Komend voorjaar zal een nieuwe ‘vredesvloot’ opstomen richting Gaza. Ook vanuit Nederland zijn er plannen ‘om een vloot met goederen te laten vertrekken onder begeleiding van een Nederlandse delegatie bestaande uit politici, academici en activisten’.
Het Nederlandse initiatief is onderdeel van de European Campaign to End the Siege on Gaza. Dezelfde organisatie was afgelopen voorjaar nauw betrokken bij de vorige vredesvloot. Bij de entering van een van de schepen vielen aan boord negen doden. De campagne liep desondanks uit op een publicitaire overwinning voor de organisatoren en een morele nederlaag voor het Israëlische leger. De meeste media besteedden grote aandacht aan het geweld van Israëlische kant, en zwegen over het gewelddadige gedrag van de opvarenden en over de politieke achtergronden van het Gaza flotilla.
De grote organisatoren van de eerste Gaza-vloot waren de fundamentalistische terreurbeweging Hamas en haar bondgenoten bij de Moslimbroederschap in Europa. De Turkse stichting Insani Yardim Vakfi (IHH), de gangmaker van de vloot, is onderdeel van de Union of Good, die wordt geleid door Yusuf al-Qaradawi, de geestelijke leider van de Moslimbroeders in het Westen. In Europa zijn de Moslimbroeders georganiseerd in de Federation of Islamic Organizations in Europe (FIOE), die volgens onderzoeker Steve Merley van de NEFA Foundation nauwe banden heeft met de European Campaign to End the Siege on Gaza.
Aan boord van deze vloot bevond zich de Palestijnse Nederlander Amin Abou Rashed (of Rashid). Deze ‘vredesactivist’ (rechts op de foto, genomen op de Nederlandse ambassade in Caïro; derde van rechts is Gretta Duisenberg) is lid van het Palestijns Platform voor Mensenrechten en Solidariteit (PPMS). Deze groep komt voor uit de Al-Aksa Stichting, waarvan de tegoeden zijn bevroren op advies van de veiligheidsdienst AIVD vanwege het inzamelen van gelden voor Hamas. De handtekening van de eenarmige Rashed, ook bekend als Amin Abou Ibrahim, komt voor op documenten van de Holy Land Foundation, een Amerikaanse stichting die wordt verdacht van fondsenwerving voor Hamas. Rashed is ‘relief and humanitarian affairs coordinator’ van de European Campaign to End the Siege of Gaza. Na zijn vrijlating werd hij op Schiphol verwelkomd door de salafistische imam Fawaz Jneid en Mohammed Cheppih, de oprichter van de inmiddels failliete Poldermoskee die zelf ook betrokken was bij Rasheds PPMS.
Net als bij de vorige Gaza-vloot kunnen de Moslimbroeders een beroep doen op hun extreemlinkse bondgenoten. Dat blijkt ook uit de lijst van deelnemende organisaties aan de tweede vredesvloot. De Internationale Socialisten, herdenkers (in 2004) van Hamas-sjeik Ahmed Yassin, zijn van de partij. Daarnaast doen het Nederlands Palestina Komitee en Stop de Bezetting, het comité van de niet-antisemitische Gretta Duisenberg, mee.
De Nederlandse Moslimbroederschap is vertegenwoordigd via de Federatie Islamitische Organisaties Nederland (FION) van Yahia Bouyafa. Deze FION is aangesloten bij de FIOE, de Europese organisatie van de Moslimbroeders.
Nauw verweven met de Moslimbroeders is ook de Stichting ISRAA. Deze afkorting staat voor Internationale Steun Rechtstreeks Aan Armen. Op 4 juni 2003 meldde Trouw dat ISRAA een voortzetting is van de in opspraak geraakte stichting Al-Aksa. In een reportage over fundamentalistische invloed bij megamoskeeën stelde de Telegraaf op 24 februari 2007, dat Ibrahim Akkari - die samen met Bouyafa de LIGN, een voorloper van de FION, oprichtte - belast was met de administratie van ISRAA. In hetzelfde artikel vertelde een woordvoerder van ISRAA, dat de stichting een poging deed om Al-Qaradawi naar Rotterdam te halen; een eerdere poging van Bouyafa in samenwerking met (toen nog) moskeewoordvoerder Ahmed Marcouch en Milli Görüs mislukte in Amsterdam.
