Discussies over religie roepen veel emoties op, maar zelden een accurate samenvatting van het standpunt van de opponent. Helaas geldt dat ook voor de wijze waarop Asher Ben Avraham de teneur van mijn onlangs verschenen boek Het monotheïstisch dilemma probeert samen te vatten. En hoewel Yoram Stein het beter doet, mist toch ook hij het centrale punt dat ik wil maken. Dat punt is dat ik mij niet bezighoud met hoe Ben Avraham, Stein, Karen Armstrong en de overgrote meerderheid van de gelovigen de heilige schrift lezen, maar hoe die schrift wordt gelezen door extremisten als Abdulmutallab, Jigal Amir en Scott Roeder. Ik benader de schrift dus door de ogen van een terrorist en wil dan laten zien dat de verhaallijn die hij daarin onderkent aanknopingspunten heeft in de tekst zelf. Die ambitie herhaal ik om de tien bladzijden in mijn boeken (ook The Secular Outlook) en staat zelfs op kaft van Het monotheistisch dilemma als waarschuwing vermeld. ‘Pas op, dit gaat niet over godsdienst maar over radicale interpretaties van godsdienst!’ Maar Ben Avraham, Stein en trouwens ook Amanda Kluveld en Bart-Jan Spruyt hebben niet gezien dat ik geen bijdrage lever aan de vergelijkende godsdienstwetenschap. Ik zeg dus ook niet dat alle drie de monotheïstische godsdiensten ‘even erg’ zijn. De enige recensenten die mijn boek op dit punt goed hebben gelezen zijn Carel Brendel en Dirk Verhofstadt.
Ben Avraham is de slordigste van allen wanneer hij denkt mijn argumentatie te kunnen samenvatten met ‘religion sucks’. Waarbij hij wel eerlijk aangeeft dat dit ‘kort gezegd’ is. En ‘met een beetje fantasie’. Inderdaad, want één zin verder moet hij al constateren dat het mij natuurlijk niet gaat om religie in het algemeen, maar om radicalisering in de drie monotheïstische godsdiensten. Dat is dus iets heel... lees hierr verder.
Paul Cliteur - Het Monotheïstisch Dilemma: Bestellen?
De punten van bedenking die Cliteur aangeeft gelden in principe voor alle monotheïstische godsdiensten, en daar heeft hij gelijk in. Er is bij het monotheïsme in principe geen ruimte voor een andere godsdienst of levensovertuiging en dat feit is een bron van intolerantie die door andere invloeden beteugeld kan worden, zoals verlichting, rede, secularisme enz. De meeste kritiek NU geldt terecht voor de islam, omdat deze godsdienst op dit moment de meeste totalitaire en intolerante vorm van het monotheïsme laat zien zonder dat die godsdienst voldoende blootstaat aan liberale invloeden. De andere monotheïstische godsdiensten jodendom en christendom hebben dexelfde totalitaire en intolerante trekken in zich, maar zijn op dit moment minder dwingend vanwege andere invloeden en dat is een goede zaak.
BeantwoordenVerwijderenEnige jaren geleden stond Cliteur voor een reëel "monotheïstisch" dilemma.
BeantwoordenVerwijderenDat was toen hij zijn religiekritiek volgens de vrienden en vriendinnen van de profeet iets teveel toespitste op de Religion of Peace. Ze hadden zijn standpunt goed begrepen en de emoties liepen hoog op.
Hij stond na de nodige serieuze bedreigingen voor de keuze: doorgaan op de ingeslagen weg, of op zijn schreden terugkeren en zich voortaan beperken tot zijn stokpaardje dat qua grondgedachte - hoewel enigszins raillerend - door Ben Avraham best aardig is weergegeven: "Religion Sucks!"
Hij koos voor het laatste, waarvan het besproken boek het voorspelbare resultaat is geworden.
Ik lees de teksten van Paul Cliteur altijd met veel plezier. Zijn boek MOREEL ESPERANTO kan ik aanbevelen.
