De zon gaat onder boven New York

Sunset_3

De zon gaat onder boven New York

Amerika's inzinking: als dit zo doorgaat, volgt er een inzinking wereldwijd

Denkers uit de Oudheid van Thucydides tot Cicero hielden vol dat geld de echte bron van militaire macht was en politieke invloed. Aan deze klassieke wijsheid werden wij de afgelopen drie weken herinnerd.

Op een wijze die sinds de grote crisis van 1929 niet eerder is gezien, ontstond er paniek op Wall Street door te veel slechte schulden. De symbolische steunpilaren van de Amerikaanse monetaire kracht sinds jaren—AIG, Goldman Sachs, Merrill Lynch, Shearson-Lehman, en Washington Mutual—stortten in een paar uur ineen, werden opgeslokt of opnieuw samengevoegd. Fannie Mae en Freddie Mac stortten als een kaartenhuis ineen, dat ze in feite ook waren.

Ook al kwam de Amerikaanse overheid snel tussenbeide om de rust te herstellen, honderden miljarden dollars aan papieren bezittingen verdwenen gewoon. Vriend en vijand in het buitenland wisten niet zeker of de onregelmatige Amerikaanse hartslag een ernstig hartinfarct of slechts een hartritmestoornis betrof. Hoe sterk was de sterkste economie van de wereld nou echt? Was deze paniek de rekening voor jarenlang lenen voor het ongebreidelde bestedingspatroon door consumenten? Is Amerika uiteindelijk te ver gegaan bij het verrijken van dictators door het kopen van energie die het niet zelf kon of wilde produceren?

Plukken de goudhaantjes met hun buitensporige beloningen op Wall Street en speculanten in Washington nu eerder dan de doorsnee producenten de wrange vruchten?

Bondgenoten vertrouwen erop dat de Verenigde Staten uiteindelijk garant staan voor vrije communicatie en handel - en zij willen onmiddellijk worden gerustgesteld dat hun oude Amerika er nog steeds is. Daarentegen zien opportunistische rovers - zoals olierijke schurkenstaten met veel geld - nieuwe kansen.

We hebben het verband gezien tussen de Amerikaanse economische crisis en de wereldwijde onrust ervoor. In de jaren dertig deden de Verenigde Staten en haar democratische bondgenoten aan ontwapening en gingen ze zich minder met het buitenland bemoeien, terwijl ze zich midden in een economische crisis bevonden. Deze politiek van het eigen isolement maakte het mogelijk dat regimes in Duitsland, Italië, Japan en Rusland hun kleinere buurlanden konden opslokken en ordelijk recht door het recht van de sterkste konden vervangen. Vervolgens had je de Tweede Wereldoorlog.

Gedurende de stagflatie en de economische malaise van de jaren van Jimmy Carter vielen de Russen Afghanistan binnen, bestormden de Iraniërs de Amerikaanse ambassade in Teheran, probeerden de communisten hun invloed te vergroten in Midden-Amerika, en werd Cambodja door een holocaust getroffen die vrijwel onopgemerkt bleef.

Het was geen verrassing dat de overmoedig geworden Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad afgelopen week opnieuw opriep tot de vernietiging van Israël.
Hij heeft dit al meerdere keren gedaan. Maar zelden was hij zo grof om de Joden in het algemeen eerder dan alleen Israël de schuld te geven van de financiële problemen van de wereld. En hij spuide zijn nazistische haat tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York, en dat was slechts een paar huizenblokken verwijderd van het Ground Zero van de economische crisis op Wall Street.

Met een vloed van oliedollars in contanten denkt een brutaal Iran dat onze regering zodanig is afgeleid door het lenen van geld voor Wall Street dat ontmoedigde belastingbetalers Iraans nucleaire streven niet zullen stoppen.

Op ongeveer hetzelfde moment ging een Russische vloot op weg naar Venezuela om een nieuw samenwerkingsverband aan te kondigen met de fel anti-Amerikaanse Hugo Chavez en zijn mede Latijns-Amerikaanse communisten. Deze daad was een slag in het gezicht van de Monroe Doctrine, en een waarschuwing dat vanaf nu de Russen met hun olierijkdommen schaamteloos dictaturen zullen steunen in ons deel van de wereld, zoals wij in hun deel van de wereld democratie in Georgië en de Oekraïne bevorderen. Chavez zelf riep op tot een revolutie in de Verenigde Staten om de “kapitalistische” grondwet te vervangen.

