Enkele jaren geleden berichtte ik over de nooit aflatende soap opera die de Australische politiek in al zijn breedte betreft. Er mag dan in Nederland het nodige te doen zijn over Geert Wilders, maar afgezien daarvan is de vaderlandse politiek redelijk saai te noemen als we deze vergelijken met haar Australische evenknie.
Mijn stuk destijds betrof ontwikkelingen binnen Federal Labour en de Liberals van New South Wales. De afgelopen week waren er echter de nodige verschuivingen bij de Federal Liberals en de State ALP. Voor de goede orde: er bestaat wel degelijk verschil tussen bijvoorbeeld de State ALP (Australian Labour Party) en de Federal ALP (van de Australische Minister-President Kevin Rudd) en hetzelfde kan, wellicht in iets mindere mate, worden gezegd van de Liberals. Volledigheidshalve voeg ik daar aan toe dat de Liberals altijd opereren in een coalitie met de Nationals, die beter vertegenwoordigd zijn op het platteland en een grote aanhang hebben onder de boeren.
Machtswisselingen
De politiek veelbewogen week begon met de machtswisseling binnen de Liberals. Na het verlies van John Howard en zijn daaropvolgende aftreden in oktober 2007, bleek het voor de Liberals moeilijk een nieuwe leider te kiezen. In een eerste ‘ballot’ won voormalig Labour-lid Brendan Nelson nipt van Malcolm Turnbull, maar na aanhoudende slechte ‘poll’ resultaten werd Nelson gewipt en werd de met recht meer ‘liberale’ Malcolm Turnbull naar voren geschoven. Nelson verdween naar de ‘back bench’ en heeft inmiddels de politiek vaarwel gezegd.
Turnbull wist het tij niet te keren. Terwijl Labour-premier Kevin Rudd al lange tijd geniet van een vrij hoge ‘approval rate’, bleven de resultaten van de polls dramatisch voor Malcolm Turnbull, niet in de laatste plaats vanwege zijn arrogantie en afstandelijkheid. Het was voor de Australiërs moeilijk warm te lopen voor de nieuwe Liberals-leider.
Emissions Trading Scheme
De grote uitdaging kwam afgelopen week. Als partijleider wilde Turnbull koste wat kost als overwinnaar uit de bus komen in het debat en de daaropvolgende stemming betreffende de Emission Trading Scheme (ETS). Bij monde van Klimaatminister Penny Wong heeft de Labour-regering onder Kevin Rudd een ETS opgesteld die de Australiërs volgens critici miljarden gaat kosten terwijl er nog allesbehalve eensgezindheid is omtrent de wenselijkheid en effectiviteit van de ETS. Daarnaast moest de ETS met alle geweld vóór Kopenhagen door het parlement worden gejaagd.
Als ‘man of the middle’ - sommige critici verweten hem zelfs dat hij Rudd ‘links probeerde in te halen - wilde Malcolm Turnbull dat de partij zich in het ETS debat zou aansluiten bij de ALP - vanwege de enkele ‘independents’ en de structuur van het Australische politieke bestel heeft de ALP de Liberals nodig om de ETS erdoor te krijgen – maar het was duidelijk dat de Liberals hopeloos verdeeld zijn betreffende de ETS. Turnbull waagde de gok en stuurde aan op een leiderschapscrisis die hij tot verbazing van velen en vooral van zichzelf verloor. En niet aan de kroonprins Joe Hockey, zoals algemeen werd verwacht (Hockey bleef uiteindelijk zijn vriend Turnbull trouw), maar aan de outsider Tony Abbott, representant van de rechterzijde van de Liberals en als zodanig de prominente Liberal die binnen zijn partij lijnrecht tegenover Malcolm Turnbull staat.
Conservatief
Abott geldt als een man die niet erg geliefd is en dat ook nooit zal worden. Als conservatieve katholiek heeft hij zich regelmatig uitgesproken tegen abortus en hij heeft zich in een ongelukkig moment ook wel eens laten ontvallen dat vrouwen thuis horen. Daartegenover staat echter een oprechtheid en een aversie tegen politieke spin die hem bij de kiezer wel eens meer sympathie zou kunnen opleveren dan zijn tegenstanders voor mogelijk houden. In ieder geval behaalden de Liberals bij twee tussenverkiezingen afgelopen weekend een klinkende overwinnig - door niemand verwacht, zeker niet door de veelal linkse commentatoren in de media die in meerderheid een afgang voor de Liberals hadden aangekondigd. De wens was hier echter de vader van de gedachte, zoals Sydney Morning Herald-columnist en oud Howard-adviseur Gerald Henderson deze week terecht opmerkte.
