Een biografie schrijven vergt een inspanning die ik me maar moeilijk kan voorstellen. Zeer, zeer veel bewondering dus voor biograaf Nop Maas, en de lezer mag me best een kniesoor noemen, of erger, maar de juiste spelling moet toch echt Van het Reves werk, Van het Reves vrouw, Van het Reves dit of dat zijn, en niet Van het Reve's.
Het is gemakkelijk te begrijpen waarom de apostrof voor de tweedenaamvals-s overbodig is in het geval van Reve, Eline Vere, Afke of Van Nelle en waarom je 'm bij namen als Anna Karenina niet kan weglaten.
Het heeft te maken met de uitspraak. (Die moet je weten!**) Vergelijk maar eens: Anna's broer, of nog beter, Antigone's zuster en Reves broer. Waarom behoeven Anna en Antigone wel een apostrof en Reve niet? Omdat de uitspraak van de naam Anna anders verandert van de lange aa-klank in de korte a-klank zoals in dag, dus Annas. Dat is niet de bedoeling en daarom moet er in het geval van Anna een apostrof toegevoegd worden (die dus in feite een a inhoudt), een dubbele aa had ook gekund maar dat schrijven we niet.** Het wordt Anna's en niet Annaas; dat laatste is wel wat je hoort. Hetzelfde geldt voor Antigone, de uitspraak is immers Antigonee.
De naam (Van het) Reve eindigt niet op een lange e-klank, zoals in de woorden 'de zee', 'twee', 'thee', of 'Antigone', maar op de 'stomme e' (de zogenaamde sjwa, een typische Nederlandse klank overigens die in veel Nederlandse woordsoorten voorkomt). Daarom is het dus Reves vrouw, zonder apostrof, of Jacquelines jas is van bont gemaakt. Namen die op een medeklinker eindigen krijgen evenmin een apostrof, nergens voor nodig: Jansens boek, Van der Veers lesje. Terwijl Annelies en Marcouch vanwege de sisklank aan het einde van hun naam genoeg hebben aan een apostrof: Annelies' lesje, Marcouch' openbare of verborgen agenda.
Nog even doorzetten
Deze regels gelden ook voor de meervoudsvorming in het Nederlands. 1 Foto - 2 foto's en 1 kippetje - 2 kippetjes. Het is een cliché maar het meervoud van het woord cliché zie je in kranten nog te vaak verkeerd gespeld. Als je weet hoe je het woord moet uitspreken, dan weet je eigenlijk het antwoord al. Het moet natuurlijk clichés zijn, zonder die apostrof want de uitspraak is vanwege het accent aigu (streepje naar rechts) lang: 'ee'. De apostrof is overbodig. Dat krijg je soms met 'vreemde' woorden.
Grote merknamen trekken zich vaak niets van die regels aan want in de reclame gaat het om andere zaken. De herkenbaarheid van het produkt bijvoorbeeld, de naam moet zo duidelijk mogelijk uitkomen of uitspringen. Dat gaat beter met een apostrof en zo zag je vroeger al: Van Nelle's thee staan en niet het wat onopvallender Van Nelles thee. Mocht en moest Van Nelle zelf weten, maar ik wist niet dat Gerard (van het) Reve, die bij tijd en wijle met veel humor zo z'n eigen spellingregels hanteerde, ook al een merknaam is geworden, terwijl Reves broer, Karel van het Reve, daar geen last van schijnt te hebben, of een stuk minder, zie bijv. hier (11 december).
Ik begrijp dat de volgende twee delen van de biografie over Gerard Reve nog niet gedrukt zijn, leest de uitgever toevallig mee?
AnneliesvanderVeer
*(Nop Maas - Gerard Reve 1: De vroege jaren (1923-1962) kroniek van een schuldig leven (730 pagina's) Uitgeverij Van Oorschot) Bol.com.
** Nieuwkomers hebben de pech dat in 1954 of 1955 de Nederlandse spellingregels ingrijpend zijn gewijzigd. Voor die tijd schreef men immers roode en rood wat heel logisch was, en nog niet rode en rood, terwijl men wel roode moet uitspreken. Leeren versus leren, maar ik leer. Ja, het valt allemaal uit te leggen en u en ik die na 1954 zijn geboren en nog later naar de basisschool (lagere school) gingen, staan er niet eens (meer) bij stil maar dan weet u ook eens wat nieuwkomers op taalgebied door moeten maken. En dan bestaat er ook nog de plaats Roodeschool, want zo ver ging die spellingwijziging van 1955 weer niet.
Ik zie hier twee invloeden. De eerste is de neiging om onderscheid te maken tussen meervoud en genitief, de tweede is de stiekeme opmars van de invloed van het Engels. De schrijfwijze Reve's is zo te verklaren uit de wens om uit het schriftbeeld te laten blijken dat de betekenis "van Reve" is; Reves staat dan voor meer dan één. De Nederlandse spellingregels zijn onnodig ingewikkeld; ik ben van 1939 en slaag er niet meer in foutloos te schrijven, als gevolg van de gekunstelde constructies die tegenwoordig gelden. En als ik in het Engels schrijf moet ik altijd weer goed nadenken of het nu its of it's moet zijn -its is de oud-Germaanse maar daardoor nu afwijkende genitief.
