The worst natural disaster

Het nieuws heeft inmiddels ook de Nederlandse voorpagina’s gehaald, zoals overal ter wereld: Het afgelopen weekend was het ergste ooit in de geschiedenis van de bosbranden in Australië en men spreekt al van de ergste natuurramp ooit. De voortekenen waren niet goed: de afgelopen weken was er sprake van een hittegolf en het kwik bereikte het afgelopen weekend 47 graden in het rampgebied. Voeg daarbij een zeer ongelukkige speling der natuur, met windvlagen die werden aangewakkerd door de ‘Southerly’, de windstroom afkomstig van Antarctica, en het resultaat was een ware hel. De eerste berichten zondagochtend spraken van zeven doden, met de verwachting dat dat aantal kon stijgen tot in de 70. Inmiddels ligt het dodental boven de 130 en de verwachting is dat dit zal stijgen tot boven de 200, gezien het grote aantal vermisten. Daarnaast hebben veel overlevenden ernstige brandwonden opgelopen. De getuigenverslagen zijn te wreed voor woorden, zozeer dat zelfs Premier Kevin Rudd het na bezoek van het rampgebied te kwaad kreeg en overmand door emotie voor de televisiecamera’s niet uit zijn woorden kon komen.

Bosbranden horen bij Australië. Er zijn in de zomer eigenlijk altijd wel ergens bosbranden gaande en de bevolking heeft hiermee leren leven als met een voldongen feit. De brandweer steekt vaak een brand aan omdat men verwacht dat dat stuk bos binnen afzienbare tijd zal gaan branden en men wil dat brandgevaar voor zijn door de brand van begin tot eind te kunnen overzien en beheersen. De Australische fauna is zelfs gedeeltelijk afhankelijk van de branden, omdat bepaalde boomzaden alleen kunnen ontkiemen door een bosbrand. Ik krijg vaak de vraag vanuit Nederland of ik daar nou iets van merk, maar doorgaans merk je daar in Sydney zelf niets van, al schijnt de indringende brandlucht die ik in December 2006 overal in Melbourne gewaar werd soms ook de City van Sydney te bereiken, maar in de zes jaar dat ik hier nu woon heb ik daar nooit iets van gemerkt.

Die branden in 2006 golden al als een nationale ramp, maar ze vallen in het niet bij de ramp die zich afgelopen weekend over Victoria voltrok en die nog niet achter ons ligt. Ondanks de plotseling ingetreden verkoeling, die zelfs nu en dan regen met zich meebrengt, zal het nog dagen zo niet weken duren voor men alle branden onder controle heeft. In Victoria woedden zaterdag 400 branden, waarvan verschillenden een macaber monsterverbond aangingen met alle verwoestende gevolgen vandien. Bewoners van het rampgebied realiseerden nauwelijks welk gevaar om de hoek daagde en zodra ze de ernst van de situatie inzagen was het vaak te laat. Macabare verhalen over mensen die de vlammenzee probeerden te ontvluchten in de auto maar later verkoold werden teruggevonden zijn alom aanwezig in de verslagen. Die verhalen hoor je wel vaker, maar dan gaat het om een incident waarbij enkelen de dood vinden. Enkele jaren terug werd Canberra geteisterd door een enorme brand, en de vier doden die toen vielen golden al als een enorme ramp. Uit alles zal duidelijk worden dat werkelijk niemand had voorzien hoe verwoestend de branden van afgelopen weekend konden uitpakken, ondanks de hittegolf.

Inmiddels zijn verschillende nationale girorekeningen geopend voor een bush fire appeal, want goedgeefs zijn de Australiërs zeker. De regering heeft een noodhulp van miljoenen afgekondigd en de kamerdebatten over het noodpakket van 42 miljard dat de regering Rudd wil aanwenden om de Global Financial Crisis alhier een halt toe te roepen liggen even stil. Het land is in shock, zonder meer. De verhalen van de verplegers van de brandwondencentra zijn te gruwelijk voor woorden.

Het meest gruwelijke element aan dit geheel is wel dat er sterke vermoedens bestaan dat een deel van de branden zijn aangestoken. Premier Kevin Rudd sprak dan ook van een ‘mass murder’, al gaf een van de autoriteiten aan dat voorzichtigheid op zijn plaats is omdat de ongekende mix van rampzalige elementen die zaterdag plaatsvond vuur deed ontstaan waar het anders geen kans had gehad. In ieder geval zijn in New South Wales twee mensen gearresteerd op verdenking van brandstichting. Tot nu toe zijn hier echter geen slachtoffers gevallen, al zijn er in New South Wales wel veel huizen verwoest. Het totaal aantal verwoeste huizen ligt nu op 750, de meeste in Victoria, waarbij enkele dorpen ten noorden van Melbourne geheel zijn weggevaagd.

De vraag is welke lessen getrokken kunnen worden uit deze ramp. Moet men bewoners blijven aanraden zo lang mogelijk te proberen hun huis te verdedigen tegen de vlammen? Gezien de vele slachtoffers die juist door de vlammenzee werden omringd omdat ze probeerden te ontkomen aan het vuur lijken de autoriteiten het hier bij het rechte eind te hebben, maar er zullen ongetwijfeld vele onderzoeken en rapporten volgen. Ik houd de lezer op de hoogte indien dit belangwekkende uitkomsten oplevert.

Kees Bakhuyzen