De verkiezing van ‘global warming sceptic’ Tony Abbott heeft in ieder geval het debat weer hevig aangewakkerd en velen zijn daar blij mee, zeker binnen de achterban van de Liberals. Er wordt vaak beweerd dat Kevin Rudd de verkiezingen twee jaar terug (mede) won vanwege zijn beleid hieromtrent en de polls steunen deze populaire zienswijze, maar tegelijkertijd is duidelijk dat de landelijke politiek meer rommelt dan Rudd en de zijnen lief is, temeer daar onder de bevolking de steun voor de rigoureuze maatregelen van de ETS afneemt. Er is nog steeds een meerderheid die het ontwerp steunt, maar er is ook een groeiende vraag naar meer discussie alvorens tot verstrekkende en vooral bindende maatregelen wordt overgegaan.
De kakkerlak
Met de derde leider in twee jaar is het opvallend dat de persoon van de deputy binnen de Liberals dezelfde is gebleven met lichtgewicht Julie Bishop, die haar plek meer lijkt te danken aan het feit dat ze een vrouw is dan dat ze zo’n briljant politicus is. Haar geringe kennis van de economie zorgde er al voor dat ze haar positie als ‘Schaduwminister van Economie’ vorig jaar moest opgeven. Haar overlevingsgaven hebben haar inmiddels de bijnaam ‘de kakkerlak’ opgeleverd (overleeft alles). Bishop heeft kunnen aantonen dat ze Turnbull in alle stemrondes heeft gesteund afgelopen week, maar desondanks zijn er nadien geruchten uitgelekt over een hevige ruzie tussen de twee omdat Turnbull wilde dat Bishop aftrad. In plaats daarvan stond ze stralend Tony Abbott terzijde met de woorden dat ze alles in het werk zou stellen om de nieuwe leider te helpen.
Het is de vraag of Tony Abbott net zo’n survivor zal blijken als zijn deputy. Zowel in de politiek als in de media waren velen direkt na zijn winst vol twijfel, maar de eerste voortekenen zien er goed uit. Ik houd nog een slag om de arm en het zou me niet verbazen als Joe Hockey alsnog als Liberals-leider de verkiezingen van volgend jaar zou ingaan, maar dan moeten de zaken wel snel een negatieve wending nemen voor Abbott. Het zou overigens wel een unicum opleveren; de afgelopen jaren was Hockey onder de politici de beste vriend van Kevin Rudd en hij was zelfs als enig parlementslid uitgenodigd voor het huwelijk van Rudd’s dochter – een uitnodiging die hij overigens beleefd afsloeg.
The Puppet Premier
Drie dagen na de verkiezing van Tony Abbott als nieuwe leider van de federale oppositie werd de zittende NSW-premier Nathan Rees weggestemd ten faveure van Kristina Keneally, die daarmee de eerste vrouwelijke premier van New South Wales is geworden. De State Elections werden overigens begin 2007 gewonnen door de toenmalig zittende premier Morris Iemma. Deze werd echter vorig jaar September wegens dramatische poll results (daar heb je ze weer) door zijn eigen partij afgezet waarbij de relatieve nieuwkomer en ‘man van de linkerzijde van de State ALP’ Nathan Rees naar voren werd geschoven als nieuwe premier. Opmerkelijk, omdat het een publiek geheim is dat de ALP ‘backbenchers’ Joe Tripodi, Eddie Obeid en John Della Bosca uiteindelijk aan de touwtjes trekken en deze drie zijn uitgesproken mannen van de rechterzijde van State Labour.
