De kritiek, die door links op het christendom werd uitgeoefend, wordt nauwelijks tegenover de islam geuit. Een bijdrage niet alleen over de toestand van religiekritiek.
Links stond vroeger vooraan in de strijd tegen de religie. Het heeft het moderne atheïsme uitgevonden en zette zich ook politiek nadrukkelijk voor de afschaffing van de religie in. Karl Marx schreef in het begin van zijn beroemde boek Zur Kritik der Hegelschen Rechtsphilosophie: ”De kritiek op de religie is de voorwaarde voor alle kritiek.” Marx bepaalt God in aansluiting op Feuerbach als een product van de mens, nauwkeuriger gezegd: een product van de projectie van menselijke vaardigheden en wensen. De religie is voor hem ideologie, verkeerd bewustzijn. Zij leidt als ”opium van het volk” de mensen af van hun eigenlijke problemen. Met haar hulp wordt het volk door de heersende klasse onderdrukt. Een doel van het communisme is daarom de afschaffing van de religie.
De linksen na Marx volgden dit radicale atheïstische en antireligieuze standpunt. De orthodoxe Marxisten probeerden in de door hen opgerichte communistische dictaturen de religie langdurig uit te roeien. De neo-Marxisten van de 68er beweging bestreden het christendom en de katholieke kerk door de seksuele revolutie op gang te brengen en zich uit te spreken voor het recht op abortus en tegen het godsdienstonderwijs. De mens zou zich in een emancipatieproces van alles wat hem belemmert, dus ook van religieuze barrières, moeten bevrijden. De 68er beweging was een antiautoritaire beweging. Zij wees iedere autoriteit – familiair, opvoedkundig, staatkundig, intellectueel of religieus – van de hand.
Terugkeer van het religieuze
Ik kan me nog herinneren, dat nog in de jaren-80, in mijn studietijd, de leden van de Katholieke Studentenvereniging door links gerichte studenten helemaal niet serieus werden genomen en vaak vanwege hun geloof werden uitgelachen. À propos: studenten uit de islamitische cultuurkring die ik destijds heb leren kennen, waren zonder uitzondering links. Het waren Marxisten, communisten en socialisten, die volledig areligieus waren. Ze kwamen vooral uit Turkije, Iran en Palestina.
Alles veranderde met de ineenstorting van het communisme en met de in de jaren-90 beginnende zogenaamde ”terugkeer van het religieuze”, vooral het sterker worden van de islam. De linksen veranderden hun houding tegenover religieuze mensen. Ze tonen niet alleen begrip voor gelovigen, maar solidariseren zich met hen. Het gaat echter niet om de christenen, maar om de moslims.
De linksen tonen begrip voor de islam, dus voor een religie, die wezenlijk meer dan het (huidige) christendom in tegenspraak is met hun wereld- en levensbeschouwingen. Het gaat hierbij niet zozeer om het monotheïstisch wereldbeeld, dat beide religies gemeenschappelijk hebben, maar veelmeer om de bereidheid kritische vragen te stellen over religieuze overtuigingen, maar ook om de relatie tot de seksualiteit en tot de pluraliteit van de levensgemeenschappen.
De kritiek, die van linkse kant sinds de Verlichting op het christendom werd uitgeoefend, wordt tegenover de islam helemaal niet geuit. Bedoeld wordt niet alleen de religiekritiek van de Franse Verlichters (La Mettrie, Holbach, Diderot) en die van Feuerbach en Marx, maar ook de in de psychoanalyse geuite afwijzing van het monotheïsme. Voor Freud en vele andere psychoanalytici, zoals Fromm, was God een vaderfiguur, van wie de individuele mens zich moet losmaken. Religie is een ”universele dwangneurose”, die op het verdringen van onopgeloste instinctieve conflicten is gebaseerd. In de op emancipatie van de mens gerichte 68er beweging speelde de mengeling van Marxistische en psychoanalytische religiekritiek een belangrijke rol.
De enigen uit het linkse spectrum, die homogene kritiek op de islam hebben, zijn feministes zoals Alice Schwarzer. Maar zij bekritiseren de islam niet vanuit een links-atheïstisch, maar vanuit het perspectief van vrouwenrechten. Ze maken attent op fenomenen als de ongelijke behandeling van vrouwen in islamitische landen, de dwang om een hoofddoek te dragen, het gedwongen huwelijk, de eermoord en de verminking van geslachtsdelen.
