Toeval

Annelies schreef een stukje over haar belevenissen op de motor (Vroem, vroemm..).

Het was een herkenbaar verhaal.

Zelf ben ik niet zo’n held. Ik heb inderdaad ooit mijn enkel lelijk verbrand aan de gloeiende knalpijp. En ik heb absoluut niet het postuur voor een motorpak.

Mijn moeder, Mies, had wel het lef om bij haar geliefde (mijn vader) achterop de BMW te klimmen.

Ze waren dolgelukkig, smoorverliefd en vrij.

Mies: "Wij in het al bevrijde oosten van het land hebben op eigen houtje een bevrijdingskrant in elkaar gezet. Contact met de redactie in het westen was vrijwel onmogelijk. Achterop een motor zou ik de kranten distribueren. De man die zou rijden werd plotseling ziek.

De invaller werd later mijn echtgenoot."

Nu maak ik even een stapje terug.

Mies had de oorlog overleefd. Zij werd in 1942 door het illegale Vrij Nederland gevraagd kranten te verspreiden.

Na onenigheid over het distributieapparaat van VN en de linkse koers waar een aantal medewerkers moeite mee had werd in 1943 een nieuwe verzetskrant opgericht: Trouw.

De Waarheid, Het Parool en VN zaten aan de linkerkant. Het protestant christelijke Trouw moest, zo vertelde Mien Bouwman (actief voor de krant in Amsterdam) mij in de één op één gesprekken die ik met haar heb gevoerd voor mijn boek WEG VAN MIJN MOEDER voor een tegengeluid zorgen.

Mijn moeder had maar één oogmerk: verzet plegen tegen de bezetter! Trouw was een verzetskrant. Een verzetskrant, die zou ophouden te bestaan zodra de oorlog voorbij was.

Mies: “Bruins Slot heeft ons op een weekend beloofd dat Trouw na de bevrijding niet zou blijven bestaan. Wij beschouwden Trouw namelijk als een verzetsblad en wilden niet van Trouw een politiek blad maken.”

Uit Trouw van 29 januari 2002:

"Een van de pioniers van het illegale Trouw, Mies ten Bruggencate, is donderdag overleden. Ze is 82 jaar geworden.

Als Mies Bruijnen was zij in de oorlogsjaren een vooraanstaand lid van de Trouw-groep. Samen met haar verloofde Jan Penning leidde zij het verspreiden en drukken van Trouw in de Achterhoek en Overijssel.

Jan Penning was een van de 23 medewerkers die in augustus 1944 werden gefusilleerd, nadat de Trouw-groep had geweigerd gehoor te geven aan een Duits ultimatum om de uitgave te staken. Met die zware beslissing had ook Mies Bruijnen ingestemd.

Met het naoorlogse Trouw heeft Ten Bruggencate nooit iets te maken willen hebben. Tegen vrienden zei ze, het onverteerbaar te vinden 'dat anderen verdienen aan waar onze jongens voor zijn gestorven".

Terug naar haar motorritje op de BMW van de nieuwe man in haar leven.

Ze werden geschept door een geallieerde Jeep met een dronken Canadees aan het stuur. Mies lag weken in het ziekenhuis met een schedelbasisfractuur - in die tijd een levensbedreigend trauma.

Daardoor miste ze de vergadering waarin een besluit zou worden genomen over de toekomst van Trouw. Haar stem kon niet gehoord worden.

Opzettelijk of niet? Ik heb zo mijn bedenkingen.

Het heeft haar verbitterd. Ze sprak nauwelijks over haar oorlogservaringen, terwijl er zó veel te vertellen was.

Wanneer ik het met haar over die "doorstart" van Trouw had trilde haar onderlip. Ze zat gevangen in een machteloze woede, in onverwerkt verdriet. Ze voelde zich verraden, vooral door Bruins Slot - die de eerste hoofdredacteur van het na-oorlogse Trouw werd.

Mien Bouwman (gestorven in 2007) vertrouwde mij in 2005 toe dat Trouw oorspronkelijk was opgericht als verzetskrant. Ze kon zich de bittere woede van mijn moeder wel voorstellen. “Maar ja, Het Parool, De Waarheid en Vrij Nederland gingen ook gewoon door,” was haar weerwoord.

Ik vond dat een slechte verontschuldiging.

Ellen ten Bruggencate

Surf ook eens naar Ellens weblog: http://vert-el-sels.blogspot.com/

Weg van mijn moeder - Ellen ten Bruggencate
Uitgeverij Aspekt
Roman
ISBN:9789059118485
€ 18.95
Bestellen?