Holland, mijn Holland. Mijn bewoonde gordijn.

(...)
Holland, mijn Holland. Mijn bewoonde gordijn. Wat is een cultuur? Het kader waarbinnen mensen (als ze daar tenminste voor in de wieg zijn gelegd) gelukkig kunnen zijn. De vreemde, ongerijmde of ondragelijke omstandigheden waaronder dat gebeurt zijn alleen voor een buitenlander goed waarneembaar, maar de gevoelens van geluk en liefde binnen dat kader onttrekken zich aan beoordeling. Zelfs de Indianenstam met de voor ons zo onheilspellende naam, de 'Ik', waar Marvin Harris over schrijft in Cows, Pigs, Wars and Witches (Random 1974), vermoedelijk de wreedste en meest genadeloze cultuur ter wereld - zelfs de Ik verzetten zich tegen acculturatie.

Lévi-Strauss heeft in een van zijn boeken, ik geloof Tristes tropiques, beschreven hoe de Bororo, een volksstam bij wie hij enige tijd heeft doorgebracht, hun tranen de vrije loop laten wanneer voor hem het ogenblik gekomen is om weer te vertrekken.

Lévi-Strauss, geroerd, denkt dat het een uiting is van genegenheid voor hem. Dat is ook wel zo, tot op zekere hoogte: het blijkt dat zij voor hem weenden uit medelijden, omdat hij gedwongen was terug te keren in de buitenwereld en te vertrekken uit hun gemeenschap - de enige immers waarin het leven waard was geleefd te worden.

Rudy Kousbroek

Uit: Nederland: een bewoond gordijn - Rudy Kousbroek
Pag. 61/62
Een persoonlijjk essay van Rudy Kousbroek in het kader van Amsterdam culturele hoofdstad van Europa 1987
CPNB