Gezamenlijk front
Als men kijkt naar de relatie van de linksen tot de moslims, dan moet men verschil maken tussen de inzet voor de rechten van minderheden en het opkomen voor de eigen atheïstische overtuigingen. Maar van het laatste horen we van linkse kant helemaal niets meer. Het kritische reflectiepotentieel, dat is voortgekomen uit links atheïsme en linkse religiekritiek, schijnt überhaupt uitgestorven te zijn. Jammer, want als de linksen hun atheïsme openlijk en consequent zouden vertegenwoordigen zoals vroeger, dan zou er een controversieel debat over de rol van religie op gang gebracht kunnen worden. Het zou zich waarschijnlijk wezenlijk van het op dit moment gevoerde debat onderscheiden.
In de strijd om de bouw van de grote moskee in Keulen bijvoorbeeld, gingen linkse organisaties, de partijen Die Linke en de Grünen, aan de kant staan van de voorstanders van de bouw. Dat was tegenstrijdig, want van hun atheïstische en antireligieuze standpunt uit gezien, zouden ze zich hebben moeten uitspreken tegen de bouw van welk Godshuis dan ook. In de strijd om het minaretverbod in Zwitserland waren linkse politici van allerlei schakering verontwaardigd over de beslissing van de Zwitsers. Ook deze keer konden we tevergeefs zoeken naar een bezinning op hun eigen atheïstische overtuigingen.
Het is voor hen blijkbaar niet moeilijk om hun diepste overtuigingen te verbergen, zolang het gunstig is voor hun politieke strategie.
Voor Oskar Lafontaine (Die Linke) bestaan er zelfs ”raakvlakken tussen linkse politici en de islamitische religie.” Ze bestaan in het accentueren van de gemeenschap, in de verplichting tot delen en in het verbod op renteheffing. De onoverkomelijke verschillen zoals de ontkenning van het bestaan van God en de afwijzing van iedere andere religie evenals iedere religieuze autoriteit, maar ook het bepleiten van abortus, de seksuele ruimdenkendheid en het homohuwelijk door de linksen wordt door hem verzwegen.
De linksen zijn helemaal niet geïnteresseerd in een echte dialoog met de islam. Om zo’n dialoog te houden, zouden ze zich moeten bezighouden met religieuze inhouden, waartoe ze begrijpelijkerwijs niet bereid zijn. Omdat een inhoudelijke discussie niet mogelijk is, gebruiken ze de islam voor hun politieke doelen. De door hen nagestreefde alliantie met de islam moet zich manifesteren in een gezamenlijk front tegen de politiek van de VS en Israël evenals in de gemeenschappelijke strijd tegen het kapitaal en het vrije ondernemerschap. Ze denken volgens het motto: ”De vijand van mijn vijand is mijn vriend.” Maar de vooruitzichten voor de totstandkoming van zo’n alliantie zijn klein, want voor de moslims is niets zo vreemd als de goddeloze linksen.
Wanneer de linksen hun geloofwaardigheid wat betreft religie niet helemaal zouden willen verliezen, zouden ze er goed aan doen om zich op hun atheïstische wortels te bezinnen en consequent hun atheïstische overtuigingen te vertegenwoordigen. Daarmee zouden ze aan hun historische missie, een seculiere staat te creëren en deze tegen zijn vijanden te verdedigen, recht doen.
Alexander Ulfig
(http://de.wikipedia.org/wiki/
Simpel, de islam ís geen religie, maar een doctrine. En dat weet links heel goed, want daarmee kunnen zij het kapitalisme vernietigen. Dat de dhimmi's vervolgens het eerst geruimd worden, snappen zij weer niet.
BeantwoordenVerwijderenHet "links" van weleer heeft zich getransformeerd tot de politiek-correcte fatsoens-rakkerij van vandaag.
BeantwoordenVerwijderenEn, omdat "links" inmiddels is ingekapseld binnen het politieke establishment, denkt zij de "zwakken" te kunnen beschermen door hun godsdienst - de islam - te ontzien.
Hiermee heeft "links" hun oorspronkelijke emancipatie-agenda - waaronder het leveren van religiekritiek - ingewisseld voor een verkeerd begrepen paternalisme.
Hoe geloofwaardig is links nog?.
