Van oude mensen die vroeger iets meegemaakt hebben

"Ik heb het altijd vreemd gevonden," vertelt de tweeëntachtigjarige vrouw met wie ik aan de praat raak op een bankje langs de Hollandse heide, "ik heb het altijd vreemd gevonden wat mijn moeders zuster zei toen ze, 't was enkele jaren na de oorlog, bij ons thuis kwam in een bontjas die ze net had gekocht: 'Het is eigenlijk niks voor mij, een bontjas, maar een joodse verkoper heeft me betoverd.'"

Ze kijkt me van opzij aan en voegt er snel aan toe: "Terwijl mijn familie toch echt niet antisemitisch was. Altijd vreemd gevonden..."

Ik geloof 't graag, zowel dat haar familie niks tegen Joden had als dat ze
de opmerking van haar tante bizar vond want dat wás die ook, en dan zo vlak na die oorlog waarin miljoenen Joden waren vermoord, puur omdat ze, 't blijft onbevattelijk, Joden waren. 

"Koekoe" roept een koekoek dwars door ons gesprek waardoor ik me nog beter richt tot deze vrouw want zo vaak tref je niet iemand van deze leeftijd met wie je 't over iets anders kunt hebben dan de kinderen, kleinkinderen, ziektes en ander ongemak. Dat je maar met weinig mensen een zinnig gesprek kunt voeren, is trouwens ook haar ervaring. 

Van het onuitroeibare 'alledaags antisemitisme' volgt vanzelf de tweede wereldoorlog. De nachtelijke bombardementen herinnert ze zich nog goed. "O ja," zegt ze, "wij woonden toen in Amsterdam. Wij waren....," ze aarzelt en zegt dan, "neutraal, maar je wist natuurlijk nooit waar die bommen zouden vallen. Ik was een kind maar voor mijn ouders moet die angst vreselijk geweest zijn 

Mijn gedachten gaan naar Hanny Michaelis en haar verbluffende oorlogsdagboeken waar ik vorig jaar versteld van stond: Lenteloos voorjaar en De wereld waar ik buiten sta. Michaelis, die geen kind meer was toen de oorlog uitbrak maar een jonge levenslustige volwassene, heeft de wereld zonder 't zelf te weten met haar dagboeken een van de meest indringende oorlogsdocumenten nagelaten. Indringend omdat het geen fictie betreft, geen mooischrijverij maar de rauwe oorlogswerkelijkheid met de dagelijkse discriminerende feiten naar Joden toe, steeds wat meer, 
steeds wat verder, steeds wat toegeeflijker en dat beschreven door een puberend meisje van 17, 18, 19 jaar dat steevast hopeloos verliefd was en dat van joodse afkomst was en het ook niet wilde geloven. Totdat....

Als je deze 1800 pagina's tellende dagboeken hebt gelezen, durft 
geen zinnig mens meer krankzinnige vergelijkingen te maken met zogenaamde onderdrukten van deze tijd (moslims) en de joden in de Tweede Wereldoorlog. Tenminste zo zou het moeten zijn want Michaelis' dagboeken logenstraffen die vergelijkingen vanuit het verleden (1940-'45) allemaal en wel ge-na-de-looos.

De oude maar vitale vrouw naast me, zegt de naam Hanny Michaelis
weinig, totdat ik aanvul dat ze een tijdje met Gerard Reve getrouwd is geweest, dan weet ze wel wie ik bedoel. "O ja, die! Ik ben altijd geïnteresseerd over de oorlog te lezen," zegt ze en ze bedankt me voor de tip én het gesprek. Dit overkomt me zelden. Doorsnee oudjes hebben niet het lef om over 'gevoelige sociale onderwerpen' te denken, laat staan hardop te spreken, die geloven 't allemaal wel.

4 opmerkingen:

  1. KREDI TEKLIFI!!! Biz ROBERTO KENNETH KREDI şırketı biz hem uzun ve kısa vadeli kredi finansmanı sağlar. Biz yıl başına% 3 çok düşük faiz oranı, kişisel krediler, borç konsolidasyon kredi, girişim sermaye, Iş kredisi, kurumsal krediler, Eğitim kredisi, ev kredisi ve krediler herhangi bir nedenle güvenli ve gizli krediler sunuyoruz! Biz banka finansmanı için güvenilir bir alternatiftir, ve uygulama süreci basit ve düz ileri. Bizim kredi aralıkları $5.000,00 dan $25, 000000,00. (25.000.000 dolar). Ek bilgi: Biz hızlı genel krediler için özel, gizli ve hizmet odaklı kredi seçimi haline konum. Biz geleneksel kredi kaynakları başarısız olduğunda açmak için şirket konum. Eğer ilgilenen varsa bilgi ile bize ulaşın çekinmeyin e-posta: robertokennety@gmail.com

    BeantwoordenVerwijderen

  2. Profiteer van onze leningaanbieding, snel krediet binnen 72 uur en begin met het kiezen van uw nieuwe levensproject. We bieden leningen aan alle serieuze en eerlijke mensen tot 10 000 000 euro of dollars met een rentepercentage van 3%. Onze overdrachten zijn door de bank verzekerd voor transactiebeveiliging. Dus, als u financiële hulp nodig hebt, neem dan contact met ons op voor meer informatie.

    E-mail ( georges.matvinc@gmail.com )

    WhastApp : +33 756924191

    BeantwoordenVerwijderen
  3. INSTANT AFFORDABLE PERSONAL/BUSINESS/HOME/INVESTMENT LOAN OFFER WITHOUT COST/STRESS CONTACT US TODAY VIA Whatsapp +19292227023 Email drbenjaminfinance@gmail.com

    We are financial consultants providing reliable loans to individuals and funding for business, home and projects start up. Are you tired of seeking loans or are you in any financial mess. Do you have a low credit score, and you will find it difficult to get loans from banks and other financial institutions? then worry no more for we are the solution to your financial misfortune. we offer all types of loan ranging from $5,000.00 to $533,000,000.00USD with a low interest rate of 2% and loan duration of 1 to 35 years to pay back the loan secure and unsecured. Are you losing sleep at nights worrying how to get a Legit Loan Lender? Contact us via Whatsapp +19292227023 Email drbenjaminfinance@gmail.com

    Share this to help a soul right now, Thanks

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik wil Lapo Micro Finance bedanken voor het verstrekken van een lening. Ik werd verschillende keren misleid toen ik een lening probeerde te krijgen totdat ik Lapo Micro Finance tegenkwam die me een lening ter waarde van $ 23.000 verstrekte om voor mijn zieke kind te zorgen. Als je vandaag een echte geldschieter nodig hebt, neem dan contact op met Lapo en laat je niet misleiden. Neem contact op met e-mail: lapofunding960@gmail.com
    WhatsApp +447883183014

    BeantwoordenVerwijderen