Blekers shocktherapie

Naar verluidt werd tijdens de kabinetsformatie een flinke bezuiniging op Staatsbosbeheer dubbel ingeboekt. De bosmensen dachten dit vervolgens wel even recht te breien met de nieuw aangetreden staatssecretaris Bleker, maar dat ging niet door. Bleker was "niet adviseerbaar", zoals dat zo mooi heette.

Het optreden van Henk Bleker is, naast de plannenmakerij van Melanie Schultz op ruimtelijke ordening, één van de vrolijkste en zinvolste aspecten van dit kabinet. De onwaarschijnlijk grote

geldstromen die de afgelopen vijftien naar naar 'natuur' gingen, zijn al aardig ingedamd, maar het belangrijkste effect van Blekers optreden is een schoksgewijs omdenken bij delen van het groene front.

Bij Staatsbosbeheer begint dat omdenken aardig te lukken, maar nogal wat anderen moeten wennen aan een nieuwe tijd zonder onbeperkt overheidsgeld voor 'nieuwe natuur', en met minder mogelijkheden langs juridische weg ontwikkelingen tegen te houden. De oude, arrogante en vaak misleidende manier waarop groene organisaties als Natuurmonumenten de buitenwereld tegemoet trad wil nog niet erg slijten.

Zo zagen we een paar jaar geleden hoe men te hoop liep tegen een plan een verdiepte weg aan te leggen door een weiland op een halve kilometer van het Naardermeer. In bootjes dobberden allerlei prominenten (als Raboman Herman Wijffels) in datzelfde Naardermeer, waarbij sterk de indruk werd gewekt dat die weg dwars door het gebied zou lopen en het definitief om zeep zou helpen. Ondertussen loopt er al meer dan honderd jaar een spoorlijn doorheen en de A1 er pal langs en floreert het gebied nog steeds. Fact-free politics en elementaire misleiding.

Voorzichtig aan, en onder druk van de weggesmolten mega-budgetten, wordt nu door sommige organisaties en lokale overheden gezocht naar natuurontwikkeling met bredere financiering, samenwerking met de markt of combinaties waarmee de befaamde win-win situaties mogelijk worden. De bijna geschrapte verbindingszone bij Almere wordt met steun van het Wereldnatuurfonds omgebouwd van 'natuur met een hek erom' naar 'groen voor burgers'. Staatsbosbeheer heeft het 'windbos' uitgevonden, waarin nieuw bosgebied gefinancierd wordt uit het bouwen van windmolens in datzelfde gebied.

Anderen graven zich in. Das & Boom wil juridisch oorlog voeren tegen Bleker, maar ziet niet dat het draagvlak voor dat soort acties veel minder is dan in de tijden van de korenwolf. Natuurmonumenten rekent op Europees ingrijpen in Nederlands' beleid. Dat laatste is kansloos. Geen land ter wereld anders dan Nederland doet aan het omzetten van landbouwgrond in natuur, en de EU kan en zal ons niet verplichten dat te blijven doen. Wie dat denkt leeft in een schijnwereld.

Waar het wel om draait, is geld. Toen de "Ecologische Hoofdstructuur", dat zijn al die bos- en natuurgebieden bij elkaar en verbonden door nieuw aan te leggen 'corridors', in 1990 werd bedacht, schatte het ministerie van LNV de kosten op 1,9 miljard euro. In 2006 kwam de Algemene Rekenkamer al met een raming voor het hele project van 12,4 miljoen euro. De kostenoverschrijding was toen al groter dan de totale kosten van HSL en Betuwelijn bij elkaar.

In 2006 gold die EHS nog als politiek correct beleid, waarop ook de rechtse kamerfracties niet echt de aanval durfden te openen. Nu er geen geld meer is voor alles van behoorlijk onderwijs, cultuur, tanks tot persoonsgebonden budgetten is de tijd rijp voor Bleker's aanval op dit heilige huisje. En zal het mogelijk blijken voor veel minder geld groene gebieden te beheren en te ontwikkelen waar veel meer mensen iets aan hebben.