BeantwoordenVerwijderenIk ben het met AvdV eens, maar ik denk (net als FritsB) dat hier geen fout aan de orde is, maar een keuze. Een keuze tegen de geldende spellingregel. Denk ook aan W.F. Hermans met zijn Filip's sonatine, Homme's hoest en Geyerstein's dynamiek - geen fout, maar een keuze.
BeantwoordenVerwijderenIn dit geval deel ik de bezwaren tegen de regel niet. Maar ik zou ervoor vechten om b.v. "ruggespraak", "pannekoek" en "paardebloem" te laten drukken, zonder die dwaze tussen-n, ook al wijkt dat af van de regels die "men" ons heeft proberen op te leggen.
Bedankt voor de les Annelies. Ik maak er eveneens een potje van. Misschien leest en schrijft die Maas veel in het Engels, waar de regels voor het ' gebruik anders zijn. Mijn favo Bill Bryson noemt iemand die het fout doet een 'analfabeet'. Bryson is ook streng.
BeantwoordenVerwijderenDeze reactie is verwijderd door de auteur.
BeantwoordenVerwijderenHm - is dat altijd de regel geweest Annelies, of is zo afgesproken bij de laatste spellingsvereenvoudiging?
BeantwoordenVerwijderenDie negeer ik altijd, omdat ik vind dat hij nergens voor nodig was, en vooral omdat de zaken er niet op vooruitgegaan zijn, om het mild uit te drukken
Voor dit geval: als je moet kiezen of je laat zien dat een naam op een lange klinker eindigt, of de naam duidelijk wilt weergeven, dan kies ik voor het laatste. Je moet namelijk noodlijdendd zijn als je een apostrof-s achter een beklemtoonde nederlandse naam als een klankbenadrukking leest, terwijl meneer Reves zeggen tegen iemand die Reve heet, dat is ècht vervelend
Overigens heb ik de tweede naamval altijd met apostrof-s geschreven omdat ik naar de regel eigenlijk nooit omgekeken heb.
Ik dacht dat te allen tijde apostrof-s achter een naam werd geschreven in de tweede naamval omdat dat het gewoon consequentst en dus het duidelijkst is. Bovendien heeft de spellingscommissie in zijn oneindige wijsheid bij decreet bepaald dat de accenten niet meer differentiëren in nederlandse woorden - ofter nu een korte of een lange klank klinkt, en nog zo wel wat akelige en oetlelijke oekazes, dus ik trek me van die hele spelling sowieso geen barst meer aan. Ik ben gewoon de maatstaf in die dingen heb ik besloten - da's veel logischer..of das, zo je wilt :-)
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
BeantwoordenVerwijderenInteressante verhandeling. Hoofdstukje kan zo in de schrijfwijzer van Renkema.
BeantwoordenVerwijderenIk stoor me aan exact dezelfde zaken. Mijn Nederlands zal niet altijd perfect zijn, maar een aantal zaken HOOR je gewoon te weten.
BeantwoordenVerwijderenHet is dan ook Piets fiets, Sannes brommer en Marja's auto. Dat behoeft geen nadere uitleg!
Ik trek me ook nooit iets aan van deze dwaze regel, net zomin als van die onzinnige tussen-n regels. Hermans deed het ook zeer bewust, en ik volg hierin liever hem dan een of andere spellingschoolmeester. Hopelijk zal het goede Engelse voorbeeld hier op den duur inburgeren, net zoals we misschien weer van dat lelijke "seks" verlost worden en overgaan op ouderwetse "sex".
BeantwoordenVerwijderenVoor Nederland werden de spellingregels van de Woordenlijst (van de) Nederlandse taal vastgesteld bij besluit van 31 oktober 1953 welke spelling op 1 september 1955 in werking is getreden (Stb. 1955, no. 380).
BeantwoordenVerwijderenWim, oude geilaard, helemaal met je eens,hoog tijd voor wat sex.
BeantwoordenVerwijderenMag ik de dames en heren even wijzen op wat professor, shit ben z'n naam even kwijt(Kees van Kooten), meende: het is pankoek én koekpan. Als je de logica van de spellinghervormer wilt volgen tenminste. Of is het spellingenhervormer? Want daar zijn er genoeg van.
Zelf hanteer ik al 58 jaar de spelling die ik van die lieve juffrouw Veringa op de lagere school leerde.
In dit eerste deel van de toch bewonderenswaardige biografie van Reve door Nop Maas valt me wel iets anders op: het beroerde Engels dat Reve schrijft. Die tenenkrommende engelse correspondentie!Ik wist het al wel van 'The Acrobat' maar ik blijf dat vreemd vinden. Iemand met zijn geweldige taalgevoel die ondanks veel inspanning toch van dat nederlands-engels blijft schrijven. Ook valt op dat Hannies, of Hanny's, Engels wél goed is. The mind boggles.
Ik zie wel uit naar het tweede deel der biographie.
Vijf jaar te laat, maar ach... Aad, dat was Dr. E.I. Kipping.
Verwijderen