Rapport over Turkije, de Moslimbroeders en de Gazavloot

Op 31 mei 2010 werd het Turkse schip Mavi Marmara, een van de schepen van een vloot met hulpgoederen voor de Palestijnse enclave Gaza, op volle zee geënterd door het Israëlische leger. Aan boord brak een gevecht uit, waarbij negen opvarenden om het leven kwamen. Over de toedracht kwamen gisteren twee rapporten uit. Een Israëlische commissie stelt dat de commando’s terecht aan boord gingen. Ze zouden uit zelfverdediging hebben gehandeld.

De Turkse regering is daarentegen ‘ontsteld en verbijsterd’ over dit resultaat. Een Turkse commissie, die haar voorlopige bevindingen eveneens gisteren naar buiten bracht, noemt het Israëlische optreden op haar beurt ‘excessief’. Het Israëlische rapport werd overigens ook zwaar bekritiseerd door mensenrechtenorganisaties in eigen land. Medici voor Mensenrechten noemde de commissieleden ‘moreel en juridisch blind’.

Over de politieke achtergronden van de Gazavloot verscheen gisteren eveneens 

een rapport in Israël. Het Jerusalem Center for Public Affairs (JPCA) publiceerde een verslag van Steven Merley onder de titel Turkey, The Global Muslim Brotherhood and the Gaza Flotilla. Volgens Merley was de Turkse regering van de fundamentalist Tayyip Erdogan nauw betrokken bij de organisatie van de Gazavloot. 

Het wereldwijde netwerk van de Moslimbroederschap had een actieve rol in het geheel. Sleutelfiguren van de Moslimbroeders krijgen sinds het aantreden van de fundamentalistische AKP-regering in Turkije alle ruimte om activiteiten voor Hamas te organiseren, betoogt Merley. De Turkse hulpstichting IHH is volgens zijn rapport niet op de eerste plaats een humanitaire organisatie, maar was daarentegen betrokken bij gewelddadige acties, onder meer op de Balkan. “Dat Turkije en zijn regering partners zijn geworden van de wereldwijde Moslimbroederschap heeft consequenties voor Turkije en zijn westerse bondgenoten, inclusief de NAVO.”

Merley is analist bij de Amerikaanse denktank NEFA Foundation. Daar schreef hij ook rapporten over de Moslimbroederschap in Europa en België. Het JCPA is een Israëlische denktank, die wordt geleid door Dore Gold, voormalig adviseur van de premiers Ariel Sharon en Benjamin Netanyahu. Voorzitter van de directieraad is de Nederlander Manfred Gerstenfeld, van wie onlangs Het Verval, een geruchtmakend boek over antisemitisme in Nederland, verscheen. Merley’s eigen NEFA Foundation (NEFA staat voor Nine Eleven Finding Answers) werd opgericht na de aanslagen van 11 september voor de studie van het internationale terrorisme.
Merley en de denktanks waarvoor hij werkt zijn dus geen vrienden van de Moslimbroeders. De Amerikaan volgt de beweging echter op de voet. Zijn bronnenmateriaal is zeer uitgebreid. Hij baseert zich op de berichten van Turkse en Arabische media en op websites van bij de Gazavloot betrokken organisaties. Hij beschikt over verslagen van de conferenties in Turkije, waaraan internationale moslimleiders als Yusuf al-Qaradawi hebben deelgenomen. Al met al reden genoeg om serieus van het rapport kennis te nemen.

Nederland speelt een minimale en alleen indirecte rol in Merley’s analyse. Een van de prominente opvarenden was Walid al-Tabtabai, parlementariër in Koeweit, en tevens betrokken bij de onlangs geopende Essalemmoskee in Rotterdam. Maar de gelovigen aan de Maas kunnen er uiteraard niets aan doen dat hun verre sponsor aan boord is gegaan van de Gazavloot.
De Palestijnse activist Amin Abou Rashed, voorman van het Palestijns Platform voor Mensenrechten en Solidariteit (PPMS), en bekend als fondsenwerver voor Hamas in Nederland, komt niet voor in Merley’s rapport, hoewel juist hij de meest prominente deelnemer uit Nederland was. Rashed (of Rashid) is volgens de website van de Egyptische Moslimbroederschap een van de oprichters van de European Campaign to End the Siege of Gaza.

Nederland spreekt ook een woordje mee in de tweede Gazavloot, die komend voorjaar op weg gaat naar de door Hamas beheerste enclave. Op de lijst van deelnemende organisaties staat ook de Federatie van Islamitische Organisaties Nederland (FION), de Nederlandse afdeling van de Europese Moslimbroederschap. Een andere deelnemer is de aan de FION gelieerde stichting ISRAA. Zoals vaker is er sprake van een coalitie van fundamentalisten en extreemlinks.
Rest de vaststelling dat het moslimfundamentalisme mede opbloeit als gevolg van de uitzichtloosheid van het Israëlisch-Palestijnse conflict en de moeilijke humanitaire situatie in Gaza. Daarover publiceerden Palestijnse jongeren onlangs een opvallend manifest dat begon met de woorden ‘Fuck Hamas, Fuck Israel, Fuck Fatah’.

Carel Brendel