk en helemaal mee eens.
BeantwoordenVerwijderenWat betreft de Volkskrant ben ik wat kritischer.
Er zijn wat mij betreft twee schrijfsters die een a-typisch geluid voor deze krant laten horen. Nausica Marbe en Amanda Kluveld.
Daarnaast zijn de moderators de laatste tijd dusdanig aan het ingrijpen op het forum waardoor het mij niet duidelijk is waar zij naartoe willen.
Dat links-rechts-schema is inderdaad achterhaald. Net zoals de belachelijke stelling uit een of ander onderzoekje waarbij er een schijntegenstelling over dit onderwerp zou zijn op basis van opleiding. De lager opgeleiden zouden de multicul minder onderschrijven en de hoger opgeleiden zouden kosmopolitischer zijn. Een slecht en selectief onderzoek. Dat zogenaamde kosmopolitisme van de hoger opgeleide multicullers is heel erg provinciaals en naïef, ja enigszins
BeantwoordenVerwijderenwereldvreemd en als je er allemaal niets mee te maken hebt in de praktijk dan hoef je ook nooit met de kritische werkelijkheid te worden geconfronteerd. Lager opgeleiden en al die andere hoger opgeleiden die wel kritisch zijn, zijn gewoon realistischer. Er is meer sprake van een kloof tussen mensen met een realistische kijk en slechts een theoretische kijk.
en met een filosofiemedewerker die denkt dat je alleen van Bach kunt genieten als je in God gelooft.
BeantwoordenVerwijderenWaar staat dat ? Ik ben vanzelfsprekend van mening dat wanneer je in G_D gelooft je eerder meer dan minder geniet.
de hoger opgeleiden zouden kosmopolitischer zijn
Klopt. Gelukkig voor ons soort mensen willen maar weinigen weten wat ze missen. Kaaskoppen zijn dat voor - ik gok maar wat - Ramsey Nasr. En gelijk heeft-ie Ramsey Nasr.
ON TOPIC
Ramsey Nasr - aka De Dichter des Vaderlands - is allesbehalve een Conformist. Hij is op zijn 31ste nog vertederend lief. Hij en Justus van Oel samen over Theo (esdb) van Gogh. Allemaal roddel. Hoe Theo wordt weggeschamperd door Ramsey verdient grote verspreiding. Toch ?
Ik ben wat huiverig om het denken in termen van links en rechts op dit moment los te laten. Mensen die zonder nadere bepaling wat zij er op het moment van schrijven mee bedoelen lees ik niet, om dezelfde reden, namelijk dat hierover geen eenduidigheid bestaat en de schrijver vermoedelijk maar wat aan het hitsen is. Het is net als met wetenschap die naar een puntenwolk kijkt en deze met allerhande willekeurige factoren volledig in kaart kan brengen. De ene keer links-rechts, de andere keer conformistisch-nonconformistisch, de derde keer fundamentalistisch-nonFundamentalistisch. Of de Astronoom die de ochtendster de ene keer in het steelpannetje ziet en de andere keer in de grote beer. Punt is, dat er ALTIJD meningsverschillen zullen bestaan die zijn terug te voeren op interpretatieverschillen van de feiten, ofwel gezichtspunten/invalshoeken. Wij mogen, dat is onze vrijheid, de vrijheid die wij verdedigen, altijd onze eigen dimensies kiezen en hanteren om andere dimensies naar de schroothoop te helpen, als daarmee de wereldbeschouwing en de mensvisie van de ander gewist en gedist kan worden. Zoals de persoonlijke opvatting van een elitaire machthebber als Van Huis, die blijkbaar graag zolang het kan zijn ongeïnformeerd gevolg opvoedt tot het heil.
BeantwoordenVerwijderenZoveel woorden voor zoiets onbenulligs.
BeantwoordenVerwijderenCarel duikt in de Links-Rechts controverse,maar repareert niets, doet geen voorstel waar iedereen zich in kan vinden, geen democratisch antwoord op Hilversum.
Klagen, slechts, "Wij zijn goed en hullie slecht" en "kijk eens hoe die (linkse) media aan propaganda doen. Want dat is het wat de conclusie ongeveer zou moeten inhouden.
Als je nu eens streeft, Carel, naar een systeem wat iedereen verplicht stelt een deel van zijn belastinggeld ( net zoals de wegenbelasting) te storten op een rekening van één van de erkende omroepen, zul je eens zien hoe betrokken mensen zijn en hoe goed de omroepen hun werk zullen gaan doen. Immers wie betaalt, bepaalt.
Wat betreft de kranten moet de subsidies of verkapte vormen daarvan gelijk afgeschaft worden.
Een bedrijf dat zijn producten niet aan de straatstenen kwijt kan, heeft geen toekomst. Immers wie betaalt, bepaalt
Probleem opgelost.
Dus niet meer zeuren over slechte mensen en corrupte journalisten.
Die zijn van alle tijden.
Als je vegetarier bent, koop dan geen vlees.
Over vijftig jaar duikt de kleinzoon van Carel op de controverse Hoog-Laag.
Brendel wil dus het onderscheid tussen rechts en links vervangen door dat tussen politiek correct en politiek incorrect. Termen die hij associeert met een bepaalde aanpak van 'de achilleshiel van de gevestigde politiek': islam, integratie en immigratie.
BeantwoordenVerwijderenMet andere woorden: voortaan worden politici niet langer beoordeeld aan de hand van hun opvattingen over bijzaken als de rol van de staat in de economie, de houdbaarheid van sociale voorzieningen of nut en noodzaak van internationale interventies, maar uitsluitend op hun ferme dan wel lakse houding vis-a-vis die alomvattende "drie I's".
Dat belooft nog eens een vooruitgang van het nationale debat!
Vraag me wel af hoeveel bijval dan wel electorale winst lekker tegendraadse mavericks als Brendel en Wilders kunnen hebben voordat de term 'politiek incorrect' uit de mond van een tv-anchor van Wakker Nederland een beetje potsierlijk gaat klinken.
Zoals dat nu trouwens eigenlijk al een beetje het geval is met het non-conformisme van elkaar naschreeuwende toetsenbordstormers op websites als deze.
Basb, wat is er mis met deze indeling? Is het niet correcter voor een rechter, journalist of wetenschapper, zijn politieke correctheid in te ruilen voor waarheidsvinding en -volging, daarbij vanuit zijn machtspositie het woord 'correctheid' niet langer als vergaarbakterm misbruikend ter misleiding van de goedgelovige goegemeente?
BeantwoordenVerwijderen