BeantwoordenVerwijderenJe krijgt een ietwat rare indruk van het artikel als je "Die Linke" steevast vertaald ziet worden met "de linksen". "Die Linke" is een politieke partij in Duitsland en moet vertaald worden met: "links" (zie overigens ook de wikipedia.nl)
BeantwoordenVerwijderen@Bert. Heeft Carel Brendel daar niet een boek over geschreven? :-)
BeantwoordenVerwijderenGoed stuk; ik heb alleen wat moeite met het gehanteerde begrip "links". Het is volgens mij niet waar dat atheïsme zo'n wezenlijk of centraal onderdeel van het linkse gedachtengoed uitmaakt. Ik herinner mij bijvoorbeeld christen-socialisten zoals Banning (Woodbrookers): linkse bevlogenheid op christelijke grondslag. Buiten dat verkochten de dominees die ik tijdens mijn schaarse bezoeken aan protestantse kerken heb mogen aanhoren in veel gevallen buitengewoon linkse praatjes. Ofschoon je dan tegenwoordig atheïstische dominees schijnt te hebben (snapt u het nog? zo'n Hendrikse?), neem ik aan dat toch nog altijd de meeste dominees geen atheïsten zijn. Welnu, het stemgedrag van deze beroepsgroep schijnt wel eens onderzocht te zijn, en ik meen gelezen te hebben dat erg veel dominees op Groen Links of SP stemmen , en anders wel PvdA. Nee, het CDA moet het wat betreft stemvee niet van de dominees hebben, en voor zover ik weet evenmin van de paters en pastoors.
BeantwoordenVerwijderenMaar "links", wat is dat nou precies? Scheldwoord voor de één, eretitel voor de ander, zoveel is duidelijk. Maar daarmee is de inhoud van het begrip niet afgebakend. Was Hitler eigenlijk links of rechts? Ook zo'n vraag.
Is er wel zoiets als een geheel van onderling niet strijdige opvattingen die men links kan noemen en waaruit dan bepaalde opvattingen als zijnde strijdig binnen dat geheel niet thuishoren?
Mij valt vaak op dat wat links heet voortdurend aan verandering onderhevig is en dat veel opvattingen die op zichzelf volgens de gangbare zienswijze links mogen heten geregeld volstrekt in strijd zijn met andere links geheten opvattingen.
Zo bezien is het dan niets bijzonders dat geweldig linkse mensen ook geweldig vóór de bouw van geweldig grote moskeeën met geweldig hoge minaretten zijn.
Het is helaas ook niet alleen 'links' dat zo'n domme houding t.a.v. de islam inneemt, maar ook delen van 'rechts'. In ieder geval zijn partijen /personen die vroeger religiekritiek heel ok vonden nu degenen die angstvallig zwijgen over de intolerante islam. En dat is inderdaad een groot verraad.
BeantwoordenVerwijderen@j.Morika
BeantwoordenVerwijderenIn het oorspronkelijke artikel wordt duidelijk verschil gemaakt tussen die Linken (door mij vertaald als "linksen") en de politieke partij Die Linke (door mij niet vertaald, maar integraal overgenomen).
Er zijn meer linksen dan alleen de aanhangers/leden van de politieke partij "Die Linke"!!
Moeten we langzamerhand niet spreken van "aan de onderwerping onderworpen links"?
BeantwoordenVerwijderen@Rudolf,
BeantwoordenVerwijderenEr bestaat een groot verschil tussen de christenen die zich door Banning (en ook al voor die tijd) op grond van hun geloof lieten inspireren tot een keuze voor de sociaal-democratie. Deze mensen stonden zeer kritisch tegenover hun kerken en waren ook niet bang om die kritiek te uiten. Niet voor niets zagen de kerken deze doorbraaksocialisten als een bedreiging. In 1954 gaven de bisschoppen zelfs een Mandement uit om hun kudde bijeen te houden.
De moslims die nu de PvdA en andere linkse partijen omarmen, uiten zelden kritiek. Sommigen gebruiken links zelfs om een eigen religieuze agenda door te voeren.
Ach, je kunt hier hele boeken over vol schrijven. Tot mijn vreugde zijn er in andere landen ook critici, die zich niet meer herkennen in de linkse politiek.
Doorbraak?
