Toespraak Gregorius Nekschot in Denemarken

Vertaling van de toespraak van Gregorius Nekschot in de Free Press Society Kopenhagen 3 februari 2009
(Nekschot sprak in het Engels, gehuld in een boerka)

Dames en Heren,

In Nederland is satire een oude traditie. Deze traditie begon zeven eeuwen geleden, in de dertiende eeuw, met het epische gedicht ‘Reynaerd de Vos'. Het gedicht Reynaerd de Vos maakte de adel en de geestelijkheid belachelijk - de hoogste burgerlijke en religieuze autoriteiten van dat tijdperk. De auteur moet een wijs man geweest zijn, want hij hield zijn identiteit geheim. Monty Python's film Life of Brian steekt de draak met het christendom. De film veroorzaakte woede en controverse in 1979. Desondanks kon de film bijna overal worden bekeken.. De makers, Terry Jones, Graham Chapman, John Cleese, Eric Idle en Michael Palin ontvingen geen doodvonnissen en het Openbaar Ministerie lichtte hen niet van hun bed om ze achter de tralies te zetten.

Deze twee tamelijk willekeurige voorbeelden illustreren dat in West-Europa, godsdienst - in de genoemde gevallen het christendom – al eeuwen lang belachelijk wordt gemaakt. Eerst gebeurde dit anoniem of onder pseudoniem, later openlijk. In de westerse cultuur, creëerden rationalisme, wetenschap, humanisme en democratie, in een langdurig en pijnlijk proces, de scheiding tussen Kerk en Staat. De vrijheid van meningsuiting werd zo in vele landen een grondwettelijk recht. Het is dus al geruime tijd mogelijk om het Christendom te bespotten, zonder dat je bang hoeft te zijn voor een doodvonnis.

Toen er grote aantallen migranten met een andere culturele en religieuze achtergrond naar West-Europa kwamen, veranderde de zaak fundamenteel. Omdat ze slecht zijn opgeleid - en zonder uitzondering onder dictatoriale regimes – kunnen veel immigranten met een islamitische achtergrond niet instemmen met onze scheiding tussen religie en politiek, hoe vanzelfsprekend deze scheiding ons ook lijkt.

Monty Python drijft de spot met Jezus in Life of Brian. Een vergelijkbare film over het leven van Mohammed - de stichter van de islam - is ondenkbaar. Het vreselijke lot van filmregisseur Theo van Gogh zegt genoeg. De gruwelijke en sadistische wijze waarop Theo van Gogh ritueel werd afgeslacht door een fanatieke moslim betekende voor de vrije meningsuiting in Nederland een terugkeer naar de duistere Middeleeuwen. Iedereen die iets wil zeggen over de islam moet zeer omzichtig te werk gaan.

Op de 13 mei 2008 werd de cartoonist Gregorius Nekschot echter uit zijn huis gesleurd door tien ambtenaren en in de gevangenis gegooid. Bovendien werd zijn huis doorzocht en zijn computer, mobiele telefoon, agenda en schetsboeken werden in beslag genomen. Omwille van zijn cartoons, waarover men beweerde dat ze etnische minderheden en moslims discrimineerden, werd hij gedwongen in ballingschap te gaan en werd zijn privacy op verregaande wijze geschonden. Zo staan de zaken er nu voor in Nederland, een land dat tot voor kort nog werd gezien als ruim van opvatting, vrij van denken, en zich verheugend in een satirische traditie van meer dan zeven eeuwen.

Hoe moeten we deze arrestatie interpreteren? Wat is er in de afgelopen jaren in Nederland veranderd? Waarom werd Gregorius Nekschot vanwege zijn sceptische blik op de zegeningen van de multiculturele samenleving in de gevangenis gegooid? Hier volgen een aantal van de mogelijke motieven en verklaringen.

In de eerste plaats heeft de Tweede Wereldoorlog diepe sporen nagelaten in de Nederlandse samenleving. Het gebrek aan verzet tegen de deportatie van Joodse landgenoten is in Nederland lang taboe geweest. Dit gebrek aan weerstand leidde tot een collectief trauma in de naoorlogse generatie babyboomers. Het werd verdacht om de spot te drijven met religie, met uitzondering dan van het Christendom. In de ogen van de babyboomers was een grap over een andere godsdienst of een ander ras werd de eerste stap in de richting van de trein naar Auschwitz. Nekschot werd geboren in de jaren zestig. Hij is jonger dan de babyboomers. Een generatieconflict zou dus een motief kunnen zijn om Nekschot's cynische commentaar op de moderne tijd tot zwijgen te brengen.