ISRAA was eind 2009 via bestuurslid Ikram Jaballah vertegenwoordigd in de Gaza Freedom March, volgens Trouw een ‘konvooi voor vergeten Palestijnen‘. Ook niet-antisemiet Gretta Duisenberg maakte deel uit van de delegatie. Bestuurslid Jaballah van ISRAA is juridisch medewerkster van de gemeente Rotterdam, zo blijkt uit hetzelfde artikel.
De laatste keer dat ISRAA in het nieuws kwam, was in een Telegraaf-artikel van 4 september 2010. Het ging over Al-Qaradawi’s Union of Good, die ’in een inlichtingenrapport van een westerse geheime dienst, enkele dagen geleden besproken onder Nederlandse deskundigen en in bezit van de Telegraaf’ zou zijn ontmaskerd als ’een samenwerkingsverband van ruim vijftig islamitische liefdadigheidsorganisaties’ en ’de financiële ruggengraat van terreurorganisatie Hamas’.
Rashed wordt in het rapport meermalen genoemd als ‘prominente Hamasleider in Europa, voornamelijk als fondsenwerver binnen de Union of Good’. “Amin Abu Rashid is tevens hoofd en medeoprichter van ISRAA… Het inlichtingenrapport beschrijft deze Nederlandse club echter als een onderdeel van Hamas én de Union of Good. Volgens het rapport heeft ISRAA ‘sterke banden’ met belangrijke, bij naam genoemde Hamasactivisten.”
Over de nauwe samenwerking tussen extreemlinks en de fundamentalistische Moslimbroeders schreef ik een bijdrage in de bundel De islam - kritische essays over een politieke religie. Anderhalve maand na de verschijning is dit boek al toe aan een tweede druk.
Carel Brendel
Wat betreft de uitspraken van Gretta Duisenberg, zie onze analyse:
BeantwoordenVerwijderenhttp://www.likud.nl/artik40.html
Voor een analyse van de uitspraken van Gretta Duisenberg zie:
BeantwoordenVerwijderenhttp://www.likud.nl/artik40.html
Hoe herken je antisemitisme?
BeantwoordenVerwijderenDe zaak Gretta Duisenberg
Als komend voorjaar een nieuwe 'vredesboot' wordt getorpedeerd door de Israëlische marine, hoop ik dat Gretta voorop de boeg staat.
BeantwoordenVerwijderenWe kunnen Gretta Duisenberg qua uiterlijk en ideeën vergelijken met Florrie Rost van Tonningen-Heubel (1914-2007), alleen was de laatste minder gevaarlijk.
Beiden waren de laatste jaren van hun leven weduwe. Beiden kregen de bijnaam 'de zwarte weduwe'. Ze waren overtuigd jodenhaatsters en staken hun mening niet onder stoelen of banken.
Dat Gretta haar fascistoïde, antisemitische gedachtengoed ongehinderd kan spuien is een, in dit geval hinderlijke, bijkomstigheid van onze democratie.
Dat de nog levende 'zwarte weduwe' echter morele steun krijgt van enkele voormalige ministers, zoals Dries van Agt en Hans van den Broek is ronduit zorgelijk te noemen.
Steekt het zwarte gevaar dat 'fascisme' heet dan toch weer zijn spookachtige kop op?
Geachte carel brendel ,
BeantwoordenVerwijderenBedoelt u met extreem links de islamiseringspartijen
van de harige poes en het tinnen soldaatje in samenspanning met cohtje van de pvda met als partijspreekbuis de vara ?
Het is maar goed dat Wim dit allemaal niet meer mee hoeft te maken, hij zou zich in zijn graf omdraaien als ie wist hoe Gretta zich nu manifesteert.
BeantwoordenVerwijderenHeb Wim goed gekend overigens, vandaar dat ik dit met een gerust hart kan schrijven.
Sorry voor het anoniem plaatsen, dit komt me allemaal echt te dichtbij.
Laten we het de
BeantwoordenVerwijderen"last kicks of a dying horse"
noemen.
Wat ik niet begrijp Carel is de verwarring tussen Salfisten en moslimbroeders.
BeantwoordenVerwijderenJe zegt dat Fawaz hem van schiphol haalt, maar tegelijkertijd noem je hem moslimbroeder.