BeantwoordenVerwijderen'Diplomaat op zoek naar het andere Nederland''
"Auteur Robbert van Lanschot schetst in `Café Mogadishu: omzwervingen door het andere Nederland` een buitengewoon verrassend beeld van de islam in ons land. Hij doet dat op basis van zijn eigen scherpe en geoefende waarneming. Hij volgt Koranlessen in een strenge moskee, spreekt met talloze moslims, kauwt qat met Somalische vluchtelingen en legt zijn bevindingen vast in kraakheldere verhalen. De titel ontleent de auteur aan het gelijknamige Haagse café op A1-locatie. Van Lanschot: "Dat Nederland van de islam - iedereen weet dat het bestaat, maar er gaan maar weinigen op pad. Met een schrijfblok ben ik op ontdekkingsreis gegaan. Ik heb veel moois gezien maar misschien nog meer wat me verontrustte. Mijn uitgangspunt was dat het geen boek hoefde te worden waar iedereen blij mee was. De segregatie in onze steden breidt zich steeds verder uit. Het doet me allemaal steeds meer denken aan de Balkan. Zou Den Haag ooit een Mostar kunnen worden? Of Culemborg een Kosovaars Mitrovice? Waarom eigenlijk niet? De culturele verschillen in Nederland zijn schriller dan op de Balkan. Ook daar ging het goed, en toen ging het fout. Je kunt je, nee, je moet je afvragen of ons land ook zo`n lot is beschoren."
Op dinsdagavond 26 januari zal de auteur tijdens een bijeenkomst in De Rode Hoed in Amsterdam het eerste exemplaar van `Café Mogadishu` aanbieden aan Eberhard van der Laan, de minister voor Wonen, Wijken en Integratie. Vervolgens zal de auteur enkele fragmenten voorlezen en aan de hand van die fragmenten zal discussieleider Pieter van Os, redacteur NRC Handelsblad, vragen stellen aan een panel met geïnterviewden en geportretteerden.
Organisatie: Uitgeverij Mets & Mets
Voor meer informatie bel of mail Gies Aalberts: 0620-959835 of uitgeverijmets&mets@xs4all.nl"
NRC Handelsblad doet een boek open t.b.v. Geert Wilders!
@Carel, mij ging het alleen om de door Alexander Ulfig gesuggereerde en/of veronderstelde verbinding van "links" met "atheïstisch". Die gaat niet op, of gaat in elk geval niet altijd en systematisch op. Eerlijk gezegd ben ik een beetje vergeten hoe het nu precies met Banning zat; hij was een beetje een geval apart, maar in mijn herinnering was hij zeer zeker geen atheist, eerder een christen die nog christelijker dan doorsnee-christenen wilde zijn door het socialisme te omarmen. Dergelijke christenen zijn er meer geweest, ook in rooms-katholieke hoek.
BeantwoordenVerwijderenKritische christenen zijn er altijd geweest, kritisch dan vooral ten aanzien van de religieuze praktijk, niet met betrekking tot het godsgeloof. Kritiek op het christendom is bepaald niet het monopolie van linkse atheïsten. En sommige christenen, niet zo heel weinig (en dan heb ik het niet over atheïstische christenen, wat dat ook voor lui mogen zijn), zijn
behoorlijk links, of kun je in elk geval moeilijk rechts noemen.
Bisschop Muskens, dominee Visser, al die enthousiastelingen voor de Palestijnse Zaak, zoals o.m. verenigd in het ICCO, Huub Oosterhuis, ik doe maar een greep. Wat ze precies geloven snap ik maar half, maar ik meen te kunnen vaststellen dat er heel wat linkse lieden zijn die behalve reuze links ook op hun manier aan de christelijke religie, en zelfs aan de kerkelijke instellingen daarbinnen verbonden zijn, en geen atheïsten zijn, of zich althans zeker niet als zodanig afficheren. Een deel van de leegloop uit de kerken van tegenwoordig moet trouwens ook worden verklaard uit de dominantie van linkse praatjesmakers binnen de kerk.
"Links stond vroeger vooraan in de strijd tegen de religie", schrijft Ulfig. Dat mag voor een deel waar zijn, maar intussen staan in de strijd van Links tegenwoordig ook allerlei christenen vooraan.
Overigens zie ik wel een constante in het linkse denken. Het christendom werd in het verleden als een machtsfactor van belang gezien, deel van het establishment, dat hoognodig omver geworpen moest worden. De Islam is hier de godsdienst van een sneue gediscrimineerde minderheid, zo wordt gedacht, dus die ga je niet bestrijden. Integendeel zullen sommige linksdenkers in het faciliteren van de Islam een mooi middel zien om de gevestigde orde omver te werpen.
BeantwoordenVerwijderenHet opnemen voor de sneue medemens, te hoop lopen tegen "de macht", zo mogelijk de gevestigde orde omver werpen, ziehier enkele constanten in het linkse denken, waaruit begrijpelijk wordt dat wie voorheen vijandig stond (of zelfs nu nog vijandig staat) tegen de christelijke kerk, in het geheel geen bezwaar heeft tegen onbelemmerd bouwen van de grootst mogelijke moskeeën met prachtig hoge minaretten.