De Koeweit-connectie van de Nederlandse Moslimbroeders

Met hulp van oliedollars uit Koeweit heeft de Moslimbroederschap in Nederland haar activiteiten uitgebreid. De autochtone bekeerlingen vormen nu de voorhoede van de politieke islam. Maar de beloofde transparantie is nog steeds ver te zoeken.

Het kleine Nederland komt niet zo vaak in beeld op buitenlandse nieuwszenders. Voor een opvallende uitzondering zorgde onlangs het verre Koeweit. De tv-kijkers in de Golfstaat kregen een reportage te zien uit de Amsterdamse stadswijk Slotervaart. Daar waren gelovigen in gebed bijeen op de slotdag van
de vastenmaand Ramadan. De belangstelling vanuit Koeweit is begrijpelijk. Het gaat om de nieuwe moskee van de Nederlandse Moslimbroeders in het stadsvernieuwingsgebied Staalmanplein. Deze is tot stand gekomen dankzij een forse bijdrage uit het vorstendom.


Imam Yassin Elforkani, tevens voorzitter van eigenaar Europe Trust Nederland, greep de komst van de reporters uit Koeweiti aan om de gulle gevers te bedanken. In een interview had hij allereerst waarderende woorden over voor Dr. Mutlaq (islamgeleerde) Rashid al-Qarawi. Hij is ‘assistent undersecretary’ op het ministerie van Awqaf & Islamitische Zaken, het ministerie dat zich bezighoudt met en toeziet op (religieus geïnspireerde) charitatieve activiteiten. Lof was er ook voor Abdulmuhsen al-Kharafi, telg van een steenrijke ondernemersfamilie.

Elforkani dankte als derde Ahmad al-Falah. Hij is bestuurslid van de Social Reform Society, een charitatieve instelling die geldt als de belangrijkste organisatie van de Moslimbroederschap in Koeweit. Al-Falah heeft een bemiddelende rol gespeeld bij de financiering van de moskee. Deze sjeik en zakenman is geen kleine jongen in Koeweit. Afgelopen april ging hij nog met andere hooggeplaatste onderdanen op audiëntie bij de kroonprins. In maart 2008 was Al-Falah in Den Haag aanwezig bij de inwijding van het Mohammed Abdulmuhsen al-Kharafi Islamic Center, een door de Koeweiti‘s betaald islamitisch centrum voor de Tunesische gemeenschap. Omstreeks die tijd bracht PVV-leider Geert Wilders de film Fitna uit. Volgens het Koeweitse persbureau Kuna beschouwde ambassadeur Yousuf Abdullah al-Onaizi de opening als een ‘praktische vergelding tegen iedereen die de islam, de moslims en de goddelijke religies beledigde’.

Al-Falah was afgelopen zomer ook al in ons land. In de buurt van Eindhoven woonde hij het internationale zomerkamp bij van Ontdek Islam, het webforum van de invloedrijke bekeerling Jacob van der Blom, de coming man in de kleine Nederlandse afdeling van de Moslimbroeders. Rond 3’11” komt Al-Falah in beeld om zijn waardering uit te spreken voor de organisatoren.

De Koeweit Connectie werd aangeknoopt eind 2009/begin 2010, met de toetreding van Van der Blom en Elforkani tot het bestuur van Europe Trust Nederland, de financiële stichting die het koopcontract voor de moskee in Slotervaart had getekend. Elforkani was op dat moment jongerenimam in deze wijk, waar hij onder meer predikte in de Ouma-moskee en in de Poldermoskee van Mohammed Cheppih. Van der Blom en Ontdek Islam kwamen in 2008 in het nieuws door het uitnodigen van de radicale prediker Khalid Yassin. Een jaar later, in december 2009, haalde de voormalige patatbakker een minder spraakmakende figuur naar Rotterdam: Jamal Badawi, kopstuk van de Moslimbroeders in Noord-Amerika. Opmerkelijk was hier de samenwerking tussen Ontdek Islam, het Landelijk Platform Nieuwe Moslims, de Native European Muslim Assembly (NEMA) en de FION.