Fawaz heeft zowel Bouyafa als met Marcouch ruzie gemaakt.
Fawaz is een Salafie die zich verzet tegen moslimbroeder.
Hij riep zelfs op om de conferentie van de moslimbroeders in Amsterdam te boycotten.
Hoe zit dit nu Carel?
De scheidingswanden tussen de 'ouderwetse' salafisten en de 'modernere' moslimbroeders zijn minder dicht dan het lijkt. Als het om Gaza en Palestina gaat, weten beide groepen elkaar te vinden. Abou Rashed werd na aankomst op Schiphol door Fawaz geinterviewd voor zijn tv-zender. Cheppih zat vroeger bij de Moslim Wereld Liga, in 1962 in Saoedi-Arabië opgericht ter verspreiding van het wahabisme, maar deze organisatie heeft ook nauwe banden met de Moslimbroeders. Fawaz verketterde Marcouch dan ook niet, omdat hij Moslimbroeder zou zijn, maar - zo vermoed ik - omdat hij te ver van het fundamentalistische gedachtengoed is afgedwaald.
BeantwoordenVerwijderenFawaz was om diverse redenen boos op het FION-congres. Het was gelijktijdig met het meer salafistisch getinte Nationaal Islam Congres. Daarnaast was hij boos op het uitnodigen van Wilders door Bouyafa. Verder suggereerde hij dat mannen en vrouwen niet gescheiden zouden worden. Op het YouTube-filmpje van Ben Kok kun je zien dat de vrouwen 'keurig' op de achterste rijen zaten, apart van de mannen zoals op alle manifestaties van de Europese Moslimbroeders.
BeantwoordenVerwijderenJa misschien zijn de scheidslijnen idd veel closer als dat wij denken.
BeantwoordenVerwijderenWel is het zo dat Fawaz opriep tot boycot van BEIDE congressen. Dat er sprake was van concurrentie lijkt me geen sterk argument.
Ik heb een gevoel dat er ergens iets is wat we missen in dit verhaal. Hoe je het nu schetst voelt niet helemaal compleet.
Ook blijft het moeilijk om Qaradawi in dit verhaal te passen. Hij is binnen de M.B. heel belangrijk, maar word door de salafisten verketterd. Zelfs termen als HOND zijn al gebruikt door vooraanstaande salafi-geleerden.
Ik denk dat de optie dat Amin abu Rashid salafist is ,die meelift in net netwerk van de M.B.een reëlere optie is. De M.B. is gemiddeld genomen een stuk opener voor anderen als de Salafisten.
Inderdaad, Fawaz was tegen beide islamcongressen en meer nog tegen het FION-congres vanwege (de alleen voor de Bühne bedoelde) uitnodiging aan Wilders. Gezien zijn rol als fondsenwerver voor Hamas denk ik dat Abou Amin Rashed toch meer gericht is op de Moslimbroederschap dan op het salafisme. Maar ook de salafisten voelen zich betrokken bij de Palestijnse zaak. Fawaz was op Schiphol, omdat hij een tv-interview wilde maken met Rashed. Ik vergeleek zijn optreden daar met Hekking, de wethouder die zich belangrijk wil maken door zich voor de burgemeester te dringen.
BeantwoordenVerwijderenAl-Qaradawi is de geestelijk leider van de Moslimbroederschap in het Westen. Geen wonder dat de zeer rechtzinnige salafi's hem te gematigd vinden.
De openheid van de MB valt tegen in de praktijk. Fawaz heeft een website en tv-kanalen. De website van de FION is al vele jaren onder constructie. Dat de website Ontdek Islam is opgericht door de FION weten we door een toevallige uitlating van oprichter Jacob van der Blom. Over het FION-congres in mei kwam nauwelijks informatie naar buiten. Pas op de valreep kwam er een sprekerslijst. Daarentegen is er wel veel informatie te vinden op buitenlandse websites. Over de vele frontorganisaties (een leninistische tactiek die is overgenomen door de MB) zijn de broeders altijd zwijgzaam.
BeantwoordenVerwijderenNog één punt. De Moslimbroeders zijn wel opener in de zin dat ze meer geneigd zijn tot samenwerking met anders denkende moslims en niet-moslims, in tegenstelling tot de meer sectarische groep van Fawaz.
