Wrede voorschriften vormen geen bewijs

Godsdienst kan de blik vertroebelen. Logica en godsdienst zijn voor veel mensen geen goede combinatie.

Zo voeren atheïsten regelmatig aan dat God niet bestaat, want: de geboden die er namens God worden uitgevaardigd, zijn wreed, onmenselijk en afschuwelijk. Atheïsten wijzen dan naar voorschriften als eremoord voor kalverliefde, amputatie van de rechterhand voor ontvreemding, of doodgeslagen (‘gegeseld’) worden als je aangifte van een verkrachting hebt gedaan. Een God die zo mensvijandig is dat Hij zulke dingen voorschrijft, die kan niet bestaan, willen ongelovigen graag concluderen.

Er is meer lelijks dat God de mens opgelegd heeft, volgens de mannen die het weten kunnen. Veel meer zelfs. U kunt het beter zelf in de handboeken van de vrome wet- en godgeleerden opzoeken, anders denkt u dat een bepaalde godsdienst belasterd wordt door leugenaars die daar miljoenen voor ontvangen uit speciale buitenlandse theofobie-fondsen.

De straffen en geboden waar atheïsten geen vrede mee hebben zijn inderdaad naar moderne opvattingen vaak onredelijk, onrechtvaardig en afschuwelijk, maar dat bewijst niets over het bestaan van God. Andere, nog grotere gruwelen en rampen trouwens ook niet.

Maar OK, laten we ter wille van het debat toegeven dat een God die wrede en onmenselijke geboden uitvaardigt inderdaad niet bestaat. Zelfs niet kan bestaan. Maar hoe staat het dan met het tegenovergestelde? Zou een God die geboden laat uitvaardigen die niet wreed, onmenselijk en afschuwelijk zijn, wel bestaan? Of op zijn minst meer kans hebben dat er in Hem geloofd wordt? Als het bestaan van wrede goddelijke wetten, zoals steniging als straf voor sex, bewijst dat God niet bestaat, bewijzen wetten die niet wreed zijn dan dat God wel bestaat? Helaas, nee, dat doen zulke wetten evenmin.

Van gelovigen is het vrij algemeen bekend dat zij op hun beurt ook geen kampioenen in de logica zijn. Niet zo zeer omdat ze zonder veel beraad in het bestaan van God geloven, maar vooral omdat ze in het algemeen een voorkeur hebben voor godsdiensten die hun leven moeilijk maken. Een godsdienst die veel opofferingen van zijn aanhang vraagt, doet het namelijk altijd beter dan een milde en liberale richting die niet zulke hoge eisen stelt. Klanten willen nu eenmaal een duur product, want dat is van een betere kwaliteit. Het moet wat kosten anders deugt er iets niet. Die regel van marketing gaat op bij de aanschaf van een paar nieuwe schoenen, en bij de keuze voor een godsdienstige richting.

Het kan trouwens altijd nog weer erger. Een heilig boek waar God wordt voorgesteld als een sadist die in Zijn vrije tijd als hobby weerloze doden gruwelijk martelt, en die mensen ertoe oproept in Zijn naam elkaar te vermoorden – geen bezwaar, moet kunnen, geloven we vurig in. Een godsdienstige beweging die beweert dat God geen kwaad in de zin heeft en dat mensen elkaar moeten liefhebben – kansloos, kerk stroomt leeg, hoon en spot voor de eenzame predikant.

Is de logica in gevaar aan beide kanten van het front? Als we de heilige boeken moeten geloven, raadt God, bijvoorbeeld, Zijn dienaren dringend aan om elkaar geheel gratis te vergeven – maar Hij zelf grijpt hen wraakzuchtig in hun kippennek en laat ze in het Hiernamaals zwaar straffen ter voldoening van moeilijk controleerbare uitstaande rekeningen. Indien we door Zijn grondpersoneel juist worden voorgelicht.

Gelovigen en ongelovigen hebben iets gemeen: gebrek aan geloof in het gezond verstand. Wie wel in het gezond verstand gelooft, heeft echt een probleem als het over geloof gaat.