De gekken die de macht hebben in Noord-Korea roken, zoals te verwachten, ook bloed. Zo kondigde het land aan dat het zijn koers wijzigde en splijtstoffen ging opwerken om zijn nucleaire bewapeningsprogramma, waarvan men veronderstelde dat het zou zijn ontmanteld, opnieuw te beginnen.

Ondertussen kijken sommige Amerikaanse bankiers, die in een shocktoestand verkeren, naar onze "vriend" China, die miljarden aan Amerikaanse obligaties voor noodleningen heeft. Maar de Chinezen—die met genoegen terugkijken op hun succesvolle organisatie van de Olympische Spelen, hun eerste uitstapje in de ruimte, en bezig zijn met een enorme herbewapening—toonden geen belangstelling om contant geld naar wankelende firma’s op Wall Street te sturen.

Tijdens deze Wall Street aritmie (hartritmestoornis), vielen islamitische zelfmoordterroristen de Amerikaanse ambassade in Jemen en het Marriott Hotel in Islamabad, Pakistan, aan. Verdachte islamitische terroristen werden opgepakt in een Nederlands passagiersvliegtuig in Duitsland. En zelfmoordterroristen hadden het weer druk in Afghanistan en Irak.

De natuurlijke wereldorde is ontregeld, onrustig. Of je het nou leuk vindt of niet, maar gedurende meer dan een halve eeuw hielden alleen de Verenigde Staten de nucleaire bedreiging tegen, hielden de zeestraten vrij van bandieten, en hielden de schurkenstaten in toom. Alleen Amerika kon voor die afschrikking zorgen, omdat we een vierde van alle goederen en diensten van de wereld leverden en we het rijkste land in de geschiedenis van onze beschaving werden.

Maar de rekening van jaren buitensporig lenen voor olie, geïmporteerde consumptiegoederen, en voor speculatie wordt nu uiteindelijk op Wall Street geïnd—en dat geldt ook voor ons.

Mocht het hart van de Amerikaanse financiële macht in New York wankelen—of zelf maar lijken te wankelen—dan zal uiteindelijk ook de Amerikaanse militaire kracht verminderen. En dan kunnen dingen goed fout gaan—en ook heel snel.

Victor Davis Hanson

Vertaling: Rudolf
Bron: National Review Online, 2 oktober 2008

(Victor Davis Hanson is een medewerker bij het Hoover Instituut en ontving in 2007 de National Humanities Medal en in 2008 de Bradley Prize.)

5 opmerkingen:

  1. De uiteindelijke conclusie van het stuk kan juist zijn, want financiële macht is een belangrijke factor voor de instandhouding van culturele, militaire en vooral economische macht van een land en dus ook voor de positie van een wereldmacht.

    Dit stuk is echter wel vrij amerika-centristisch en is te weinig kritisch ten aanzien van de rol van Amerika zelf. Het is zeker niet zo dat Amerika alleen maar onbaatzuchtig democratische landen en bewegingen steunt. Helaas steunde / steunt Amerika ook heel vaak afschuwelijke dictaturen, zoals lange tijd dictaturen in Latijns-Amerika, maar ook elders. Dat bizarre "bondgenootschap" met het mensenrechtenschendende Saoedi-Arabië is zeer twijfelachtig. Dat geldt ook voor de rol van Amerika jegens Rusland. In dat stuk wordt Rusland agressief genoemd, maar Amerika op zijn beurt is zeker niet minder agressief bezig in de omgeving van Rusland, waar het actief de belangen van Rusland bestrijdt. Dat heeft niets met liefde voor democratie te maken, zoals dit artikel stelt, maar alles met ordinaire machtsuitoefening. Ook de rol van Amerika en de EU in Kosovo is kwalijk. Daarbij is Kosovo als een soort zoenoffer voor de islamitische wereld gebruikt, wat ten koste ging van Servië.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wat gebeurde er de laatste keer ook alweer toen de VS in zo'n heftige crisis verkeerden en ze zich even alleen maar op hun binnenlandse politiek konden richten?
    Nou ja, laat ook maar...