BeantwoordenVerwijderenDe website Ontdekislam is vooral heel erg veel Salafisme.
BeantwoordenVerwijderenHet is een organisatie die actief is in een moskee in Rotterdam waar Remy Soekirman(salafist, medewerker van Dar al ilm) imaam is.
Zij hebben Khalid Yasin(salafist) toen naar Nederland gehaald. Hoe zeker is het dat de fion deze website heeft opgericht?
Ook hebben ze de bekeerlingendagen waar ook hoofdzakelijk salafistische sprekers komen als Pierre vogel en Hussain Ye.
Als ze dus al opgericht zijn door de fion maken ze niet bepaald reclame voor eigen parochie.
Ook maakt de website Ontdekislam veel reklame voor Dar al ilm(banners aankondigingen), das de organisatie die achter het Nationaal Islamcongres zit, en dus weer salafistisch.
Het lijkt wanneer je alles op een rij zet, het niet zo makkelijk te zeggen is wie nou waar hoort.
Misschien ook dat de traditionele lijnen van moslim activisten dynamisch zijn als dat wij denken.
@anoniem
BeantwoordenVerwijderenJammer dat je zinnige reacties anoniem zijn.
Uit Het Parool, 22 april 2010, Islamcongres wekt weer angst op.
"De Tweede Kamer houdt binnenkort een spoeddebat over een islamcongres, volgende maand in Amsterdam. Initiatiefnemer van het congres Jacob van der Blom is verbaasd. De halve moslimwereld wordt aan elkaar geplakt.
Vorig jaar was ik nog salafist. Dat stempel kreeg Van der Blom althans toen de door hem voorgezeten stichting Ontdek Islam de salafist Khalid Yasin naar Rotterdam haalde. Nu word ik via de Moslim Broederschap gekoppeld aan Hamas.
De in Amerika wonende Yasin werd vooraf door de media aangekondigd als haatprediker en terreurimam . Maar de boodschap van zijn speech was al met al: hou je aan de wet en integreer in Nederland.
Voor volgende maand wil Ontdek Islam weer een aantal internationaal vermaarde moslimgeleerden naar Nederland halen. Van der Blom deed daarvoor een beroep op de contacten van Yahia Bouyafa, de voorzitter van de Federatie Islamitische Organisaties Nederland (Fion), waar Ontdek Islam lid van is.
Maar Bouyafa is in het verleden wel in verband gebracht met de Moslim Broederschap van de omstreden sjeik Al-Qaradawi. De Europese koepel van moslimorganisaties Fioe, waar ook Fion deel van uitmaakt, werd vorig jaar op een aan de Moslim Broederschap gelieerde website zelfs genoemd als de Europese tak van dat netwerk.
Het congres, dat van 28 tot 30 mei in Amsterdam is, zou volgens een buitenlandse website mede georganiseerd worden door de International Support Organisation, een dochterorganisatie van de Moslim Broederschap. De PVV en de VVD eisten daarom gisteren een debat over het congres om al te radicale sprekers zo nodig hun reisvisa te ontzeggen.
Van der Blom ontkent dat de Moslim Broederschap of de International Support Organisation onderdelen van het congres voor hun rekening nemen. De ophef maakt hem moedeloos. Kritiek is er altijd. Als we moslimgeleerden naar Nederland halen met subsidiegeld, zijn we subsidieslurpers. Als we daarvoor sponsors zoeken, krijgen we weer het verwijt dat we gesteund worden door buitenlandse organisaties.
Wij hadden met dit congres voor ogen om echt een stap vooruit te zetten. Voor ons is het ook niet meer te volgen. Op de Nederlandse media hoor je dit, op de Arabische televisie hoor je dat. Als in de islam of bij de Arabieren iets fout zit, willen we dat ook bespreken. Ontdek Islam schuwt het debat over heikele onderwerpen als uithuwelijking en terrorisme niet, zegt Van der Blom. Wij zijn een organisatie van vooral jongeren van de tweede of derde generatie en bekeerlingen. Wij zijn niet geïnteresseerd in de Moslim Broederschap. Wel willen ze van moslimgeleerden weten wat de islam hun voorschrijft. Er zijn bekeerlingen die niet meer bij hun ouders komen omdat die wijn drinken. Als je het Van der Blom zelf vraagt is dat wat overdreven.