Een andere Nederlandse trauma is het koloniale verleden. Gedurende lange tijd ging de zon nooit onder in het Nederlandse Rijksgebied. De Nederlanders profiteerden van de slavenhandel, en buitten de lokale bevolking in Oost- en West-Indië uit. Maar ze deden meer dan dat: ze introduceerden gezondheidszorg en onderwijs en ze bouwden wegen en spoorwegen. Toch bleven de leeghoofdige babyboomers met een slecht geweten zitten omwille van hun gekleurde landgenoten. Elke grap of kritische opmerking over immigranten uit onze voormalige koloniën wordt gezien als een uiting van racisme. Deze zogenaamde 'wij-zijn-vreselijk'-mentaliteit van de do-good babyboomers zou ook een motief kunnen zijn om zich te ontdoen van de cynicus Nekschot.

Na de bevrijding door het Rode Leger in 1945, kregen Polen, Oost-Duitsland, Hongarije, Bulgarije, Tsjecho-Slowakije en Roemenië te maken met de gruwelen van het communisme. Nederland werd, goddank, bevrijd van het fascisme door de Amerikanen, Britten, Canadezen en de vrije Polen. Veilig onder de Amerikaanse nucleaire paraplu en zich wentelend in de snel groeiende welvaart koesterden de socialistisch geïnspireerde Nederlanders decennialang hun dromen over de utopische socialistische verzorgingsstaat.

Toen het communisme instortte, wisselden de socialistisch geïnspireerde Nederlanders gewoon hun failliet geloof in de socialistische utopie in voor een geloof in een multiculturele utopie. Het was het romantische beeld van een multicultureel Utopia dat door niets mag worden verstoord. Het anti-sociale gedrag en de religieus geïnspireerde waanzin van een aantal immigranten mogen niet ter discussie worden gesteld of bekritiseerd, zelfs niet in een spotprent.

Zoals ze het altijd gewend zijn geweest schuwen de links extremisten niet de censuur, want het socialistische of multiculturele Utopia ontstaat immers niet vanzelf. Het is dus geen verrassing dat een ultra-linkse niet-gouvernementele organisatie, het particuliere Nederlandse Meldpunt Discriminatie Internet (MDI), samengewerkt met een orthodoxe imam om Gregorius Nekschot aan het kruis te nagelen. De ziekelijke behoefte aan een romantische ideaal, met moslims en gekleurde mensen in de rol van nobele wilden, is dus nog een mogelijk motief om de anti-romantische cartoonist Nekschot het zwijgen op te leggen.

De Deense export van vlees en zuivelproducten had te lijden van de boycots na de publicatie van de - inmiddels zeer bekende - Deense cartoons. In Nederland leidde de angst voor afnemende export van toetjes, chocolademelk en worst aan het Midden-Oosten tot de oprichting van een geheime Interdepartementale Werkgroep Cartoonproblematiek. Deze geheime werkgroep, misschien wel het meest belachelijke orgaan in de Nederlandse geschiedenis, lijkt tot de conclusie gekomen te zijn, dat de cartoonist Gregorius, in z’n eentje, een veel grotere bedreiging voor de Nederlandse export betekende dan alle Deense cartoonisten bij elkaar voor de Deense export. Dus economische overwegingen kunnen een motief zijn geweest: voorkom exportverlies door Nekschot het zwijgen op te leggen.

In Nederland herinnert iedereen zich nog de hysterische manier waarop premier Jan Peter Balkenende reageerde op Fitna, de anti-islam film van de Nederlandse parlementariër Geert Wilders. Balkenende distantieerde zich luid, ruim voordat Fitna uitkwam, en nog zonder de inhoud van de film te kennen. Minister-president Balkenende oefende ook zware druk uit op Wilders om Fitna niet uit te brengen, ondanks het feit dat hij parlementariër is en ondanks zijn grondwettelijk recht op vrijheid van meningsuiting. Angst voor problemen met moslims dreef de premier en zijn kabinet tot bedenkelijke slaafsheid en meegaandheid. Angst voor de islam en paniek zouden de reden kunnen zijn voor deze gouvernementele topfunctionarissen om de cartoonist Gregorius Nekschot te arresteren. Lafheid en verraad zijn dus denkbaar als motieven om Gregorius Nekschot tot zwijgen te brengen.

Met de komst van grote aantallen islamitische immigranten naar Nederland, zagen christelijke politici een kans om hun verloren invloed in een inmiddels bijna volledig geseculariseerde land weer terug te winnen. De pogingen van de opeenvolgende ministers van Justitie, Piet Hein Donner en Ernst Hirsch Ballin, beiden christen-democraten, om na de moord op Theo van Gogh door een moslim de verouderde Wet inzake smalende godslastering nieuw leven in te blazen wijzen in die richting. Dus Christen Democratisch opportunisme, waarbij de rol van slachtoffer en dader weer wordt omgedraaid, kan een motief om de goddeloze heiden Gregorius Nekschot een lesje te leren.

