Turkije’s duistere intenties

Het meest genegeerde verhaal van deze maand is zonder twijfel de aankondiging door de Franse Minister van Buitenlandse Zaken Bernard Kouchner, dat hij de toetreding van Turkije als volwaardig lid van de Europese Unie niet langer steunt.

Zijn redenering was eenvoudig en begrijpelijk, en heeft vergaande gevolgen voor de Barack Obama “zoete broodjes bakken” diplomatieke school.

Op een NAVO top in Straatsburg in de eerste week van april, leek het een formaliteit dat de alliantie Anders Fogh Rasmussen, de voormalige minister-President van Denemarken, zou kiezen als haar nieuwe Secretaris-Generaal. Maar zeer plotseling dreigde de Turkse delegatie de benoeming tegen te houden met zijn recht op veto. De motieven voor Turkije’s tegenstand waren zeer veelzeggend.

Het belangrijkste was dat ze hadden te maken met de publikatie van enkele cartoons in een Deense krant in 2005, met de Profeet Mohammed als onderwerp. Ondanks een georganiseerde campagne vol geweld en een boycot tegen zijn land, en ondanks een verzoek van een delegatie van ambassadeurs uit zogenaamde ‘Islamitische’ staten, bleef Rasmussen consistent volharden dat de Deense wet het hem niet toestond in te grijpen in de Deense media.

Jaren later bracht ressentiment betreffende deze positie Turkije – dat volgens haar eigen grondwet geen ‘Islamitisch’ land is – ertoe de gelegenheid van een NAVO bijeenkomst aan te grijpen om nogmaals te proberen zich te mengen in de binnenlandse aangelegenheden van een lidstaat.

Het is ook belangrijk goed te kijken naar de tweede reden voor Turkije’s bezwaar: een televisiezender op Deens grondgebied zendt Koerdische programma’s uit – in het Koerdisch – voor Koerden in Turkije en elders. De regering in Ankara, die duidelijk gelooft dat alle Europese regeringen even onbelemmerd kunnen opereren als zijzelf, eist bruusk dat Denemarken doet wat Turkije ook zou doen, namelijk de zender uit de lucht halen.

Als het station symphatiseert met terrorisme – zoals Ankara beweert - dan zijn er procedures die gevolgd moeten worden. Maar opnieuw maken de Turken duidelijk dat ze weinig besef hebben betreffende het concept van een open samenleving met openbare wetgeving. De Turkse autoriteiten proberen zich een machtiging aan te meten die simpelweg eist dat anderen doen wat zij zeggen.

De gevolgen van het hierboven vermelde zijn - zoals Kouchner stelde in een interview – zeer ernstig. “Ik ben nogal geschrokken door de druk die op ons werd uitgeoefend,” zo zei hij.

“De ontwikkeling van Turkije in een, laten we zeggen, meer religieuze richting en naar een minder krachtig secularisme vind ik verontrustend.”

Dat is een zeer milde manier om het te verwoorden. Het is niet simpelweg een kwestie van een Turkse politieke partij die Turkije’s eigen historische secularisme ondermijnt. Het is een kwestie van Turkije dat probeert haar eigen Islamistische en chauvinistische agenda aan een andere Europese lidstaat op te dringen, en daarmee inderdaad aan de NATO als geheel.

De wijze waarop Turkije zich gedraagt voordat het is toegelaten tot de EU, laat ons allen weinig te raden omtrent haar gedrag als het een vetorecht zou hebben in deze lichamen.

Ter illustratie is het interessant om het herenigde federale Duitsland als voorbeeld aan te halen, zonder meer de sterkste economische macht in de EU, die zichzelf nauwgezet aanpaste aan haar buren, de slogan aannam ‘Geen Duits Europa maar een Europees Duitsland’ - en zelfs zover ging de Deutsche Mark op te geven voor de Euro.

In geval van Turkije lijkt sprake van het tegenovergestelde. Haar troepen bezetten al een derde van het gebied van een van de EU lidstaten (Cyprus) en nu misbruikt het haar NATO lidmaatschap om te proberen de baas te spelen over een van de kleinere staten waarmee het wordt geacht een defensieve eenheid te vormen.

Voor de goede orde; men blijft dubbelzinnig rond de ekenning van het bestaan van een ander niet-Turks volk – de Koerden - binnen haar grenzen.

President Obama’s milde overredingskracht was zichtbaar op de NAVO top, waar hij uiteindelijk de Turken zover wist te krijgen dat ze hun veto betreffende de benoeming van Rasmussen achterhielden. Er circuleren verschillende berichten betreffende de prijs die voor deze deal betaald is, maar een aantal vette baantjes blijkt nu te zijn toegewezen aan Turkse genomineerden.

Veel belangrijker echter is dat de Franse Minister van Buitenlandse Zaken op zijn voormalige standpunt is teruggekomen en nu heeft gezegd: “Het is niet aan de Amerikanen om te bepalen wie tot Europa zal behoren en wie niet. We zijn baas over ons eigen gebeid.”

Je kun het als volgt zien: Obama’s ‘stille diplomatie’ heeft de Turken tijdelijk tevreden gesteld terwijl het de Fransen misschien permanent heeft vervreemd, en het heeft het eerder meer dan minder waarschijnlijk gemaakt dat het Amerikaanse doel van Turks EU lidmaatschap nu nooit bereikt zal worden. En dit is de regering die er zoveel belang aan hechtte ons krediet aan de andere zijde van de oceaan te hernieuwen.

Dit kan duidelijk niet gebeuren door altijd vriendelijk te blijven.

Betreffende de toetreding van Turkije hinkte ik op twee benen. De Turken toelaten kon leiden tot de modernisering van het land, terwijl uitsluiting ressentiment en onstabiliteit kon vergroten en zelfs kon leiden tot een hernieuwing van een pseudo-Ataturk militaire regering. Aan de andere kant, toetreding zou de grenzen van Europa verplaatsen tot aan Irak en Iran en de licht ontvlambare Kaukasus, dus in plaats van een ‘brug’ te zijn tussen Oost en West (om een diepgeworteld cliché te gebruiken), zou Turkije een tunnel worden.

De crisis in Straatsburg verduidelijkt het geheel en we zouden blij moeten zijn dat we zo tijdig zijn gewaarschuwd. Turkije wil alle privileges van NATO en EU lidmaatschap, maar het wenst ook de bezetting van Cyprus voort te zetten, de Koerden hun rechten te ontkennen en te liegen over de Armeense volkerenmoord.

Daarbij komt dat het nu wenst op te treden als gevolmachtigde voor Islamisering en het durft de tijd van een defensieve alliantie te verdoen met pogingen de media van een andere lidstaat te censureren.

Kuchner had gelijk zich uit te spreken op de wijze waarop hij dit deed, en de Turkse autoriteiten zijn nu in staat het mislukken van hun toetredingsschema niet te wijten aan sluimerende intriges van hun vijanden, maar aan het verlate ontwaken van hun voormalige vrienden.

Christopher Hitchens

Christopher Hitchens is columnist voor Vanity Fair.

Bron: The Australian, 23 april 2009.

Vertaling: Kees Bakhuyzen, Hoeiboei