Wij zouden dat soort geleerden graag aan tafel zetten met mensen die altijd kritiek hebben op de islam. Hans Jansen, Geert Wilders en Ayaan Hirsi Ali zijn van harte welkom. Nederland moet juist het land zijn waar dit gesprek kan plaatsvinden. Wij zijn toch het vrije Westen?
Wilders klaagt dat hij zijn film nergens mag laten zien. Maar als wij iemand willen uitnodigen, mag die van hem het land niet in.
Bart van Zoelen"
Van der Blom is trouwens ook bestuurslid van de FION. Dus het iniatief voor Ontdek Islam komt wel degelijk uit de hoek van de Nederlandse afdeling van de Moslimbroederschap. Maar het klopt, dat Ontdek Islam in de praktijk veel meer podium geeft aan salafistische groepen.
Dat er geen Moslimbroeders op dat FION-congres kwamen, was trouwens bullshit. Een van de sprekers was Salah Soltan, lid (nummer 36) van Qaradawi's European Council for Fatwa and Research, en verkondiger op een tv-zender van Hamas van fabeltjes over joden die matzes zouden maken van menselijk bloed.
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
BeantwoordenVerwijderenHet hoofdkantoor van Daralilm is (of was) Jacques Veltmanstr. 463 in Amsterdam ofwel de (voormalige) Poldermoskee van Mohammed Cheppih, die weer moderator was op het FION-congres.
BeantwoordenVerwijderenIk reageer liever anoniem, ik heb wat problemen gehad in het verleden die ik liever voorkom.
BeantwoordenVerwijderenHet blijft eigenlijk precies zoals ik al stelde. Veel van wat je schrijft onderbouwd mijn stellingen.
Het enige wat voor mij een essentieel verschil maakt waarvan ik niet op de hoogte was, is het bestuurslidmaatschap van van der Blom bij de fion. Is er hier ergens een bron voor?
Ik was in de veronderstelling dat Ontdekislam enkel een lid was van de koepel organisatie fion en een beetje rondshopte voor steun hier en daar(soms bij salafieten ,soms bij anderen.
Wel is het opvallend dat de sprekers veelal van salafitisch karakter zijn, met Jamal Badawi als grote uitzondering.
Het kan natuurlijk zo zijn dat er enkel m.b. organisaties lid zijn, maar het zou natuurlijk ook kunnen dat er stichtingen zijn die gewoon denken lid te worden van een koepelorganisatie .
We zien bij moslims wel vaker dat er koepel-organisaties zijn waar de leden elkaars bloed wel kunnen drinken.(moslim omroepen, cmo etc)
Ook een erg opvallend punt is dat bij de komst van Khalid Yasin destijds in Rotterdam(met kamervragen ) de fion helemaal nergens genoemd word.
Ook bij latere activiteiten zoals Yusuf Estes en Shabir Ally(debat met ben Kok)zien we fion helemaal niet terug.
Het huren van ruimte bij de Poldermoskee door Dar al Ilm is wel weer zo'n vreemde combinatie.
Als we Cheppih bij de M.B. scharen en Dar al Ilm bij de Salafieten lijkt de combinatie op z'n minst vreemd te noemen.
Wel is het zo dat khalid Yasin zowel bij Dar al Ilm als bij de poldermoskee een graag geziene spreker was.
Ik begin meer en meer toch het vermoeden te krijgen dat de banden veel nauwer zijn als dat wij denken. Of ze dit bewust doen of niet lijkt me dan een interessante vraag.
En in het algemeen lijkt het me helemaal een interessante/zorgzame ontwikkeling wanneer zou blijken dat de M.B. en de Salafieten eigenlijk gewoon als 1 gemeenschap functioneren waar de ouderwetse scheidslijnen zijn vervaagd, en of dit een internationaal fenomeen is is of enkel in Nederland.
Misschien ben ik momenteel beetje in een tunnelvisie beland :D, maar ik blijf een onafgemaakt gevoel erover houden. Ik kan het totaal plaatje nog moeilijk voor me zien.
Van der Blom zei niet alleen in april 2010 in Het Parool dat hij is aangesloten bij de Fion. Dat laatste blijkt ook uit het handelsregister. Volgens dossier 34230218 is Van der Blom sinds 9-9-2010 secretaris van de FION.