Voor alle duidelijkheid zeg ik erbij dat de linker- en de rechterzijde van State Labour als water en vuur tegenover elkaar staan. Daarbij helpen de voortdurende aanvallen, de missers, blunders en gaten in het budget bepaald niet, om nog maar te zwijgen van alle aantijgingen van corruptie aan het adres van vooral Tripodi. Gezien alle verhalen die de ronde doen is het verbazingwekkend dat hij nog steeds vrij rondloopt. Met name projectontwikkelaars doen wel eens een flinke duit in de ALP-kas, waarna ze niet zelden worden beloond met dikke contracten – met dank aan Joe Tripodi.
Gezien het bovenstaande wekt het geen verbazing dat Keneally inmiddels de bijnaam ‘The Puppet Premier’ onlosmakelijk aan zich verbonden ziet, met dank aan Nathan Rees trouwens. Tabloid The Daily Telegraph toonde een montage van Keneally met daarboven de ‘puppeteers’ Tripodi en Obeid die aan de touwtjes trokken. Keneally mag dan nog zo hard beweren dat ze ‘in full control’ is, het feit dat diezelfde Daily Telegraph haar afgelopen weekend citeerde met de woorden ‘Don’t touch my mates’ spreekt boekdelen.
De Australische premier Kevin Rudd is ondertussen ‘not amused’, want hij kan State Labour missen als kiespijn. Het was opvallend hoe hij lange tijd een ontmoeting met Nathan Rees uit de weg ging. Enkele weken terug liet hij zich eindelijk overhalen tot een gezamenlijke foto, in combinatie met enkele woorden van steun van zijn kant, om vervolgens tot zijn verbijstering te zien dat de partij Rees liet vallen. Interessant detail: enkele weken terug werkte Nathan Rees Tripodi zijn kabinet uit door hem als minister te ontslaan.
Schandalen
State Labour houdt het gezicht in de plooi en blijft uiteraard beweren dat de verkiezingen over 15 maanden gewonnen kunnen worden, maar er is niemand die daarin gelooft. En er is ook niemand die gelooft dat Labour erin gelooft. Naast het rampzalige beleid en de niet-aflatende corruptiegeruchten werd de partij ook nog eens geplaagd door verschillende in de media breed uitgesponnen ‘scandals’. Zo was daar vorig jaar oktober de zojuist geïnstalleerde Minister voor Politie Matt Brown die moest aftreden nadat bekend was geworden dat hij tussen twee zittingen (inclusief een stemming) van het parlement een feestje had gegeven op zijn kantoor boven, waarbij hij stomdronken boven op de bank had staan dansen – volgens de geruchten in een groene tanga – terwijl hij zijn veel oudere collega Noreen Hay een ‘titty fuck’ zou hebben gegeven. (Ik geef het toe: de Australische politiek staat niet bekend om zijn ‘sophistication’).
Ik zal de lezer alle verdere schandalen besparen, maar ik kan niet om John Della Bosca heen. Deze 53-jarige gezworen vijand van Nathan Rees haalde drie maanden terug de voorpagina’s toen zijn 26-jarige ex-minnares verbitterd uit de school klapte en via de media uit de doeken deed hoe de toen nog minister wel eens een politieke sessie of verplichting oversloeg voor een veel hetere sessie bovenop zijn bureau. Della Bosca diende zijn ontslag in en Rees was er als de kippen bij om dit ontslag te accepteren. Velen verwachtten een terugkeer van Della Bosca nu Rees gewipt is maar (voorlopig) heeft Keneally hem niet opgenomen in haar nieuwe kabinet. – Ik voeg daar trouwens aan toe dat Della Bosca en vooral zijn vrouw en mede ALP-MP Belinda Neal (zelf bepaald niet met een schone lei) mijn sympathie hebben weten te winnen door de volwassen en integere wijze waarop ze zich tegenover de oververhitte media staande hebben gehouden.
Tot zover mijn update omtrent het wel en wee van de Australische politiek. Het mag duidelijk zijn dat ik meer niet dan wel genoemd heb, maar voor de gemiddelde Nederlander blijft het natuurlijk toch een ver van mijn bed gebeuren. Met het oog op zowel lands- (oktober 2010) als staatsverkiezingen (mart 2011) gaan we in ieder geval een interessante tijd tegemoet. En als Tony Abbott daarbij eens voorbij komt op de vaderlandse buis, hebben Hoeiboei-lezers met het bovenstaande tenminste enig referentiekader.
Kees Bakhuyzen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten