Re-energised

Re-energised

De voorlaatste R.E.M.-cd Around the sun (2004) werd door critici vrijwel unaniem beschouwd als de zwakste van hun 13 albums en ook het publiek liet het afweten. Een verkoop van 2 miljoen is een nooit te realiseren droom voor nagenoeg elke band, maar het maakte Around de sun de slechts verkochte R.E.M. plaat en het was ver verwijderd van de 15 miljoen van een in commercieel en artistiek opzicht zo geslaagd album als Automatic for the people (1993). Ik vond Around the sun eerlijk gezegd zo slecht nog niet, maar een bepaalde gezapigheid leek toch binnengeslopen in de muziek van R.E.M. en een alternatief leek ver weg. Voorganger Reveal (2001) was prima plaat, maar omdat R.E.M. op die cd vooral hun eigen geluid uit de hoogtijdagen herhaalde, zij het van een iets mindere kwaliteit, is ook deze cd inmiddels in de vergetelheid geraakt.

Ik weet niet of de drie overgebleven groepsleden - Michael Stipe, Peter Buck en Mike Mills - zich veel hebben aangetrokken van alle kritiek. Misschien hadden ze gewoon zin weer eens een goede plaat te maken die alle twijfels omtrent hun relevantie in een klap weg zou nemen. Maakt niet uit wat, Accelerate is prachtig en doet qua sfeer opvallend genoeg vaak denken aan de eerste R.E.M. platen uit de jaren '80. Kort (ruim 34 minuten) en de gezapigheid van de heren-op-leeftijd heeft plaatsgemaakt voor de energie van een net beginnende punkband. De eerste negen nummers zijn zonder onderbreking goed, met het derde nummer Supernatural Superserious als hoogtepunt. Luister naar het in al zijn simpelheid prachtige en directe gitaargeluid van Peter Buck, met dank aan de nieuwe, jonge producer Jacknife Lee. Na de successen uit de vroege jaren '90 kwam R.E.M. in '95 met Monster en de groep heeft sindsdien niet meer zo'n fel rockgeluid geproduceerd als op deze nieuwe cd. Maar waar Monster naast een aantal goede nummers soms ook wat geforceerd klonk, daar is Accelerate in alle opzichten geslaagd. Alleen de laatste twee nummers klinken als een demo uit hun begintijd, maar ik denk dat zelfs dat met opzet gedaan is. En als we de Britse albumcharts als graadmeter nemen is naast de critici ook het publiek weer helemaal in de ban van R.E.M., want de cd kwam van niets op nummer 1 binnen.

Accelerate verdrong daarmee Rockferry, het debuut van de 23-jarige Welsh zangeres Duffy, dat een maand lang de Britse lijst had aangevoerd en dat in de U.K. naar verluidt de snelst verkochte cd dit jaar is. Terecht, want Rockferry is prachtig. Uiteraard is Duffy (de zangeres gebruikt alleen haar achternaam) de laatste weken vaak terug te vinden in kranten en (muziek)bladen en altijd komt daarbij de naam Dusty Springfield ter sprake, hetzij als directe referentie, hetzij om aan te geven dat al die referenties onterecht zijn. Ik neem wat dat betreft een tussenpositie in. Qua stem is Duffy geen Dusty (ze heeft een zeer krachtig, eigen stemgeluid), maar qua sfeer is er het een en ander te zeggen voor die parallel. Maar er dienen zich meer referenties aan. Hanging on too long doet elke keer weer denken aan I heard it through the grapevine van Marvin Gaye en de beginklanken van Stepping Stone zijn identiek aan het begin van de Hal David/Burt Bacharach compositie The look of love, beroemd in de uitvoering van zowel Dusty als Dionne Warwick. Denk verder aan het orkestrale geluid van The Walker Brothers en de wall of sound van Phil Spector, doe er nog een beetje Sandy Shaw bij en je komt uit bij Rockferry. Duffy werkte op deze cd met drie producers, waarvan ex-Suede gitarist Bernard Butler de bekendste is. Op de moderne opnametechnieken na zou de plaat net zo goed uit 1968 kunnen stammen, maar wie maalt daar nog om met zulke prachtige composities als de sterke openingstrack, het intense I'm scared en de dramatische afsluiter Distant Dreamer, door Butler de volle muzikale dramatiek meegegeven zonder dat Duffy omkomt in het geweld. Fantastisch debuut.

Kees Bakhuyzen

Duffy op Youtube: http://www.youtube.com/watch?v=zlcRRnbqS8Y

REM: http://www.youtube.com/watch?v=IZqHaPrWp8E