Het aanbrengers-gen

In de onvolprezen serie ' The Soprano's ' zit een aflevering waarin de hoofdpersoon (Tony) verklikt wordt door zijn moeder. (Livia) De moeder, een stokerig oud kreng, vertelt haar broer (Junior Corrado) enkele compromitterende feiten over haar zoon. -De oom en de zoon zijn concurrenten binnen een maffiaclan.- Door dit alles besluit Junior om Tony uit de weg te laten ruimen.

Terwijl ze haar zoon, onbedoeld, naar het schavot leidt, beseft ze ineens wat ze gedaan heeft. Er is echter geen weg meer terug. Een ijzersterke scene.

De invoering van de kliklijn is in Nederland een ongelofelijk succes gebleken.
Blijkbaar is het aangeven van misdadigers op een reguliere manier te gevaarlijk of is men domweg bang voor represailles. Weinig vertrouwen in een beschermende overheid dus...of allemaal angsthazen? Een teken aan de wand.

De laatste tijd echter, verschijnen er berichten van een nieuwe zet ter bestrijding van kleine wetsovertredingen. De nieuwe voedsel en warenautoriteit huurt jonge mensen in om kroegen en feesten af te struinen. Hier gaan zij op zoek naar overtredingen van de drank- en rookwet. Zo kan het gebeuren dat een vriend een vriend moet verraden. Voor een paar teringcenten wordt kameradie op de schroothoop gegooid.

In verschillende branches werden al eerder 'mysterie guests' ingezet om stiekem zaken te registreren en te rapporteren. Succes doet natuurlijk volgen en binnen een paar jaar loopt half Nederland verklikkertje te spelen. Hoor ik daar iemand DDR! roepen?

Hoe zou het eigenlijk komen dat dit soort zaken zo'n succes zijn in Nederland? Het zal toch niet dat we daar ontvankelijk voor zijn?

We kennen allemaal de collega die weinig uitvoert maar continu bij de chef staat om een mede collega te verlinken. Ik heb zelfs figuren meegemaakt die complete schaduwdossiers van mensen bijhielden. Vaak nog aangemoedigd door een meerdere die hier dankbaar gebruik van kon maken. Hoe zuur is het dat zulke mensen daar altijd mee weg komen?

Is het Nederlandse volk geneigd tot klikken? Is daar wel eens onderzoek naar gedaan of zijn er vergelijkingen getrokken met andere landen? Wie kent het liedje, Klikspaan/Boterspaan nog? Klikken was nooit een deugd. Beloningen voor het aangeven van mensen in de oorlog (kopgeld, 7,50 gulden per jood) zijn wel zeer wrange voorbeelden.

Stel dat het volk een aanbrengers-gen heeft moet de overheid dat dan stimuleren?

Ik denk van niet. Het zou dan hetzelfde zijn als de Chinese regering die het gokken aanmoedigt of de Thaise overheid die prostitutie faciliteert. Wat dacht u van de nationale kampioenschappen ver spugen in de Maghreb?

De overheid moet autonoom goed kunnen functioneren. Ook daarvoor betaalt men belastingen. Als ik een vermoeden heb dat mijn buurman een paar kinderen heeft verstopt bel ik direct de politie. Daar hoef ik echt geen beloning voor.
Overal bezoldigde klikspanen inzetten gaat echter veel te ver. De samenleving is zo al paranoïde genoeg. En wie wil in Godsnaam een dergelijke baan op z'n CV hebben?