In tegenstelling tot de 'oude media', is het internet tot nu toe ontsnapt aan gouvernementele controle. Natuurlijk is dit een doorn in het vlees van moralisten. Daarom is onder leiding van premier Jan Peter Balkenende, een burgerschapscampagne gestart. Christen-democraten zijn ervan overtuigd dat 'vrijheid niet gaat zonder verantwoordelijkheid’. Voor de christen-democraten betekent dit dat het grondwettelijke recht op vrijheid van meningsuiting ondergeschikt is aan die van de vrijheid van godsdienst. In hun visie mogen christenen en moslims om religieuze redenen vrouwen en homoseksuelen discrimineren als zij dat nodig vinden, maar christenen en moslims mogen niet worden bekritiseerd, want dat wordt beschouwd als wettelijk verboden discriminatie.

Gregorius Nekschot, die zich vooral manifesteert op het internet, werd met geweld gearresteerd. Een duidelijk signaal naar het publiek dat er grenzen zijn aan wat aanvaardbaar is op het internet. Dus de wens om greep te krijgen op het internet kan een reden zijn geweest om die duivelse Nekschot de mond te snoeren.

Het laatste motief op deze lijst betreft - op dit moment - de persoonlijke ambitie van de officier van justitie in gevallen van discriminatie. Een officier van justitie die voor God wil spelen is inderdaad een nieuw fenomeen in Nederland. Met de arrestatie en het doorbreken van de anonimiteit van Gregorius Nekschot, laadt de officier van justitie een zware verantwoordelijkheid op zijn schouders. Niet alleen is de arrestatie van een tekenaar van spotprenten een rechtstreekse aanval op de vrijheid van meningsuiting, in een wereld vol met moslims die de sharia-wetgeving willen opleggen door middel van geweld, is het ook een licence to kill. Kortom: zelfs Nekschot zelf zou genoeg motieven hebben kunnen bedenken om een Nederlandse tekenaar te arresteren in het Jaar onzes Heren 2008.

Dus, wat is er veranderd in Nederland? De huidige regeringscoalitie van de orthodoxe christenen, christen-democraten en sociaal-democraten is een regelrechte ramp. De christenen in het kabinet proberen de Nederlanders van hun traditionele kleine pleziertjes te beroven. Een rookverbod, een verbod op prostitutie, een verbod op het roken van wiet, en een verbod op paddo's zijn ingevoerd. De lijst is langer, maar het zijn stuk voor stuk pogingen om de Nederlanders te leren dat hun leven op aarde niet is bedoeld om aangenaam te zijn.

De angst van Christelijke politici voor sociale onrust is diep geworteld. Voormalig minister-president Colijn adviseerde zijn landgenoten zelfs om samen te werken met de nazi's en alle weerstand op te geven na de nederlaag van het Nederlandse leger in 1940. Een tekenaar die de spot drijft met de islam is precies het soort van "subversieve element" dat orthodoxe christenen en christen-democraten liever zien gaan dan komen.
Sociaal-Democraten, die eerder bekend stonden om hun anti-religieuze gedrag, sussen islamisten met subsidies en een voorkeursbehandeling. Ze doen dit voor electorale doeleinden. Bijvoorbeeld, Job Cohen, de Sociaal-democratische burgemeester van Amsterdam, heeft persoonlijk de scheiding van Kerk en Staat in de Nederlandse hoofdstad afgeschaft, alleen maar om de islamitische kiezers te behagen.

Deze giftige cocktail van religie, religieuze waanzin, christelijk opportunisme en links egoïsme heeft een dodelijke bedreiging voor de vrijheid en democratie in Nederland geschapen. Extremisten hebben al een politicus en een film-regisseur in Nederland vermoord. Nu is de Nederlandse Staat er toe over gegaan om kunstenaars te arresteren en te intimideren. Het is beangstigend om te zien hoe snel en hoe gemakkelijk Nederland terugglijdt in donkere tijden.

In het jaar 2008 was het Gregorius Nekschot, die werd gearresteerd en in de gevangenis gegooid, in 2009 zullen er anderen zijn.

Dames en heren, zodra je gaat marchanderen met de vrijheid omwille van de lieve vrede, ben je gedoemd. Nederland, en het spijt me het te zeggen, heeft een zeer slecht voorbeeld gesteld.
Long live a free Denmark! Lang leve een vrij Nederland!

Gregorius Nekschot, Tekenaar

Vertaler: Toon Verberg, HB

Bron: speech Gregorius Nekschot