BeantwoordenVerwijderenDe derde nationale bekeerlingendag in de Al-Farouk Moskee in Utrecht werd overigens georganiseerd door Ontdek Islam, het Landelijk Platform Nieuwe Moslims, de FION en de Stichting Al Dawa Al Islamia (een club met banden met Lybië, voorgezeten door A. Khairoun, Bouyafa's bondgenoot in omroepconflicten en in de strijd om invloed in de Nederlandse moslimwereld).
Ontdek Islam deed ook mee aan de organisatie van het FION Youth Camp afgelopen zomer.
Kortom, er bestaat inderdaad geen waterdichte afscheiding tussen het salafisme en de moslimbroederschap.
Word nog gezellig dan :D
BeantwoordenVerwijderenIk kan het handelsregister niet inzien, maar ik neem het zonder meer aan.
Gezien de recente datum van intreding is het misschien pas sinds kort dat van der Blom een prominente rol heeft in de fion.
We zullen het gaan zien.
De linkse krachten die de hamas helpen zijn de nuttige idioten voor de politieke islam. Hopelijk krijgt die boot heel veel pecht.
BeantwoordenVerwijderenThe Palestinian people [do] not exist. The creation of a Palestinian state is only a means for continuing our struggle against the state of Israel for our Arab unity. In reality today there is no difference between Jordanians, Palestinians, Syrians and Lebanese. Only for political and tactical reasons do we speak today about the existence of a Palestinian people, since Arab national interests demand that we posit the existence of a distinct ‘Palestinian people’ to oppose Zionism.
BeantwoordenVerwijderenFor tactical reasons, Jordan, which is a sovereign state with defined borders, cannot raise claims to Haifa and Jaffa. While as a Palestinian, I can undoubtedly demand Haifa, Jaffa, Beer-Sheva and Jerusalem. However, the moment we reclaim our right to all of Palestine, we will not wait even a minute to unite Palestine and Jordan”. PLO executive committee member Zahir Muhsein – interviewed by the Dutch newspaper Trouw in 1977.
Gretta Duisenberg en Dries van Agt worden gewoon
genaaid .
Ik denk dan weer dat Greetje en Dries er met hun volle verstand in stapten. Wellicht geeft het ze nog het gevoel ergens toe te doen. Goed natuurlijk dat deze zaken en eventuele verknopingen aan het licht komen opdat mensen steeds meer bewust tot politieke mandaatverlening overgaan als er weer wat gekozen kan worden. Ik denk dat het ook goed is dat het electoraat zich meer richting haar politieke (en eventueel religieuze) vertegenwoordigers roert aangaande besteding van Nederlandse belastingcenten (en collectegelden).
BeantwoordenVerwijderenMet gedegen voorlichting hoeft niemand meer te zeggen het niet geweten te hebben.
@Martin-modaal
BeantwoordenVerwijderenNa de hele Wilders affaire waardoor ik voor het eerst van Hans Jansen hoorde lees ik de Hoeboei site vaak en met veel plezier.
Alles wat ik lees, de echte oorsprong van de Islam, dit artikel ook weer, als iemand dit nu eens simpel in een geweldige commercieele spannende film zou weergeven, die het hele simpele publiek, waaronder ik helaas ook val, bereikt, dan denk ik dat heel veel mensen alles heel anders gaan bekijken.
Waarom doet Hollywood niets met een wel zo'n grote schat aan werkelijke feiten, de film ligt gewoon voor het oprapen, maar ze concentreren zich slechts op fictie (CSI, L&O enzo...)
Ik wacht op de film, waarin de geschriften in Jemen ontdekt worden, het gevaar hierin door bedreiging en aanslagen van orthodoxe islamieten, het verband met deze Gasa vloot, Greta Duisenburg, de film vertoont hoe islamieten linkse activisten misbruiken, het zijn immers geen Islam gelovigen, maar de hulp is welkom, er is zo veel stof voor een kaskraker !!
En, omdat het geen fictie is, zet het de simpele mens, vergelijkbaar met mij, tot nadenken en een andere visie !!
(In de film wel graag die namen van de arabische betrokkenen zoals in vele artikelen op deze site genoemd wat korter en simpeler maken en niet op elkaar lijken, waardoor deze te onderscheiden en te onthouden zijn, zodat wij simpelen de film ook kunnen volgen.)