Van der Blom kreeg de smaak te pakken. In maart 2010 trok hij met een groep Nederlandse volgelingen naar Koeweit voor een twee weken durend congres van Europese bekeerlingen. De organisatie was mede in handen van de NEMA, een onderafdeling van de Europese Moslimbroeders. (Dezelfde organisatie zit achter het islamkamp in Cairo, waar Nederlandse bekeerlingen zullen worden blootgesteld aan de antisemitische haatprediker Salah Sultan.) Kort daarna verklaarde Van der Blom (Het Parool, 22 april 2010) dat Ontdek Islam was toegetreden tot de FION. “Wij zijn niet geïnteresseerd in de Moslimbroederschap,” zei Van der Blom bij die gelegenheid.

Persbureau Kuna berichtte vervolgens over een islamitisch zomerkamp in Nederland, dat deel uitmaakte van een reeks initiatieven om nieuwe moslims te steunen en te inspireren. Het Koeweitse persbureau stuurde een correspondent naar Loon-op-Zand. Daar roemde Van der Blom (Yaqoub van Bloom volgens de website van de Europese Moslimbroederschap) Koeweit als ‘een goed voorbeeld van islam en moderniteit, een rolmodel voor Westerse landen’. In december maakten Van der Blom en medebekeerling Waleed Duisters een tweede trip naar Koeweit. In januari 2011 kregen ze opnieuw steun uit Koeweit, dit keer voor de organisatie van de jaarlijkse bekeerlingendag in Den Haag. Ook dit evenement trok meer aandacht van de Koeweitse dan van de Nederlandse media. Kuna schreef over de vele goede woorden die de organisatoren over hadden voor de steun van de Koeweiti’s, die “was verlopen via het Islamic Presentation Committee, een andere NGO in Koeweit. Duisters prees ook de lezingen die de vooraanstaande Moslimbroeder Tareq Suwaidan had gegeven aan de Nederlandse Koeweitgangers. In de tussentijd had Van der Blom, zo blijkt uit zijn inmiddels besloten Facebook-pagina, een congres bezocht van de International Union of Muslim Scholars (IUMS), en was daar op de foto gegaan met niemand minder dan Yusuf al-Qaradawi, de geestelijk leider van de Moslimbroederschap in het Westen.

Eind maart van dit jaar bleek dat de Koeweitse hulp zich niet alleen uitstrekte tot de jongerenkampen en bekeerlingendagen, maar ook tot de moskee in Slotervaart. FION-voorzitter Yahia Bouyafa had oorspronkelijk financiële steun gevonden in de Golfstaat Qatar. In een interview met De Pers onthulde imam Elforkani onverwacht dat de nieuwe moskee was neergezet met hulp van het ministerie van religieuze zaken van Koeweit, dat 1,3 miljoen had bijgedragen aan de bouwkosten, die in totaal 2,4 miljoen euro bedroegen. De FION, de Nederlandse afdeling van de Moslimbroeders, stond er nu helemaal buiten, verzekerde Elforkani. Omdat alles onder een vergrootglas lag, koos de imam voor ‘transparantie’.

Helemaal transparant was het niet. De FION stond er inderdaad buiten. Maar dat kwam doordat deze organisatie op dat moment volledig had gebroken met de Europese Moslimbroeders. Bouyafa was in 2010 al door Elforkani vervangen als voorzitter van Europe Trust Nederland. Na de definitieve breuk zette hij de Moslimbroeders Van der Blom en Khader Ainashe uit de FION. Zij zitten nog steeds met Elforkani in de leiding van de Nederlandse tak van Europe Trust.

De nieuwe moskee dient nu volgens de Nijmeegse religiewetenschapper Martijn de Koning als ‘een soort thuisbasis’ voor Ontdek Islam, de organisatie van Van der Blom. De AIVD oordeelt overigens dat er geen directe dreiging uitgaat van de volstrekt vreedzame Nederlandse Moslimbroeders. Wel ziet de veiligheidsdienst een gevaar voor de democratische rechtsorde op de langere termijn. Ondertussen is het wel zo transparant om Elforkani voortaan niet alleen te omschrijven als jongerenimam, maar ook als voorman van een politiek-religieuze organisatie.