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dank voor de vertaling!

    Waar Hanson overigens niet op in gaat maar wat naar mijn idee evenzeer wezenlijk is, is de mogelijke verkiezing van Obama samen met een Democratische meerderheid in het Congres.

    Obama is degene die met zijn extreemlinkse achtergrond geen zak geeft om Israël, grote scharen aanhangers heeft onder Hamas en Hezbollah. Hij wil praten met Iran op basis van morele gelijkwaardigheid. Hij is meer dan vriendelijk voor Chavez en daarmee een groot gevaar voor verdere Russische invloed in Zuid-Amerika. Deze aspecten gaan Amerika nog verder verzwakken bovenop de door Hanson geschilderde militaire verzwakking.

    Lees ook eens US, Future Tense: http://www.ibdeditorials.com/IBDArticles.aspx?id=308272393987910

    Ik ben overigens een groot fan van deze Victor Davis Hanson. Hij is een beroemd Amerikaans historicus die vakmatig veel kennis van Europa heeft en geopolitieke verhoudingen. En die ondanks zijn linkse omgeving (West Coast) zich niet laat verleiden tot politiek correcte prietpraat. Veel van zijn commentaren zijn terug te vinden op
    http://www.victorhanson.com/
    http://www.nationalreview.com/
    http://www.ibdeditorials.com/
    http://pajamasmedia.com/victordavishanson/

    Een uiterst lezenswaardig artikel van hem over Europa is A Letter to the Europeans Cry The Beloved Continent
    http://www.victorhanson.com/articles/hanson010606.html

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Zelfkritiek is goed, Rudolf. Daar is het Westen groot mee geworden, vervolgens humaan en tenslotte zelfs té humaan. Het is nu tijd voor realisme. De Amerikanen zijn inderdaad niet "alleen maar onbaatzuchtig" en demokratisch-humaan, maar als ze misdadige regimes steunden, was dat toch altijd omdat het alternatief nóg ondemokratischer en inhumaner was. Ja, je hebt gelijk, een raar "bondgenootschap" van de USA met dat islamofascistische Saoedie Arabië de afgelopen decennia. Maar Europa is na de oliekrisis van 1973 nog veel Araber-freundlicher en islamofieler en massa-immigratie-geiler geweest dan Amerika, uit opportunisme en uit quasi-kosmopolitische, post-nationale, cultuur-relativistische domheid. Ik hoef alleen “Eurabië” van Bat Ye’Or maar in herinnering te brengen. En het is niet slim wat de NAVO en de Amerikanen rond de Russische grenzen hebben gedaan, maar we moeten wel blijven zien dat de Amerikaanse “agressie”, zoals jij het noemt, in dienst staat van het relatief goede en dat het nieuwe tsarisme onder Poetin staat voor een kwaad dat niet eens zo relatief is. Russen zijn -- in doorsnee -- een onbetrouwbaar en irrationalistisch volk. Mensen die Rusland en de geschiedenis van Rusland goed kennen zijn het daarover wel eens. Niet als ze op de tv geïnterviewd worden, natuurlijk, dan gebruiken ze politiek correcte taal. Je bent zomaar een racist bij het naïeve kletsmeiervolkje dat onze “elite” vormt, nietwaar? Wat zouden een kunstkwast als Pechtold of het Fijn Femke er wel niet van denken als je zomaar zegt dat Russen door de bank genomen redelijk gek zijn? Maar als zo’n Ruslandkenner onder vertrouwden is, dan geeft-ie het toe: “Pas op met Russen. Met Russen weet je het nooit,” En dat laatste is een letterlijke quote waarbij een hele universitaire sectie Ruslandkunde instemmend zit te knikken.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @Kassander,

    Je kunt inderdaad beter Amerika als wereldmacht hebben dan bv China, Iran of een ander land. Amerika is toch iets meer gedwongen om rekening te houden met mensenrechten, maar Amerika heeft wel degelijk hier en daar een kwalijke rol gespeeld. Chili 1973, Kosovo. Voor goedkoop links anti-amerikanisme dat alleen maar nuttig is voor de politieke islam, is aan mij zeker niet besteed.

    BeantwoordenVerwijderen