BeantwoordenVerwijderen"Cliteur pleit in diens pamflet voor een eenduidige gemeenschapszin in een samenleving waarin veel verschillende culturen en ook religieuze culturen geherbergd zijn. Een soort gemeenschapszin waaraan iedere inwoner in een democratisch land zich kan binden, ongeacht zijn afkomst. Cliteur pleit hierbij voor het stellen van de door een democratische staat vastgestelde wet, boven andere cultuurgebonden wetten, zoals religieuze wetten. Dit vindt Cliteur nodig om religieus extremisme te voorkomen. Volgens Cliteur zien religeuze of andersoortige fanatici deze door een democratische staat vastgestelde wet niet als de wet die als hoogste goed telt. De fanatici kiezen eerder voor hun eigen waarheid dan de algemene uitgangspunten van de wet.
Hij noemt in zijn boek een aantal voorbeelden uit diverse religies. Zo noemt hij bijvoorbeeld de moordenaars van abortusartsen in de VS. Zij nemen hun gevangenisstraf voor lief, omdat zij ervan overtuigd zijn dat de goddelijke wetten boven de gewone wet gaan. 'God heeft het immers aan hen bevolen om te doen.' Deze onderwerping aan door de religie ingegeven wetten noemt hij in zijn boek de goddelijke bevelstheorie. Volgens Cliteur is de goddelijke bevelstheorie in alle theïstische geloven terug te vinden, zoals het Christendom en de Islam. Cliteur geeft een aantal voorbeelden van teksten waaraan fanatici hun recht tot doding en volledige onderwerping menen te ontlenen, en die hun handelen rechtvaardigen. Zo noemt hij het verhaal van Abraham, die zijn zoon op bevel van God moest offeren. Volgens Cliteur zijn er voldoende voorbeelden in de moderne religies te vinden waarin volledige onderwerping aan de wil van een godheid is terug te vinden. Cliteur geeft voorbeelden waarin fanatici zelfs moord goedkeuren op basis van door de religie ingeven wetten. Zo'n door religie ingegeven moord noemt hij een 'religieus gesanctioneerde moord'.
In zijn boek laat hij zich ook kritisch uit over de houding van het westen, dat in zijn optiek te zeer de neiging heeft om bepaalde religieuze uitingen die tegen de democratische principes ingaan te vergoelijken. Zo geeft hij een voorbeeld van een artikel geschreven door Roald Dahl ten tijde van de crisis rondom de publicatie van de duivelsverzen van Salman Rushdie. Dahl vindt dat Rushdie het onheil zelf over zich afgeroepen heeft, omdat hij als Indiër op de hoogte zou moeten zijn geweest van de gevoeligheden binnen de islamitische cultuur. Dit vindt Cliteur een voorbeeld van verkeerde toegevelijkheid naar fanatici toe."
De reacties vanuit religieuze hoek op Het monotheistisch dilemma, laten zien dat ook joden en christenen minder seculier zijn dan je zou verwachten. Het aardige van Cliteur is dat hij ze op beschaafde en intelligente wijze van repliek dient.
Jammer dat Paul Cliteur het verhaal van Pinchas totaal verkracht want het is heel relevant voor deze tijd.
BeantwoordenVerwijderen@Rudolf
Nee hoor, volgens het jodendom hoef je je helemaal niet te bekeren.
@Dutch Renitent. Maar heb je het boek van Paul Cliteur gelezen? Of baseer je je op het artikel van Asher Ben Avraham?
BeantwoordenVerwijderenIk baseer me op hetgeen Paul Cliteur in interviews(oa VN) heeft gezegd over Pinchas en dat is een complete verdraaiing van het verhaal. Asher ben Avraham heeft zich (jammerlijk genoeg) niet uitgelaten over Pinchas.
BeantwoordenVerwijderenHet jodendom heeft natuurlijk ook zijn fanatieke kanten, omdat de bron van de drie openbaringsgodsdiensten wel een aantal dogma's delen. Maar natuurlijk is het jodendom nu niet het probleem. Dus een discussie hier over het jodendom lijkt mij geen zinvolle discussie. Het is waar dat het jodendom niet zo'n bekeringsdrift heeft.
BeantwoordenVerwijderenJa Rudolf, het is me duidelijk dat de anti-theïsten slecht geïnformeerd zijn over het Jodendom en het daarom hebben over "fanatieke kanten".
BeantwoordenVerwijderen